Những bậc cha mẹ thành công trong việc giáo dục con cái thường cho rằng sự trưởng thành của con là điều tự nhiên, không cần đầu tư quá nhiều công sức. Khi sinh con, mọi kế hoạch của chúng ta đều xoay quanh đứa trẻ, mong muốn con có một cuộc đời an yên và hạnh phúc. Tuy nhiên, việc nuôi dưỡng con cái không đơn giản chỉ là đảm bảo cho chúng cơm, áo, nhà, xe, mà còn là việc giáo dục và rèn luyện con cái.
Nhiều bậc cha mẹ đã đầu tư rất nhiều nhưng con vẫn không chịu học, hay cãi lại và làm trái ý. Ngược lại, những bậc cha mẹ đã giáo dục con cái thành công cảm thấy rằng sự trưởng thành của con là điều tự nhiên và không cần phải tốn quá nhiều công sức.
Gần đây, một phụ huynh tại Trung Quốc đã chia sẻ câu chuyện của mình. Con gái của bà là một cô bé thông minh, nhưng luôn đứng cuối trong các kỳ thi. Bà đã đưa con gái đến gặp cô Trương, giáo viên chủ nhiệm của mình trong quá khứ và có kinh nghiệm 30 năm giảng dạy. Trong buổi trò chuyện, cô Trương nhanh chóng tìm ra vấn đề của con gái bà.
Cô nói: "Chúng ta đã nói chuyện rất nhiều, tôi có lẽ cũng biết tình hình của đứa trẻ, trên thực tế, điểm số của đứa trẻ không tốt, rõ ràng cha mẹ chịu một phần trách nhiệm lớn".
Người mẹ ngơ ngác không hiểu: "Cô Trương, ý cô là sao ạ? Kèm con học tập mỗi ngày, chẳng lẽ là không có trách nhiệm hay sao?".
Cô Trương nói: "Em đã kèm con học, nhưng lại tạo ra phản hồi tiêu cực. Tôi hiểu rằng em thường chỉ trích con mỗi ngày, nhưng đứa trẻ vẫn còn nhỏ, cần được khuyến khích và động viên. Nếu em chỉ biết chỉ trích, con sẽ mất hứng thú với việc học và không thể đạt được kết quả tốt nhất". Người mẹ cảm thấy ngạc nhiên và nhận ra nhiều điều.
Cô Trương cũng chia sẻ rằng, với kinh nghiệm 30 năm giảng dạy và đồng hành cùng nhiều thế hệ học sinh, cô nhận ra rằng có nhiều đứa trẻ có thành tích xuất sắc khi lớn lên và đến từ 4 kiểu gia đình sau đây:
Gia đình có bố mẹ hay khen ngợi
Một đứa trẻ ít nhận được sự khích lệ và lời khen từ những người xung quanh có thể sẽ gặp mặt nhiều vấn đề về mặt tâm lý như tự ti, mắc cỡ, khó khăn trong giao tiếp và xây dựng mối quan hệ. Ngoài ra, trẻ cũng có thể mất hứng thú và động lực để học tập và tham gia các hoạt động khác. Tình trạng nghiêm trọng hơn là trẻ có thể trở nên bạo lực, dễ bị kích động và quá nhạy cảm.
Theo các chuyên gia tâm lý và giáo dục, khích lệ và động viên là những yếu tố quan trọng giúp học sinh tiến bộ. Việc khen ngợi trẻ thông minh sẽ khiến chúng mất động lực cố gắng. "Tinh thần của giáo dục là khuyến khích, động viên và thức tỉnh", Tiến sĩ tâm lý học Robert Rosenthal của Đại học Harvard đã từng nói. Những người có khả năng khuyến khích và động viên học sinh sẽ đạt được thành công.
Bầu không khí của gia đình hạnh phúc
Một gia đình sống trong hoàn cảnh ảm đạm và chán nản thường gặp khó khăn trong việc nuôi dạy những đứa trẻ lạc quan và tích cực. Ngược lại, những gia đình có bầu không khí hạnh phúc, đầy cảm hứng thường có những đứa trẻ tự tin và hạnh phúc.
Biết tôn trọng ý kiến của trẻ
Nhiều bậc cha mẹ muốn kiểm soát con cái mạnh mẽ và cho rằng tất cả quyết định đều phải do họ đưa ra, dẫn đến đứa trẻ không có chủ kiến và chỉ dựa vào cha mẹ. Trong thời gian dài, con cái sẽ trở nên thiếu quyết đoán và không tự tin. Những gia đình biết tôn trọng ý kiến và suy nghĩ của trẻ sẽ cho phép trẻ tự lựa chọn, học hỏi nhiều hơn trong quá trình phát triển.
Gia đình không nuông chiều
Mỗi đứa trẻ đều là kho báu của cha mẹ, tuy nhiên, cách giáo dục con của mỗi gia đình là khác nhau. Nếu nhìn vào những người thành công, chúng ta sẽ thấy rằng họ có một điểm chung lớn, đó là khả năng chăm sóc bản thân mạnh mẽ. Những đứa trẻ được cha mẹ nuông chiều quá mức và trở nên lười biếng, sẽ rất khó có thành công trong tương lai.
Cha mẹ ai cũng yêu thương con cái, nhưng tình yêu này cần được cân bằng. Cần học cách dần dần buông bỏ và tin rằng trẻ có thể tự chăm sóc bản thân. Đứa trẻ sớm hay muộn cũng phải học cách độc lập. Chúng ta cần cung cấp cho trẻ quyền lựa chọn và giúp con định hướng, thay vì làm thay cho con mọi thứ.
