Chính thức bãi bỏ mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng từ 1/7/2025
Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 (số 41/2024/QH15) chính thức có hiệu lực, thay thế Luật BHXH 2014. Điểm mới quan trọng là khái niệm “mức lương cơ sở” được thay thế bằng “mức tham chiếu” – căn cứ để tính mức đóng và hưởng nhiều chế độ BHXH như lương hưu, trợ cấp thai sản, mai táng, tuất hằng tháng hay dưỡng sức, phục hồi sức khỏe.
Khác với lương cơ sở, mức tham chiếu được điều chỉnh linh hoạt dựa trên chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, đồng thời phù hợp với khả năng ngân sách và quỹ BHXH. Nhờ vậy, quyền lợi của người tham gia sẽ được đảm bảo giá trị thực tế hơn, góp phần khuyến khích tham gia BHXH lâu dài và xây dựng hệ thống an sinh xã hội bền vững.
Theo quy định, khi chưa bãi bỏ lương cơ sở thì mức tham chiếu bằng lương cơ sở. Tại thời điểm bãi bỏ, mức tham chiếu không được thấp hơn mức 2,34 triệu đồng/tháng hiện hành (theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP).
Đặc biệt, mức tham chiếu sẽ là ngưỡng lương hưu tối thiểu. Cụ thể, người lao động đã tham gia BHXH bắt buộc trước 1/7/2025 và có từ đủ 20 năm đóng BHXH trở lên thì lương hưu hằng tháng thấp nhất sẽ bằng mức tham chiếu, bất kể mức lương đóng trước đây ra sao.
Điều này đồng nghĩa, nếu trước kia có trường hợp nhận lương hưu dưới 2,34 triệu đồng/tháng thì nay quyền lợi sẽ được nâng lên, đảm bảo mức tối thiểu không thấp hơn 2,34 triệu đồng/tháng, và sẽ tăng thêm khi mức tham chiếu được điều chỉnh trong tương lai.
Các khoản trợ cấp tính theo mức tham chiếu
Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định hàng loạt chế độ trợ cấp sẽ được tính dựa trên mức tham chiếu thay vì lương cơ sở, mang lại nhiều quyền lợi hơn cho người lao động.
Trợ cấp một lần khi sinh conTheo khoản 4 Điều 58, mức trợ cấp một lần bằng 2 lần mức tham chiếu tại tháng lao động nữ sinh con, nhờ mang thai hộ hoặc nhận nuôi con nuôi. Người tham gia BHXH tự nguyện cũng được hưởng mức 2 triệu đồng/con do ngân sách nhà nước chi trả.Với mức tham chiếu 2,34 triệu đồng, trợ cấp này là 4,68 triệu đồng/con, cao hơn 1,08 triệu đồng so với quy định cũ (3,6 triệu đồng).
Trợ cấp mai tángKhoản 2 Điều 85 quy định mức trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức tham chiếu. Như vậy, người lao động qua đời hiện được chi trả 23,4 triệu đồng, thay vì 18 triệu đồng như trước đây. Khi mức tham chiếu tăng, khoản này cũng được điều chỉnh theo.
Trợ cấp tuất hằng thángKhoản 1 Điều 87 nêu rõ: thân nhân người lao động được hưởng 50% hoặc 70% mức tham chiếu, tùy có người nuôi dưỡng hay không. Với mức 2,34 triệu đồng, trợ cấp dao động từ 1,17 triệu đến 1,638 triệu đồng/tháng, cao hơn mức cũ (0,9 – 1,26 triệu đồng).
Nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏeKhoản 3 Điều 60 quy định mỗi ngày nghỉ dưỡng sức sau ốm đau hoặc thai sản bằng 30% mức tham chiếu, tương ứng 702.000 đồng/ngày, thay vì 540.000 đồng trước đây. Người lao động nghỉ 5 ngày sẽ nhận 3,51 triệu đồng, tăng 0,81 triệu đồng so với quy định cũ. Quy định mới còn cho phép hưởng nửa ngày, tăng tính linh hoạt.
Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệpTheo Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 và Luật BHXH 2024, trợ cấp một lần được tính:5 x mức tham chiếu + (tỷ lệ % suy giảm – 5) x 0,5 x mức tham chiếu.Với mức 2,34 triệu đồng:
Suy giảm 5%: trợ cấp 11,7 triệu đồng, thay vì 9 triệu đồng.
Mỗi 1% suy giảm thêm được hưởng 1,17 triệu đồng, cao hơn 0,27 triệu đồng so với trước.Ví dụ, người suy giảm 10% khả năng lao động sẽ nhận 14,55 triệu đồng, tăng 2,25 triệu đồng so với mức cũ.
