Khảo cây vào giờ Ngọ
Vào ngày Tết Đoan Ngọ, khi đồng hồ điểm 12 giờ trưa, nhiều vùng miền trên khắp đất nước thường tổ chức nghi thức khảo cây, còn được biết đến với tên gọi truyền thống là đánh cây. Theo quan niệm dân gian, việc này không chỉ là hoạt động tâm linh mà còn được coi là cách để gửi lời cầu chúc tới thiên nhiên và hy vọng sẽ nhận được sự sung túc, phát đạt trong cuộc sống.
Gia chủ khảo cây đúng giờ ngọ tết Đoan Ngọ (5/5 âm lịch)
Trong nghi thức khảo cây, người tham gia thường lựa chọn những cây có ít hoặc không có quả, hoặc bị sâu bệnh, với niềm tin rằng việc này sẽ mang lại sự loại bỏ những điều không tốt, không may mắn. Quy trình này thường đòi hỏi sự tham gia của hai người. Một người sẽ leo lên cây và đóng vai trò của cây, trong khi người còn lại sẽ đứng dưới cây, cầm dao và thực hiện việc "gõ cây".
Người ở dưới cây thường sẽ đặt ra các câu hỏi như “Tại sao cây không đơm hoa, kết trái mà năm nay?”, “Liệu mùa sau có ra được nhiều quả không?”. Người đóng vai cây sẽ phải trả lời những câu hỏi này với giọng điệu uyên bác và hứa hẹn rằng mùa sau sẽ cho ra nhiều quả. Nếu cây không trả lời được hoặc không đáp ứng đúng ý muốn, người ở dưới có thể "đe dọa" đốn cây. Điều này thể hiện sự giao tiếp và tương tác giữa con người và thiên nhiên, cũng như niềm tin vào sự hòa hợp giữa loài người và vũ trụ.
Dâng hương lên bàn thờ tổ tiên
Giống như nhiều lễ Tết khác ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ cũng không thể thiếu nghi lễ dâng hương lên bàn thờ tổ tiên. Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn và cầu nguyện cho tổ tiên phù hộ.Tùy từng địa phương mà ngày Tết Đoan Ngọ sẽ được cúng lễ theo cách khác nhau. Tuy nhiên, đa số mâm cúng vào ngày này là mâm cúng chay, ở một số địa phương cúng thêm thịt vịt. Mâm cúng Tết Đoan Ngọ gồm có: Hoa tươi, vàng mã, hương, nước sạch; cơm rượu nếp, nếp cẩm; hoa quả, người xưa thường chọn các loại quả chua như mận, xoài xanh, vải.
Ngoài ra, mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ có thể tùy địa phương mà có những nguyên liệu khác như: Bánh tro: Đây là lễ vật đặc trưng ở miền Bắc, bánh được làm từ gạo nếp ngâm cùng nước tro của các loại lá cây khô, gói trong lá chuối rồi đem luộc; thịt vịt - đây là món đặc trưng của người dân miền Trung trong dịp Tết Đoan Ngọ.
Nhiều người cho rằng vào tháng 5 âm lịch, thời tiết oi ả, ăn thịt vịt tính hàn sẽ giúp cơ thể mát mẻ hơn; chè trôi nước: Ở miền Nam, người dân thường dâng cúng chè trôi nước được làm từ bột nếp, bên trong có nhân đậu xanh, ăn kèm với nước đường hoặc nước cốt dừa đun đường.
Ăn thịt vịt
Ăn thịt vịt tết đoan ngọ
Thịt vịt là món ăn giúp thanh nhiệt giải nhiệt nắng nóng. Hơn nữa thịt vịt cũng giúp cho mang ý nghĩa trừ tà vì vịt đọc âm là áp. Người xưa ăn vịt, tặng trứng vịt cầu mong trấn áp được tà khí. Ngoài việc ăn thịt vịt thì món cơm rượu cũng rất nổi tiếng trong ẩm thực ngày tết Đoan Ngọ. Cơm rượu ủ lên men từ gạo nếp lứt giúp thanh nhiệt, chống tiêu chảy, giúp "diệt sâu bọ". Ngoài ra còn các món ăn phổ biến như bánh ú, chè hạt kê, bánh gio, trôi nước, hoa quả chua như mận, mơ, xoài, vải…
Ăn trái cây
Trong ngày này, người Việt thường ưa thích thưởng thức những loại trái cây có hương vị chua như mận, xoài, cam, bưởi... với hy vọng xua đuổi các yếu tố tiêu cực và bảo vệ sức khỏe. Những trái cây này thường là phần không thể thiếu trên bàn cúng của hầu hết các gia đình vào dịp này. Đồng thời, việc thưởng thức trái cây đầu mùa cũng là biểu hiện của lòng mong muốn một cuộc sống thịnh vượng, nở hoa, kết trái như những cây cỏ mạnh mẽ và phồn thịnh.
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo!
