Theo quan niệm của Phật giáo, ngũ quả là 5 màu quả tượng trưng cho ngũ thiện căn bao gồm huệ căn (sáng suốt), niệm căn (ghi nhớ), định căn (tâm không loạn), tấn căn (ý chí kiên trì) và tín căn (lòng tin).
Theo quan niệm tín ngưỡng thì mâm ngũ quả thể hiện 5 yếu tố ngũ hành là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Mâm ngũ quả có đủ các hành nghĩa là cuộc sống sẽ được cân bằng, no đủ. Mâm ngũ quả phải hài hòa, hợp phong thủy và không phạm vào các vấn đề kiêng kỵ.
7 loại quả không nên bày trong mâm ngũ quả dịp Tết Nhâm Dần
Quả có vị cay, đắng
Có quan niệm “trần sao âm vậy”, nên nếu dâng lên Thần Phật gia tiên những thứ quả đắng cay thì các Ngài không thụ hưởng được.
Ngoài ra, các loại quả quá chua cũng không được đưa lên bàn thờ gia tiên hay xuất hiện trong mâm cơm cúng Tết.
Quả có gai
Theo quan niệm, gai của các loại quả như mít, sầu riêng sẽ khiến các thần linh phật lòng. Nếu bày lên mâm ngũ quả sẽ khiến cả năm chông gai, trắc trở trong công việc, cuộc sống.
Tốt nhất nên chọn trái cây hình tròn trịa, đều đặn, vỏ mịn trơn láng vì chúng mang năng lượng tốt, tượng trưng cho sự suôn sẻ, thuận lợi. Quả hình tròn tượng trưng cho trời, thể hiện được tấm lòng thành kính của người cúng.
Còn những quả méo mó, gai góc, hỏng,… mang đến nguồn năng lượng xấu, không nên bày.
Loại quả chín nẫu
Nhiệt độ trên ban thờ thường cao hơn do đốt nhiều nhang. Nếu bày quả đã chín hoặc có dấu hiệu chín sớm thì chúng sẽ càng nhanh chín và dễ bị hỏng.
Trái cây hỏng sẽ thu hút ruồi, muỗi khiến bàn thờ trở nên không còn sạch sẽ nữa.
Loại quả có mùi hắc, nồng
Bàn thờ là nơi linh thiêng, thanh tịnh nên không nên chọn những quả có mùi quá nồng. Chỉ nên chọn những loại quả có mùi hương thoang thoảng, vương vấn lâu vì chúng thể hiện sự tôn kính Thần Phật, gia tiên.
Loại quả mọc sát đất
Các loại quả mọc sát đất hoặc có họ hàng với rau như cà chua, me hay thanh trà, dứa,… ít khi được lựa chọn để sắp lên mâm lễ thắp hương.
Hoa quả giả
Theo các chuyên gia phong thủy thì tuyệt đối không cúng bái các loại hoa quả giả bởi đây là hành động không tôn trọng ông bà, tổ tiên.
Cách bày mâm ngũ quả theo 3 miền
Mâm ngũ quả miền Bắc
Người miền Bắc thường bày các loại quả như chuối, bưởi (phật thủ), đào, hồng, cam, quất, táo, lựu,…
Trong đó, chuối và phật thủ là biểu trưng cho sự che chở của trời, Phật. Bưởi hoặc cam mang ý cầu phúc lộc trong năm mới, là biểu tượng của sự trọn vẹn. Quả quất và táo thể hiện sự sung túc, phú quý. Cầu xin sự thăng tiến và thành đạt được gửi gắm trong đào, hồng. Quả lựu cầu mong cho gia đình sum vầy, đông đúc.
Mâm ngũ quả miền Trung
Người miền Trung thường bày các loại quả như chuối, bưởi, mẵng cầu, dứa, xoài, sung, dưa hấu, nho, táo, cam,…
Cách bày mâm ngũ quả của người miền Trung gần giống với người miền Bắc. Quả to, nặng đặt ở dưới làm bệ đỡ cho những quả nhỏ hơn.
Mâm ngũ quả miền Nam
Mâm ngũ quả của người miền Nam không dùng chuối, cam, quýt. Họ chọn các loại quả có cách phát âm giống với câu “cầu vừa đủ xài sung” bao gồm mẵng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung,… với mong muốn cầu một năm sung túc, đủ đầy.
*Thông tin chỉ mang tính tham khảo
