Khi đến tham quan mô hình khởi nghiệp nuôi chồn hương của anh Trương Văn Hạnh tại thôn Tiền, xã Võ Ninh, huyện Quảng Ninh, chúng tôi không khỏi ngạc nhiên trước sự cởi mở của anh. Anh Hạnh không ngần ngại cho phép chúng tôi tiếp cận gần gũi khu vực nuôi, nơi có những chú chồn hương mẹ đang thưởng thức những trái chuối chín ngọt lịm và những chú chồn non với ánh mắt hiếu kỳ nhìn chúng tôi.
Trái ngược với nhiều mô hình nuôi chồn hương khác mà phóng viên đã từng ghé thăm, nơi chủ nuôi thường ngăn cấm người ngoài tiếp cận vì lo ngại về sự an toàn cho thú nuôi, anh Hạnh lại có cách tiếp cận khác biệt. "Ngay từ những ngày đầu nuôi, tôi đã chọn cách cho mọi người tự do đến thăm. Điều này giúp thú nuôi quen dần với sự hiện diện của con người và không còn cảm thấy sợ hãi hay có hành vi phá phách nữa," anh chia sẻ.
Trước khi bước vào lĩnh vực nuôi chồn hương, anh Hạnh làm tài xế xe đường dài. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, anh đã quyết định rời bỏ nghề này để tìm kiếm một hướng đi mới. Một lần tình cờ đọc được thông tin về mô hình nuôi chồn hương, anh đã nảy ra ý tưởng khởi nghiệp. "Tôi đã tham quan một số mô hình ở miền Nam, học hỏi kinh nghiệm và quyết định mua 7 con giống về để thử nghiệm," anh nói.
Thay vì đầu tư vào các chuồng trại phức tạp, anh Hạnh đã tận dụng một khoảng đất phía sau nhà. Anh đã dựng lên mái che đơn giản từ tường nhà ra hàng rào, bên cạnh đó, thiết kế một dãy chuồng hộp bằng lưới thép và thanh sắt chắc chắn, mỗi con chồn hương đều được nuôi trong một ô riêng biệt.
Ban đầu, anh Trương Văn Hạnh đối mặt với không ít thử thách trong việc nuôi chồn hương do thiếu kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu. Anh đã trải lòng: “Khi thú nuôi ốm, bỏ ăn hoặc khi đến thời điểm phối giống, những bên cung cấp giống thường chỉ đưa ra những lời khuyên chung chung khiến tôi cảm thấy lúng túng và không đạt được kết quả mong muốn”.
Tuy nhiên, sau một thời gian học hỏi và chăm sóc, anh nhận thấy chồn hương là loài vật tương đối dễ dàng để nuôi. Chế độ ăn chủ yếu của chúng là chuối chín và cháo cá. “Chồn rất thích cháo làm từ cá rô phi. Loài cá này dồi dào trong tự nhiên và nếu mua cũng rất rẻ, chỉ vài ngàn đồng mỗi ký. Đó là một lợi thế lớn cho những người nuôi”, anh Hạnh chia sẻ về bí quyết tạo nguồn thức ăn cho chồn hương.
Hiện tại, trong trang trại, anh đã có 20 con chồn bố mẹ sinh sản và 20 con chồn non trong giai đoạn trưởng thành để phát triển thương mại. “Công việc chăm sóc chồn hương không quá bận rộn; tôi chỉ cần dành thời gian tranh thủ. Vì vậy, tôi đã quyết định đầu tư, vay mượn thêm một chút để mua ô tô phục vụ khách du lịch,” anh cho biết.
Từ kinh nghiệm thực tế, anh Hạnh cũng nhấn mạnh rằng chồn hương thường thích sống đơn lẻ, nên anh chỉ cho phép chồn đực và chồn cái ở chung trong khoảng thời gian ngắn để phối giống. Sau đó, anh sẽ tách chúng ra để tránh căng thẳng và tạo môi trường yên tĩnh cho chồn mẹ trong suốt thời kỳ sinh sản. Việc này đặc biệt quan trọng vì chồn mẹ có thể có xu hướng tha con đi theo bản năng hoang dã nếu có sự hiện diện của người lạ.
Theo nhận định của anh Trương Văn Hạnh, chồn hương mang lại giá trị kinh tế đáng kể. Sau khoảng thời gian từ 10 đến 12 tháng nuôi, chồn cái sẽ bước vào giai đoạn sinh sản. Mỗi năm, một con chồn cái có thể sinh từ 2 đến 4 con ở mỗi lứa, với tổng số lứa là 2 lần. Sau khoảng hơn 2 tháng, chồn mẹ và chồn con có thể được tách riêng để chăm sóc trong môi trường riêng biệt.
Hiện tại, thị trường chồn giống đang diễn ra sôi động với giá trị khá cao. Anh Hạnh cho biết, một cặp chồn giống khoảng 3 tháng tuổi có giá bán từ 9 đến 10 triệu đồng. Đối với chồn thương phẩm, có trọng lượng từ 3 đến 5 kg, giá bán dao động từ 1,8 đến 2 triệu đồng mỗi kg. Anh chia sẻ rằng, trung bình mỗi năm, gia đình anh bán khoảng 10 đôi chồn giống và khoảng 4 đến 5 cặp chồn thương phẩm, mang lại thu nhập xấp xỉ 150 triệu đồng.
Sau đợt sinh sản này, anh Hạnh có kế hoạch mở rộng quy mô nuôi chồn. “Tôi không chỉ mong muốn cung cấp chồn thương phẩm, mà còn muốn trở thành một địa chỉ tin cậy để cung cấp giống chất lượng cho những người có nhu cầu”, anh Hạnh bày tỏ.
Bên cạnh việc cung cấp giống, anh cũng đã trở thành một người hỗ trợ, hướng dẫn kỹ thuật và chia sẻ kinh nghiệm cho cộng đồng. “Nếu nhận được sự hỗ trợ về tài chính, tôi sẽ mở rộng mô hình nuôi chồn, cung ứng giống và thực hiện bao tiêu sản phẩm cho những người nuôi chồn hương trong khu vực”, anh Trương Văn Hạnh chia sẻ ước mơ và định hướng của mình.