Tinh dầu là một dạng chất lỏng chứa các hợp chất dễ bay hơi được chiết xuất bằng phương pháp chung cấp hơi nước, ép lạnh, chiết xuất dung môi những bộ phận của thực vật như cành, vỏ, lá, thân, rễ, hoa, trái.... Cùng mang mùi thơm, nếu nước hoa bao gồm các thành phần hóa học tinh khiết thì tinh dầu có nguồn gốc từ thực vật.
Có nhiều loại tinh dầu khác nhau tùy thuộc vào nguyên liệu, phương phát chiết xuất và công thức pha chế. Tinh dầu từ lâu đã được sử dụng trong y học cổ truyền nhờ có nhiều lợi ích với sức khỏe.
Hầu hết các loại tinh dầu đều có tác dụng giảm căng thẳng mệt mỏi. Nhiều loại tinh dầu được sử dụng như liệu pháp mùi hương để kiểm soát tâm trạng lo âu, chống trầm cảm, giúp hưng phấn tinh thần. Nhỏ tinh dầu vào nước nóng để xông hơi hoặc vào nước tắm đều có thể giúp thư giãn
Nhiều người cũng dùng tinh dầu để chữa các vết muỗi cắn, dùng tinh dầu như một chất sát trùng, diệt ký sinh trùng ngoài da, trị nấm chân, khử mùi hôi. Mùi hương của tinh dầu có thể xua đuổi côn trùng, muỗi, kiến ba khoang... Nhỏ tinh dầu vào máy xông hoặc đèn đốt tinh dầu để xông hương có thể giúp thanh lọc không khí, khử mùi hôi phòng, xua đuổi muỗi côn trùng.
Hương thơm nhẹ dịu của một số loại tinh dầu có tác dụng cải thiện chất lượng giấc ngủ. Nhỏ vài giọt tinh dầu lên gối sẽ giúp người cao tuổi ngủ ngon hơn và kéo dài thời gian ngủ hơn trước.
Sai lầm khi sử dụng tinh dầu
- Lạm dụng máy khuếch tán tinh dầu
Như các bạn đã biết, công dụng chính của tinh dầu là làm thơm không gian. Máy khuếch tán chính là công cụ giúp mùi hương của tinh dầu lan tỏa. Tuy nhiên, không được lạm dụng quá mức. Việc dùng máy khuếch tán thường xuyên sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Khi máy hoạt động liên tục, mùi tinh dầu lan tỏa trong thời gian dài sẽ gây khó thở hoặc khiến bạn cảm thấy khó chịu.
Theo các chuyên gia, thời gian sử dụng mang lại hiệu quả khoảng từ 30 – 60 phút. Tuy nhiên, tùy theo không gian và loại tinh dầu mà điều chỉnh sao cho thích hợp. Lưu ý, không nên đóng hết tất cả các cửa khi đang sử dụng đèn xông.
- Bôi quá nhiều
Nhiều người cho rằng, bởi vì có thành phần từ tự nhiên nên tinh dầu sẽ vô cùng an toàn. Bạn có thể sử dụng bao nhiêu tùy thích. Tuy nhiên, vấn đề này hoàn toàn sai. Với mục đích sử dụng khác nhau sẽ cần đến lượng tinh dầu tương ứng. Không nên quá lạm dụng. Bởi vì, khi các thành phần trong tinh dầu vào bên trong cơ thể sẽ gây nên nhiều vấn đề không lường trước được.
Bên cạnh đó, nếu sử dụng tinh dầu quá nhiều sẽ rất dễ gây dị ứng da. Đặc biệt là với những loại tinh dầu có nồng độ nguyên chất cao.
- Ai cũng dùng
Không phải ai cũng có thể sử dụng tinh dầu. Bởi vì, một số thành phần đi kèm sẽ phản tác dụng với một số cơ địa.
Không ít người đã bị hắt hơi, sổ mũi thậm chí là đau đầu khi ngửi phải mùi của tinh dầu. Ngoài ra, một số người còn bị nôn ói hoặc lên cơn hen suyễn. Vậy nên, trước khi sử dụng nên tham khảo lời khuyên từ bác sĩ.
Phân biệt tinh dầu nguyên chất và tinh dầu bị pha trộn độc hại
GS.TS Phạm Quốc Long, Viện trưởng Viện Hóa học và Các hợp chất thiên nhiên cho biết, tinh dầu thiên nhiên nói chung rất tốt cho sức khỏe, và ngược lại, tinh dầu bị pha trộn các tạp chất lại là kẻ thù của sức khỏe. Ví dụ như sử dụng tinh dầu có pha acetone thì khi hít phải có thể bị ngộ độc, trường hợp hít phải tinh dầu này suốt đêm thì có thể bị phù nề đường hô hấp. Trường hợp tinh dầu được pha loãng với cồn thì không có hại nhiều bằng việc pha với các dung môi khác như acetone, xăng, dầu hỏa. Tinh dầu có mùi rất nặng nên người ta có thể pha ra hàng vài chục lần cũng không phát hiện được mùi tạp chất, trừ khi đưa tinh dầu vào chạy máy để biết thành phần.
“Có một cách để nhận biết tinh dầu có đúng chuẩn hay không là pha loãng ra để nhận biết mùi. Khi pha loãng, mùi tinh dầu sẽ giảm đi, mùi của dung môi sẽ tăng lên. Nếu là tinh dầu pha trộn tạp chất thì lúc này mùi của các dung môi sẽ không bị át đi, có thể ngửi thấy được và dễ dàng nhận biết mùi của acetone, xăng, dầu trong đó. Loại tinh dầu có tạp chất thì dù có pha loãng ra cũng tác động không tốt đến sức khỏe. Việc hít thở tinh dầu này không có tác dụng thư giãn mà chỉ làm cơ thể thêm mỏi mệt, đau đầu, choáng váng”, GS.TS Phạm Quốc Long cho biết.
Khi nhỏ một giọt tinh dầu ra khỏi lọ, nếu thấy độ nhớt của tinh dầu gây khó khăn khi nhỏ ra thì đó là tinh dầu chất lượng tốt. Còn nếu như thấy tinh dầu vẫn bị đục, và độ nhớt kém, có thể nhỏ tinh dầu ra dễ dàng thì đây là một dấu hiệu cho thấy chất lượng tinh dầu đã bị thay đổi.
Ttinh dầu khác hoàn toàn với hương hóa học tổng hợp. Nếu như tinh dầu nguyên chất thiên nhiên được quảng cáo có nhiều công dụng như trị cảm, giảm cân, thư giãn... thì các loại hương tổng hợp không có tác dụng trị liệu và đôi khi có thể tạo ra các ức chế thần kinh gây đau đầu, mùi cũng không thơm lâu. Đa phần tinh dầu thiên nhiên nguyên chất rất dễ bay hơi và nó cũng có xu hướng phai mùi nhanh hơn các loại tinh dầu pha trộn tạp chất.
