Các chất bẩn trong nước có thể chia làm 3 loại theo tính chất hoá học, lý học và sinh học. Nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm thường có cách nhận biết như sau:
Phân biệt nước sạch hay bẩn để có biện pháp xử lý kịp thời.
Nước nhiễm sắt, phèn : Mùi nước sẽ tanh và thường là có màu xanh vàng.
Nước nhiễm Hydrogen sulfide ( H2S) : Mùi trứng thối lẫn trong nước là dấu hiệu nguồn nước sinh hoạt nhà bạn bị nhiễm H2S.
Khi nước nhiễm Clo có mùi đặc trưng tương tự “mùi thuốc sát trùng trong bể bơi”.
Nước nhiễm sắt có mùi tanh khó chịu, để lâu trong không khí nước chuyển màu vàng do sự kết tủa của Fe(OH)3 nhưng cũng có một số nguồn nước bị nhiễm sắt không có sự chuyển màu vàng do sắt kết hợp với các hợp chất hữu cơ tạo ra các phức bền không kết tủa.
Nhiễm mangan: nếu nước sinh hoạt là nước cứng, mặt nước có váng đen, bám chặt vào dụng cụ đựng nước , thức ăn nấu khó chín hơn bình thường, xà phòng trong nước cứng cũng khó tan hơn (nhận biết khi giặt quần áo).. Váng đen này chính là mangan bị ôxy hoá tạo thành mangan ôxít. Nước cứng do canxi và magie có một lớp đóng cặn ở đáy dụng cụ đun hoặc dụng cụ chứa nước nóng.
Nước nhiễm phenol sẽ có mùi rất đặc biệt, nhất là khi nó kết tủa với Clo trong nước có mùi khó thở, buồn nôn. Lượng phenol trong nước 25 – 30mg/l có thể làm cá chết.