Sang tên "sổ đỏ" là cách gọi phổ biến của người dân dùng để chỉ thủ tục đăng ký biến động khi chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất. Vậy khi cha mẹ muốn sang tên sổ đỏ cho con thì nên lựa chọn hình thức tặng cho hay để thừa kế để tiết kiệm chi phí và phù hợp với nguyện vọng cá nhân?
Ưu, nhược điểm khi tặng, cho quyền sử dụng đất
* Ưu điểm
- Quyền sử dụng đất là tài sản riêng của cha, mẹ hoặc tài sản chung của cha mẹ thì cha mẹ có quyền tặng cho quyền sử dụng đất của mình cho bất kỳ người con nào mà không bị pháp luật cấm hay hạn chế quyền.
- Có quyền lập hợp đồng tặng cho nhà đất có điều kiện. Tức là, bên tặng cho có thể yêu cầu bên được tặng cho thực hiện một hoặc nhiều nghĩa vụ trước hoặc sau khi tặng cho theo quy định Điều 462 Bộ luật dân sự 2015, tuy nhiên điều kiện tặng cho không được vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội. Như vậy, khi lập hợp đồng tặng cho con quyền sử dụng đất mà có điều kiện tặng cho và chỉ cần người con không thực hiện đúng thì cha, mẹ có thể hủy hợp đồng tặng cho và tặng cho quyền sử dụng đất cho người khác.
Ưu, nhược điểm khi tặng, cho quyền sử dụng đất
Ví dụ như: Cha mẹ có quyền tặng cho nhà đất có điều kiện cho con như con có nghĩa vụ nuôi dưỡng, chăm sóc cha mẹ, không được đuổi cha mẹ ra khỏi nhà,…
- So với thừa kế, nhất là thừa kế theo pháp luật thì tặng cho nhà đất ít xảy ra tranh chấp giữa những người con hơn vì quyền tặng cho ai, diện tích bao nhiêu, khi nào tặng cho,… đều do cha mẹ quyết định.
- Việc tặng cho có thể hoàn thành và thực hiện luôn trong khoảng thời gian ngắn, và con có thể nhận được tài sản tặng cho khi cha mẹ còn sống.
* Nhược điểm
Khi so sánh với thủ tục thừa kế theo pháp luật có thể là nguyên nhân gây ra mâu thuẫn giữa những người con nếu không được chia đều về quyền và lợi ích. Điều này khá dễ hiểu vì trong nhiều gia đình cha mẹ sẽ ưu tiên một hoặc một số người con hơn những người còn lại.
Ưu, nhược điểm khi thừa kế quyền sử dụng đất
* Ưu điểm
- Đối với chia thừa kế theo pháp luật: Nếu cha mẹ không có sự ưu tiên cho một hay một số người con thì việc chia thừa kế theo pháp luật bảo đảm tính công bằng, không gây mất đoàn kết và chia đều cho những người cùng hàng thừa kế.
- Đối với chia thừa kế theo di chúc:
+ Cha mẹ có quyền để lại toàn bộ quyền sử dụng đất của mình cho một người con, trừ trường hợp con dưới 18 tuổi hoặc trên 18 tuổi nhưng mất khả năng lao động (người hưởng di sản không phụ thuộc vào nội dung của di chúc).
+ So với tặng cho không có điều kiện như phải chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ,… thì để thừa kế theo di chúc có ưu điểm ở chỗ nếu con không thực hiện đúng nghĩa vụ, đúng bổn phận cha mẹ có quyền thay đổi nội dung di chúc (thay đổi người thừa kế, diện tích hưởng,…)
Ưu, nhược điểm khi thừa kế quyền sử dụng đất
* Nhược điểm
- Đối với chia thừa kế theo pháp luật:
+ Nếu chia thừa kế nhà đất theo pháp luật thì không thể hiện ý chí “chủ quan” của người sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở vì người cùng hàng thừa kế hưởng phần di sản bằng nhau.
+ Việc sang tên chỉ có hiệu lực sau khi cha mẹ chết nên có thể phát sinh một số rủi ro mà cha mẹ không thể biết và lường trước được như tranh chấp di sản thừa kế là quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở giữa những người thừa kế với nhau.
- Đối với chia thừa kế theo di chúc:
+ Khi cha mẹ để lại thừa kế theo di chúc thì người được hưởng thừa kế được sang tên khi cha mẹ chết cho nên phát sinh rủi ro liên quan đến việc tranh chấp di sản thừa kế là quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở giữa những người thừa kế với nhau, nhất là khi nội dung di chúc chỉ cho một người mà trong đó không có người hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc.
+ Nhiều người thừa kế mà không được hưởng thừa kế theo di chúc do tham lam muốn chiếm đoạt tài sản thường dựa vào các lý do di chúc không hợp pháp như không lập bằng văn bản, di chúc lập khi không minh mẫn, … để tranh chấp. Cũng có nhiều trường hợp khi cha mẹ già yếu, không minh mẫn người con cố tình lập di chúc gian dối để cha mẹ điểm chỉ/ ký tên nhằm chiếm đoạt tài sản về phần mình, …
Như vậy, theo phần phân tích trên thì cả hai hình thức chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho con là tặng cho và để thừa kế đều sẽ có những ưu điểm và hạn chế khác nhau. Và sẽ không có phương án nào có ưu điểm tuyệt đối. Do đó, tùy vào từng trường hợp của từng gia đình cụ thể mà cha mẹ có thể xem xét lựa chọn một trong hai hình thức chuyển nhượng trên để tiến hành thủ tục sang tên sổ đỏ cho con.
Các loại phí phải nộp khi thực hiện thủ tục sang tên Giấy chứng nhận
Trong trường hợp cho tặng, thừa kế đất, sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân và phí trước bạ. Người dân phải nộp một số loại phí sang tên như phí địa chính, phí thẩm định hồ sơ cấp Giấy chứng nhận… Mức thu các loại phí này do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh nơi có bất động sản quyết định, và được ban hành theo Quyết định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có bất động sản. Do vậy, bạn cần tham khảo thêm các văn bản do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành để xác định các loại phí mình phải nộp.
