Ăn tăng chua, giảm cay
Theo thuyết Ngũ hành, món ăn có ngũ vị là: chua, cay, đắng, mặn, ngọt, năm vị này có quan hệ với ngũ tạng. Theo Đông y: “Chua vào can, cay vào phế, đắng vào tim, mặn vào thận, ngọt vào tỳ”. Theo đó món ăn chua giúp dưỡng can, ngọt dưỡng tỳ.
Tuy nhiên bạn không nên ăn quá chua. Đối với người bị đau dạ dày, viêm loét đường tiêu hóa thì càng phải hạn chế ăn chua để phòng viêm loét nặng thêm. Bạn cũng không nên ăn nhiều dưa muối, cà muối vì sẽ gây rối loạn tiêu hóa, tăng huyết áp vì ăn mặn nhiều.
Đông y còn lý luận: “chua ngọt hóa âm”, vì thế món ăn chua ngọt giúp điều dưỡng can và tỳ, nên dùng nhiều hơn vào mùa thu. Mặt khác, mùa thu cần kiêng bớt vị cay như hạt tiêu, tỏi, ớt, gừng, rượu… vì các món này làm phế khí phát tán quá độ gây tổn hại cho phổi và tổn thương tới can, tỳ.
Ngủ sớm dậy sớm
Về mặt này trong “Hoàng đế nội kinh” ghi: “Mùa thu cần ngủ sớm dậy sớm, bắt đầu từ gà gáy, giúp tinh thần bình ổn, để tránh khí tiêu điều vào mùa thu”.
Ngủ sớm để thuận theo âm tinh cất giữ, dùng dưỡng “thâu” khí. Dậy sớm nhằm thuận theo dương khí từ từ mạnh lên, khiến phế khí giãn ra. Bởi vậy, người là có thể thu dương khí, nếu không dương khí toàn bộ tản ra bên ngoài, khi đến mùa Đông, thân thể người sẽ xuất hiện suy nhược.
Mùa thu dễ mệt mỏi, ngủ trưa điều dưỡng tốt cho tim, làm khỏe tim, giảm xác suất bị bệnh tim mạch.
Ngoài ra, cũng có truyền thống dưỡng sinh khởi xướng “thu đống”. Đó là mùa thu nên để cơ thể chịu lạnh một chút làm giảm tiết mồ hôi, vì mồ hôi ra làm âm khí hao tổn, thuận theo nguyên tắc dưỡng sinh vào mùa thu là “trữ âm tinh, giữ âm khí”. Tuy nhiên cũng không được để cơ thể lạnh quá, đặc biệt với người già, trẻ nhỏ và người sức khỏe không tốt, nên mặc thêm áo ấm, tránh để khí lạnh làm thương tổn cho phế.
Mùa thu dễ gây bệnh cảm cúm, phải phòng tránh thế nào? Kiến nghị dậy sớm mở cửa sổ ra để hít thở không khí trong lành, sau đó rửa mặt bằng nước nóng thay vì nước lạnh khiến khí lạnh nhiễm vào mũi; đến tối dùng nước ấm rửa chân để kích thích tuần hoàn máu, nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. Nếu trong nhà lỡ có người bị cảm cúm có thể đun nước giấm rồi đóng kín các cửa lại để xông qua gian nhà một lượt giúp trừ bệnh cảm cúm.
Món ăn dưỡng sinh trong mùa thu
Món canh bách hợp, ngó sen, hạt sen
Chuẩn bị nguyên liệu:
250 gram củ sen
50 gram hạt sen tươi
30 gram hoa huệ (bách hợp) tươi
Một chút đường trắng vừa đủ.
Cách thực hiện:
Rửa sạch củ sen, cắt thành hình hạt lựu nhỏ, rửa hạt sen tươi (không cần loại bỏ tâm sen), rửa sạch hoa huệ tươi.
Cho cả ba loại nguyên liệu này vào nồi hầm, thêm lượng nước thích hợp, đun sôi trên bếp với lửa nhỏ, nấu như vậy cho đến khi củ sen, hạt sen mềm và sẵn sàng có thể ăn được.
Bạn thêm lượng đường theo sở thích là có thể thưởng thức.
Tác dụng:
Đây là món ăn lành, bổ dưỡng, phù hợp vào giai đoạn thời tiết sang thu. Ngoài ra còn có tác dụng tốt cho lá lách, cải thiện sức khỏe của phổi, giúp cho cơ thể thêm năng lượng.
Phương diện phòng the: Tiết chế dưỡng âm
Mùa thu phải thuận theo nguyên tắc tích trữ của giới tự nhiên, vì thế tiết chế chuyện phòng the là tích trữ âm tinh.
