Theo ThS.BS Tạ Việt Cường, Phó Giám đốc Trung tâm Khám và Điều trị (Bệnh viện Phụ sản Hà Nội), việc khẳng định các món ăn sáng phổ biến như xôi, bún, phở gây tích mỡ hay rối loạn nội tiết là không có bằng chứng khoa học.
“Để xác định điều này cần dựa trên dữ liệu rõ ràng, ví dụ như xét nghiệm đường huyết trước và sau khi ăn,” bác sĩ Cường nhấn mạnh. Ông cũng khẳng định rằng những thông tin xôi, bún, phở gây tích mỡ hay rối loạn nội tiết hiện đang lan truyền trên mạng chưa được kiểm chứng.
Về mặt sinh học, các thực phẩm tinh chế có chỉ số đường huyết (GI) cao có thể làm tăng đường huyết và insulin nhanh hơn so với thực phẩm GI thấp. Xôi (gạo nếp) thuộc nhóm GI cao; bún, phở, miến hay mì ăn liền cũng là tinh bột tinh chế, với GI từ trung bình đến cao tùy cách chế biến. Tuy nhiên, việc khẳng định rằng “ăn xôi, bún, mì gây rối loạn nội tiết” là thiếu cơ sở, cần có các số liệu định lượng như đo đường huyết và theo dõi dài hạn.
PGS.TS Nguyễn Trọng Hưng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cũng nhấn mạnh, xôi, bún, mì gói chỉ là nguồn tinh bột cung cấp năng lượng và không thể đổ lỗi mọi vấn đề sức khỏe cho chúng. Yếu tố quan trọng là lượng ăn và cách ăn.
Chế độ dinh dưỡng mất cân đối mới là nguyên nhân dẫn tới dư năng lượng và tích mỡ. Bữa sáng có vai trò khởi động trao đổi chất, cung cấp năng lượng cho não bộ và cơ thể sau một đêm dài. Nếu bỏ bữa, cơ thể dễ mệt mỏi, giảm tập trung và có xu hướng ăn nhiều vào chiều – tối, từ đó tăng nguy cơ tăng cân và rối loạn chuyển hóa.
Các chuyên gia khuyến cáo:
-
Không cần quá lo lắng nếu ăn sáng đúng cách. Hãy cân đối khẩu phần, kết hợp tinh bột với đạm, rau và chất xơ để làm chậm quá trình hấp thu đường.
-
Người có rối loạn chuyển hóa hoặc tiền đái tháo đường nên tham khảo ý kiến bác sĩ, kiểm soát tổng năng lượng khẩu phần và tăng cường rau quả trong bữa ăn.
-
Mì gói nên hạn chế vì chứa nhiều muối và chất béo. Khi sử dụng, nên kết hợp với rau, trứng hoặc thịt để đảm bảo dinh dưỡng cân bằng.
-
Để phòng ngừa tích mỡ, cần duy trì cân nặng hợp lý và tăng cường vận động thể chất thường xuyên.
Một bữa sáng lành mạnh nên đảm bảo đầy đủ tinh bột, đạm, chất xơ, vitamin và khoáng chất theo tỉ lệ cân đối, giúp khởi động cơ thể năng lượng và ổn định sức khỏe.
