Nhiều trường hợp vì chủ quan mà người dân vô tư chia sẻ hình ảnh CMND/CCCD ra bên ngoài hoặc có một số đối tượng sử dụng thủ đoạn xin chụp ảnh CMND/CCCD rồi trả tiền. Sau khi lấy được thông tin, ảnh chụp CMND/CCCD, kẻ xấu sẽ thực hiện các giao dịch vay tiền trên ứng dụng điện thoại nhằm mục đích chiếm đoạn.
Hiện nay, thủ tục vay tiền qua app tương đối đơn giản. Người dân vay chỉ cần chụp CMND/CCCD và điền thông tin cá nhân là có thể thực hiện thủ tục vay tiền. Lợi dụng các kẽ hở này, kẻ xấu có thể dễ dàng thực hiện hành vi lừa đảo.
Khi bị lộ thông tin CMND/CCCD, người dân phải làm gì?
Để hạn chế thiệt hại xảy ra, sau khi phát hiện thông tin CMND/CCCD bị lộ, người dân cần làm những việc sau:
1. Thu hồi ảnh CMND, CCCD đã đăng lên mạng hoặc gửi nhầm cho người khác
Nếu ảnh chụp CMND/CCCD bị đăng lên mạng xã hội hoặc gửi nhầm cho người khác thì người gửi cần nhanh chóng gỡ ảnh hoặc thu hồi hình ảnh. Điều này sẽ giúp hạn chế việc kẻ xấu lợi dụng thông tin cá nhân về sau.
2. Kiểm tra thông tin tài khoản cùng các khoản vay
Kể xấu sau khi lấy được thông tin cá nhân của người dân sẽ thực hiện hành vi chiếm đoạn tài sản, phổ biến nhất là hành vi vay tiền qua app.
Do đó, khi biết được thông tin cá nhân của mình bị lộ, người dân cần kiểm tra thông tin tài khoản và các khoản vay bằng cách gọi đến tổng đài chăm sóc khách hàng của ngân hàng mở thẻ để được nhân viên hỗ trợ tra cứu và có phương án xử lý, khắc phục.
3. Kiểm tra thông tin số điện thoại trả sau
Bạn có thể soạn tin nhắn theo cú pháp TTTB gửi 1414 để kiểm tra xem số CMND/CCCD đã đăng ký bao nhiêu sim chính chủ.
Nếu thấy một số điện thoại khác mà không phải mình đăng ký thì cần nhanh chóng liên hệ với nhà mạng để phản ánh kịp thời.
4. Kiểm tra thông tin đăng ký thuế
Nếu nghi ngờ bị lợi dụng lấy số CMND/CCCD để đăng ký mã số thuế ảo, người dân có thể truy cập vào địa chỉ https://canhan.gdt.gov.vn/ để kiểm tra thông tin.
Có phải trả nợ nếu bị đánh cắp thông tin CMND/CCCD để vay tiền?
Bản chất của vay nợ là thỏa thuận vay tài sản. Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản được hiểu là sự thỏa thuận giữa các bên, trong đó bên cho vay sẽ giao tài sản cho bên vay và bên vay hoàn trả theo đúng số lượng, chất lượng, lãi (nếu có) trong thời hạn nào đó theo thỏa thuận.
Vì vậy, việc vay nợ chỉ được xác lập dựa trên sự thỏa thuận của các bên dưới tinh thần tự nguyện, do đó nếu một người bị lấy cắp thông tin như số CMND, CCCD nhưng trên thực tế không thực hiện giao dịch vay tiền thì không có nghĩa vụ phải trả nợ.
Tuy nhiên, người bị lấy cắp thông tin phải chứng minh được mình không phải là người thực hiện thủ tục vay tiền.
Nếu người bị lấy cắp thông tin bị bên cho vay đòi nợ thì có thể yêu cầu bên cho vay cung cấp các giấy tờ, chứng từ liên quan đến việc vay mượn như thời gian vay, số tiền vay, lãi suát cho vay...
Bên cạnh đó, để đảm bảo quyền lợi của bản thân, người bị hại có thể trình báo sự việc lên cơ quan công an có thẩm quyền để được tiếp nhận và giải quyết thông tin báo tội phạm.
Điều 145 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 và Điều 5 Thông tư liên tịch số 01/2017 quy định cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận tin báo, tố giác về tội phạm gồm:
- Cơ quan điều tra;
- Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;
- Viện kiểm sát các cấp;
- Các cơ quan, tổ chức khác: Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an, Trạm Công an; Tòa án các cấp; Cơ quan báo chí và các cơ quan, tổ chức khác.
