Bảo hiểm y tế do Nhà nước tổ chức và quản lí nhằm huy động sự đóng góp của cá nhân, tập thể và cả cộng đồng xã hội, phục vụ mục đích chăm lo sức khoẻ, khám và chữa bệnh cho nhân dân. Người mua bảo hiểm y tế sẽ được chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí thăm khám, điều trị, phục hồi sức khỏe nếu không may xảy ra tai nạn, ốm đau. Theo quy định, có 3 trường hợp được trả lại tiền đóng bảo hiểm y tế người dân nên biết để đảm bảo quyền lợi của mình.
Các trường hợp được hoàn lại tiền đóng bảo hiểm y tế
Theo quy định hiện hành, người tham gia bảo hiểm y tế sẽ được hoàn trả lại tiền đóng nếu thuộc một trong 03 trường hợp sau:
- Trường hợp 1: Người tham gia bảo hiểm y tế theo nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng hoặc tham gia BHYT theo hộ gia đình được cấp thẻ BHYT theo nhóm đối tượng mới, nay báo giảm giá trị sử dụng thẻ đã cấp trước đó (có thứ tự đóng xếp sau đối tượng mới)
Số tiền hoàn trả tính theo mức đóng BHYT và thời gian đã đóng tiền nhưng chưa sử dụng thẻ. Thời gian đã đóng tiền nhưng chưa sử dụng thẻ được tính từ thời điểm thẻ BHYT được cấp theo nhóm mới bắt đầu có giá trị sử dụng.
- Trường hợp 2: Người tham gia bảo hiểm y tế theo nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng được điều chỉnh tăng hỗ trợ mức đóng BHYT
Số tiền hoàn trả tính theo mức đóng BHYT và thời gian đã đóng tiền nhưng chưa sử dụng thẻ. Thời gian đã đóng tiền nhưng chưa sử dụng thẻ được tính từ thời điểm quyết định của cơ quan có thẩm quyền có hiệu lực.
- Trường hợp 3: Người tham gia bị chết trước khi thẻ BHYT có giá trị sử dụng
Số tiền hoàn trả tính theo mức đóng BHYT và thời gian đã đóng tiền nhưng chưa sử dụng thẻ. Thời gian đã đóng tiền nhưng chưa sử dụng thẻ được tính từ thời điểm thẻ có giá trị sử dụng.
Mức đóng và giá bảo hiểm y tế hộ gia đình
Năm 2023 Cơ quan BHXH chính thức ban hành quyết định 490/QĐ-BHXH ngày 1/4/2023 về việc hướng dẫn sửa đổi, bổ sung nhóm đối tượng tham gia BHYT theo diện hộ gia đình. Theo đó thì các thành viên tham gia BHYT hộ gia đình không còn là các thành viên trong sổ hộ khẩu/ sổ tạm trú như trước đây (do sổ hộ khẩu đã không còn được sử dụng) thay vào đó là các thành viên trong 1 hộ gia đình.
Tuy nhiên, điều này không làm ảnh hưởng đến giá mua BHYT hộ gia đình năm 2023. Giá bảo hiểm y tế theo hộ gia đình hay mức đóng BHYT hộ gia đình sẽ được giảm trừ theo số lượng thành viên tham gia. Việc giảm trừ mức đóng BHYT này chỉ được thực hiện khi các thành viên (đủ điều kiện) tham gia BHYT theo hộ gia đình trong cùng một năm tài chính.
+ Quy định mức đóng BHYT theo hộ gia đình
Mức giá BHYT hộ gia đình năm 2023 được quy định theo Điểm e, Khoản 1, Điều 7 của Nghị định 146/2018/NĐ-CP như sau:
- Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở;
- Người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất;
- Từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Mức lương cơ sở là mức lương dùng làm căn cứ tính mức lương trong các bảng lương, mức phụ cấp và thực hiện các chế độ khác theo quy định của pháp luật đối với các đối tượng làm việc trong cơ quan nhà nước; dùng tính mức hoạt động phí, sinh hoạt phí theo quy định của pháp luật; tính các khoản trích và các chế độ được hưởng theo mức lương cơ sở. Mức lương cơ sở sẽ được chính phủ trình Quốc hội xem xét điều chỉnh để phù hợp khả năng ngân sách nhà nước, chỉ số giá tiêu dùng và tốc độ tăng trưởng kinh tế của đất nước. Mức lương cơ sở có thể khác hoặc giống nhau vào mỗi năm.
+ Mức giá bảo hiểm y tế theo hộ gia đình năm 2023
Mức giá BHYT theo hộ gia đình phụ thuộc vào mức lương cơ sở tại thời điểm đóng. Do năm 2023, lương cơ sở sẽ tăng từ 1,490 triệu đồng/tháng (căn cứ khoản 2 Điều 3 Nghị định 38/2019/NĐ-CP) lên 1,8 triệu đồng/tháng (căn cứ khoản 1 Điều 3 Nghị quyết 69/2022/QH15) nên việc tính mức đóng bảo hiểm y tế tự nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình năm 2023 sẽ có sự thay đổi như sau:
