Trẻ mắc bệnh tay chân miệng là do đâu?
“Thủ phạm” chính gây ra bệnh tay chân miệng ở trẻ em là virus thuộc nhóm enterovirus A, phổ biến nhất là: Coxsackievirus, A6, A10, A16 và enterovirus 71. Trước tiên, loại virus nguy hiểm này sẽ tấn công các mô bên trong miệng, gần amidan, xuống đến hệ tiêu hóa. Sau đó chúng lây lan vào các hạch bạch huyết lân cận (tuyến) và thông qua máu truyền khắp cơ thể gây ra tổn thương ở da và niêm mạc.
Đường lây truyền: Bệnh tay chân miệng có khả năng lây lan rất nhanh qua đường miệng từ trẻ này sang trẻ khác. Trẻ lành bị nhiễm bệnh do nuốt phải nước bọt của trẻ bị bệnh văng ra trong lúc ho, hắt hơi hoặc do cầm đồ chơi, chạm vào sàn nhà bị dính nước bọt, chất tiết mũi họng của trẻ bệnh.
Số ca mắc tay chân miệng đang có chiều hướng gia tăng
Theo cảnh báo của các chuyên gia, hiện đang là thời điểm giao mùa nên các loại dịch bệnh, đặc biệt là bệnh có khả năng lây nhiễm cao rất dễ bùng phát thành dịch.
Thống kê của Bộ Y tế cho thấy, tại miền Bắc bệnh sởi đang có dấu hiệu “nóng” lên, tính từ đầu năm đến nay miền Bắc ghi nhận 2.302 ca sốt phát ban nghi sởi và 1.101 ca dương tính với sởi.
Trong đó, riêng Hà Nội có tới 613 ca nghi mắc và 383 xét nghiệm dương tính với sởi. Còn tại Khoa Truyền nhiễm (BV Nhi Trung ương), từ đầu năm đến nay tiếp nhận 500 ca mắc sởi và hầu hết số mắc là trẻ chưa được tiêm chủng. Ngoài ra, các ca tay chân miệng cũng nghi nhận rải rác.
Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM là đơn vị tiếp nhận nhiều ca mắc tay chân miệng nhất cả nước. Riêng trong ngày 26/9, tại khoa Nhiễm Thần kinh đang phải điều trị cho 179 trường hợp mắc tay chân miệng, trong đó có gần 30 ca nặng phải theo dõi, chăm sóc liên tục, nhiều trẻ phải thở máy. Tại bệnh viện đã có 1 ca tay chân miệng tử vong.
Trong số các ca mắc tay chân miệng tại BV Nhi đồng 1, hơn 50% các xét nghiệm cho thấy trẻ bị nhiễm chủng virus EV71. Đây là chủng gây bệnh tay chân miệng có độc tính cao, lây lan rất nhanh và diễn tiến nặng. Trẻ mắc tay chân miệng do vi rút Ev71 có thể bị các biến chứng thần kinh, tim mạch, phù phổi, suy hô hấp, sốc, suy tim và tử vong nhanh.
2. Cần chú ý những dấu hiệu cảnh báo biến chứng nặng
Trao đổi với chúng tôi, Ths.Bs Đỗ Thiện Hải (Phó trưởng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết bệnh tay chân miệng xuất hiện quanh năm, tuy nhiên thời điểm hiện nay là điều kiện thuận lợi cho virus gây bệnh phát triển.
BS Hải cho biết, trẻ mắc tay chân miệng đa phần có diễn biến nhẹ, nhưng có thể gây biến chứng nguy hiểm và diễn biến bệnh rất nhanh chỉ trong vài giờ. Bởi vậy, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tình trạng nặng như sốc, viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp thậm chí dẫn đến tử vong.
Biểu hiện của bệnh tay chân miệng, ngoài những biểu hiện nổi mẩn, bóng nước ở tay chân và trong niêm mạc miệng…, trẻ mắc tay chân miệng thường quấy khóc dai dẳng kéo dài, giật mình trong lúc thiu thiu ngủ (dấu hiệu nhiễm độc thần kinh) với tần suất trẻ giật mình trên 2 lần trong 30 phút kèm sốt cao khó hạ trên 2 ngày thì phải lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế.
BS Hải cho biết, bệnh tay chân miệng có thể do nhiều loại virus gây nên và không có thuốc điều trị đặc hiệu. Bởi vậy, khi mắc bệnh với các biểu hiện nhẹ cần phải đặc biệt chú ý khi chăm sóc.
Theo đó, với các tổn thương ở niêm mạc miệng gây đau, khiến trẻ ăn kém, có thể dẫn đến hạ đường máu. Các bậc phụ huynh cần, dùng các thuốc giảm đau, sát trùng niêm mạc miệng như nước muối 0,9%, Kamistad… Cho trẻ ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu như cháo loãng, sữa…Ngoài ra, cần phải vệ sinh da để tránh trẻ bị bội nhiễm vi khuẩn bằng cách, tắm cho trẻ bằng các loại nước có tính sát trùng nhẹ như nước lá chè, lá chân vịt… Dùng dung dịch Betadin bôi các tổn thương ngoài da sau khi tắm.
3. Cách phòng bệnh tay chân miệng cho trẻ theo khuyến cáo của Bộ Y tế
– Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.
– Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống chín; vật dụng ăn uống phải đảm bảo được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng (tốt nhất là ngâm tráng nước sôi); đảm bảo sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày; không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.
– Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.
– Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.