Vì sao cần tiến hành nghi lễ tạ mộ cuối năm?
Người Việt từ xưa có câu “Sống cái nhà, chết cái mồ”. Người Việt coi trọng mộ phần, coi đây là nhà của người đã khuất.
Cứ mỗi khi năm hết Tết đến, người ta cần sửa sang, quét dọn nhà cửa cho khang trang đẹp đẽ để đón Tết, thì đối với mộ phần của người thân cũng cần được sửa sang như vậy. Vì thế, các gia đình thường duy trì tục lệ đi tạ mộ cuối năm.
Ý nghĩa lễ tạ mộ cuối năm là nhớ ơn tổ tiên, mời người thân đã khuất về ăn Tết. Những người quanh năm đi làm ăn xa cũng thường cố gắng trở về cố hương vào dịp này để tạ mộ, sum họp với gia đình.
Đây cũng là cách để con cháu cảm ơn thần linh, thổ địa khu vực có mộ phần suốt thời gian qua đã chiếu cố cho người thân của mình. Việc này tương tự như con cháu làm lễ tạ thần linh, thổ địa gia tiên, tiền chủ nơi nhà đang sống dịp cuối năm.
Theo quan niệm dân gian, sở dĩ có lễ tạ mộ vào dịp cuối năm không chỉ đơn giản là cúng lễ tạ “các cụ” nhà mình, mà nên hiểu đủ là tạ ơn phật thánh, quan thần linh bản địa, chư vị tôn thần… đã cho các cụ nương nhờ mảnh đất đó. Nhờ vậy các cụ mới dễ dàng “đi về” mà phù hộ cho con cháu sức khỏe dồi dào, làm ăn phát đạt.
Người Việt ta có tín ngưỡng tâm linh, tin tưởng sâu sắc vào mối liên kết đặc biệt giữa 2 phần Âm – Dương. “Âm siêu, Dương thái”, nếu như chăm sóc tốt phần Âm thì sẽ được ông bà tổ tiên phù hộ, còn nếu bỏ bê thờ cúng chăm sóc mộ phần thì người cõi trần có thể phải gánh chịu những hậu quả nặng nề khi không được tổ tiên che chở.
Những ai nên đi tạ mộ cuối năm?
Nàng dâu mới của gia đình
Điều đáng tiếc của những người đã khuất có lẽ là không thể chứng kiến con cháu mình lập gia đình. Tổ tiên ai cũng mong con cháu được sống hạnh phúc, hôn nhân hạnh phúc, đông con thêm cháu. Khi có thêm thành viên mới, ông bà tổ tiên ở trên trời cao cũng sẽ chúc phúc cho đôi vợ chồng mới, đồng thời cũng sẽ phù hộ cho đôi vợ chồng mới được sống lâu, sinh quý tử sớm. Vì vậy, con cháu trong gia đình khi mới lập gia đình phải đưa về ra mắt tổ tiên, tham gia tạ mộ.
Con cháu hiếu thảo
Từ xa xưa, người ta đã coi trọng việc tu đức, người có đức cao vọng trọng, trong muôn vàn đức tính đó thì chữ hiếu đứng đầu trong bảng xếp hạng, được người xưa gọi là “trăm nết thiện chữ Hiếu đứng đầu “. Vì vậy, lòng hiếu thảo của một người là yêu cầu cơ bản nhất.
Nếu một người rất hiếu thảo, người đó sẽ được người lớn tuổi yêu quý, dù người đó không tốt và không thể mang lại vinh quang cho gia đình. Thực ra, trong lòng người lớn tuổi, danh vọng, tài lộc không quan trọng bằng sức khỏe và sự an nguy của con cháu, nếu biết hiếu kính với người lớn tuổi thì người này cũng là người có nhân cách tốt.
Nếu con cháu rất hiếu thảo thì gia đình sẽ rất hòa thuận, vui vẻ, dù có mâu thuẫn gì cũng nhanh chóng giải quyết. Vì vậy, tổ tiên mong con cháu trong gia đình được hiếu thảo, để gia đình làm ăn phát đạt, thịnh vượng. Tổ tiên dù đã khuất thì cũng rất mong muốn có một bầu không khí vui vẻ, hạnh phúc, hoà thuận của con cháu.
Người có sự nghiệp và thành công trong học tập
Khi đi tạ mộ, tổ tiên sẽ rất hạnh phúc khi biết con cháu mình thành đạt, có địa vị, tiếng nói trong xã hội. Vì vậy, những người đã thành đạt về cúng bái tổ tiên, họ đã mang đến cho tổ tiên một tin vui như thế, để họ tự hào về con cháu mình. Đồng thời, cũng bày tỏ lòng cảm ơn tổ tiên đã phù hộ cho họ có được thành tích này.
Bên cạnh những người thành công trong sự nghiệp, cũng cần nhắc đến những người thành đạt về mặt học vấn. Trong thời cổ đại, cách duy nhất để thăng tiến là được nhận vào các kỳ thi của triều đình. Vì vậy, từ xa xưa đã có câu nói rằng: Học hành xuất sắc dẫn đến sự nghiệp quan chức, mười năm vất vả trong kỳ thi triều đình, cả nhà đều vui, dân địa phương sẽ tự hào vì thắng cuộc trong kết quả thi của triều đình.
Dù là cổ đại hay hiện đại, con người đều rất coi trọng việc chăm đọc sách. Khi thờ cúng tổ tiên, ông bà tổ tiên sẽ rất vui mừng khi biết con cháu học hành đỗ đạt.
