Tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động
Khoản 1 Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định: "Người lao động bảo đảm điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội được hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu".
Trước năm 2021, tuổi nghỉ hưu của lao động nam là 60 tuổi, lao động nữ là 55 tuổi. Tuy nhiên, từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với nam (vào năm 2028) và đủ 60 tuổi đối với nữ (vào năm 2035).
Lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu được quy định chi tiết tại Nghị định 135/2020/NĐ-CP về tuổi nghỉ hưu.
Theo Điều 4 Nghị định 135, kể từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ. Sau đó, cứ mỗi năm, tuổi nghỉ hưu lại tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam, cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và thêm 4 tháng đối với lao động nữ ,cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.
Như vậy, theo lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu, tuổi nghỉ hưu trong năm 2023 của lao động nam là 60 tuổi 9 tháng, lao động nữ là 56 tuổi.
Cụ thể lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu như sau:
Nghị định 135 cũng quy định các trường hợp nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường tại Điều 5. Người lao động thuộc các trường hợp cá biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Điều 4.
Đó là các trường hợp: Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ LĐ-TB&XH ban hành; Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1/1/2021; Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
Tuổi nghỉ hưu thấp nhất của người lao động trong các trường hợp trên được thực hiện theo bảng dưới đây:
Nghị định 135 cũng quy định người lao động có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường. Việc nghỉ hưu ở tuổi cao hơn tùy thuộc vào thỏa thuận của người lao động với người sử dụng lao động.
Tăng mức lương hưu tối thiểu
Điều 56 và Điều 71 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014 quy định mức hưởng lương hưu của người lao động có thời gian tham gia BHXH bắt buộc sẽ được tính dựa trên số năm đóng BHXH và mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Cụ thể như sau:
Lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ hưởng (tính theo số năm đóng BHXH) x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH
Trong đó, mức hưởng lương hưu thấp nhất khi tham gia BHXH bắt buộc bằng mức lương cơ sở.
Lưu ý, mức lương này không áp dụng với những người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn khi nghỉ hưu
Mới đây, tại buổi khai mạc phiên họp thứ 4 Quốc hội khóa XV ngày 20/10/2022, trong báo cáo về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2022, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh cần phải hoàn thiện và phát triển hiệu quả chính sách về tiền lương trong đó có điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1/7/2023.
Theo đó, mức lương cơ sở được đề xuất tăng từ 1,49 triệu đồng/tháng lên thành 1,8 triệu đồng/tháng. Nếu đề xuất này được Quốc hội thông qua và thực hiện trong năm 2023, mức lương hưu tối thiểu của người lao động sẽ tăng lên thành 1,8 triệu đồng/tháng.
Dự kiến tăng 12,5% lương hưu, trợ cấp BHXH
Ngoài đề xuất tăng lương cơ sở, tờ trình của Chính phủ về đánh giá tình hình thực hiện ngân sách Nhà nước năm 2022, dự toán ngân sách Nhà nước, phân bổ ngân sách Trung ương năm 2023 còn có một số đề xuất khác liên quan đến lương hưu, trợ cấp BHXH. Cụ thể như sau:
- Tăng lương hưu, trợ cấp BHXH đối với đối tượng do ngân sách nhà nước chi trả khoảng 12,5% và hỗ trợ thêm đối với đối tượng nghỉ hưu trước năm 1995 có mức hưởng thấp .
- Tăng trợ cấp ưu đãi người có công và tăng các chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở khoảng 20,8%.
Căn cứ vào tình hình thực tiễn, Chính phủ sẽ quyết định mức tăng lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hằng tháng cho phù hợp, tương ứng với thời điểm và mức điều chỉnh tăng lương cơ sở.
