Theo Express, một bước đột phá khảo cổ học đã diễn ra khi các nhà nghiên cứu từ Đại học Iowa tìm thấy "kho báu" là một hộp sọ khổng lồ, được cho là của loài voi răng mấu (Mastodon) – một sinh vật giống voi ma mút, sống cùng thời với con người nguyên thủy. Theo các nhà khoa học, phát hiện này có thể cung cấp bằng chứng về việc loài voi răng mấu đã bị săn bắt và tiêu thụ bởi những thợ săn nguyên thủy khoảng 13.600 năm trước.
Khi hoàn thành, hộp sọ và xương sẽ được trưng bày. Ảnh Kirk Murray
Cuộc khai quật diễn ra sau khi một người dân tại Quận Wayne, Iowa, liên hệ với nhóm nghiên cứu vào cuối năm 2022, khi phát hiện một chiếc xương dài bất thường chìm trong một con lạch trên khu đất tư nhân. Đội ngũ khảo cổ, do John Doershuk, Giám đốc Văn phòng Khảo cổ học Nhà nước thuộc Đại học Iowa, dẫn đầu, nhanh chóng xác nhận đó là xương đùi của một con voi răng mấu.
Phát hiện này đã kích hoạt một cuộc điều tra kéo dài cả năm, và đến mùa thu năm 2023, nhóm nghiên cứu đã quay lại hiện trường, nơi họ tìm thấy thêm một chiếc ngà voi gãy nhô ra khỏi lòng suối. Điều đáng ngạc nhiên là chiếc ngà này dường như vẫn còn gắn chặt vào hộp sọ của con vật.
Qua phương pháp xác định niên đại bằng cacbon phóng xạ, hộp sọ này được xác định có niên đại 13.600 năm – trùng khớp với thời kỳ đầu con người sinh sống ở khu vực này. Sự kiện này đánh dấu lần đầu tiên một hộp sọ voi răng mấu được bảo quản tốt và khai quật một cách khoa học tại Iowa.
Loài voi răng mấu từng sống khắp Bắc Mỹ từ khoảng 3,5 triệu năm trước đến 10.500 năm trước. Sự tuyệt chủng của chúng được cho là kết quả của biến đổi khí hậu và nạn săn bắt. Trong thời kỳ gian băng hà cuối cùng, khoảng 75.000 năm trước, sự thay đổi khí hậu đã khiến môi trường sống của chúng bị thu hẹp, buộc chúng phải di chuyển về phía nam.
Ông John Doershuk chia sẻ hy vọng tìm thấy bằng chứng về sự tương tác của con người với sinh vật này, chẳng hạn như các công cụ săn bắt, mũi tên, hoặc dấu vết cắt trên xương. Trong cuộc khai quật kéo dài 12 ngày, nhóm đã tìm thấy một số công cụ bằng đá do con người tạo ra, tuy nhiên, chúng có niên đại muộn hơn hộp sọ vài nghìn năm.
Đây là hộp sọ Mastodon được bảo quản tốt nhất được tìm thấy trong khu vực. Ảnh: Kirk Murray
Các nhà khoa học hiện đang lên kế hoạch tiếp tục điều tra xem liệu có bất kỳ mối liên hệ nào giữa con người và loài voi răng mấu này hay không, cũng như cách mà hộp sọ và các xương khác đã nằm lại trong lòng suối.
Hộp sọ và các xương voi răng mấu khác sẽ được lưu trữ, phân tích, và bảo tồn tại kho lưu trữ cổ sinh vật học của Đại học Iowa. Dự kiến, chúng sẽ được trưng bày cố định tại Bảo tàng Prairie Trails, mang lại cái nhìn sâu sắc về quá khứ của khu vực này và những cư dân nguyên thủy từng sinh sống ở đây.
Khám phá này không chỉ giúp các nhà khoa học hiểu thêm về sự sống của loài voi răng mấu mà còn cung cấp manh mối quý giá về mối quan hệ giữa con người và các loài động vật khổng lồ đã tuyệt chủng từ hàng ngàn năm trước.
