Chiều cao của trẻ chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố. Trong đó, khoa học hiện đại chứng minh yếu tố di truyền chỉ chiếm 20-30%. Chế độ dinh dưỡng, giấc ngủ, vận động, môi trường sống là những yếu tố quan trọng quyết định chiều cao của trẻ. Có hai giai đoạn có ảnh hưởng lớn đến khả năng phát triển chiều cao của trẻ nhỏ là từ 0-3 tuổi và tuổi dậy thì.
Các bữa ăn của trẻ cần được đảm bảo đầy đủ dưỡng chất, cân bằng về đạm, vitamin, canxi.
Theo báo Sức khỏe & Đời sống, BSNT. Phan Bích Hằng, Khoa Y học cổ truyền, Trường Đại học Y Hà Nội cho biết theo quan điểm của y học cổ truyền, Tỳ, Can và Thận là ba tạng chính ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển chiều cao của trẻ. Trong đó, Thận được coi là "tiên thiên chi bản", tức là gốc rễ của sự sống. Đay là nơi chứa tinh khí có tác dụng nuôi dưỡng xương khớp, quyết định sự phát triển thể chất. Tỳ là bộ phận đảm nhận chức năng vận hóa, hấp thụ dưỡng chất từ thực phẩm để nuôi dưỡng cơ thể. Can có tác dụng điều tiết khí huyết, có liên quan đến sự linh hoạt, dẻo dai của gân xương.
Các món ăn, bài thuốc trong Đông y thường chú trọng đến bổ thận, kiện tỳ, dưỡng can (tức là củng cố gốc rễ, tăng cường hấp thu dinh dưỡng, điều hòa khí huyết) để thúc đẩy sự phát triển chiều cao của trẻ.
Dưới đây là một số món ăn có thể giúp phát triển chiều cao cho trẻ.
Canh xương ống hầm đậu đen
Nguyên liệu: xương ống lợn hoặc xương ống bò, 50 gram đậu đen, 30 gram hoài sơn, 15 gram kỷ tử, gừng tươi, gia vị.
Xương lợn hoặc xương bò đem chần qua nước sôi để loại bỏ tạp chất, khử mùi hôi. Rửa lại xương với nước sạch.
Đậu đen ngâm nước 4-6 tiếng cho hạt đậu nở. Hoài sơn thái lát mỏng.
Cho tất cả các nguyên liệu vào nồi (trừ kỷ tử), đổ ngập nước và ninh trong khoảng 1,5-2 tiếng. Sau đó, nêm nếm gia vị và thêm kỷ tử vào nấu khoảng 10 phút.
Theo y học cổ truyền, thận khỏe thì xương mới chắc khỏe. Món xương hầm đậu đen có tác dụng bổ thận, kiện tỳ giúp gân cốt phát triển. Đây là món ăn phù hợp với trẻ chậm lớn, còi xương. Đậu đen là thực phẩm giàu sắt, canxi, phốt pho, các chất chống oxy hóa như anthocyanin có tác dụng bổ thận, tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ miễn dịch. Trong khi đó, hoài sơn là loại nguyên liệu có tác dụng kiện tỳ vị, cải thiện khả năng hấp thụ dưỡng chất trong cơ thể.
Gà ác hầm thuốc bắc
Nguyên liệu: 1 con gà ác, 15 gram táo đỏ, 15 gram kỷ tử, 20 gram hoài sơn, 20 gram ý dĩ, 15 gram đảng sâm, 10 gram bạch truật.
Gà làm sạch, cho vào nồi đất, thêm thuốc bắc, gừng và đổ ngập nước. Hầm nhỏ lửa trong khoảng 1,5 tiếng. Nếu dùng nồi áp suất thì nấu 30 phút. Nên nếm gia vị cho vừa ăn.
Theo y học cổ truyền, gà ác có vị ngọt, tính bình, tác dụng vào kinh tỳ, can, thận; giúp dưỡng âm, bổ huyết, ích tinh tủy, kiện tỳ ích vụ. Trong khi đó, kỷ tử có tác dụng bổ can thận, mạnh gân cốt. Kỷ tử kết hợp với các vị thuốc khác sẽ tạo ra món ăn giúp dưỡng âm, bổ khí huyết, kiện tỳ ích vị, có lợi cho sự phát triển của xương khớp.
Súp cá hồi bí đỏ
Bí đỏ, hành tây, 100 gram cá hồi, dầu olive.
Cá hồi hấp chín, xé miếng nhỏ. Bí đỏ và hành tây đem hấp mềm rồi xay nhuyễn.
Cho hỗn hợp vào nồi đun sôi nhẹ, thêm dầu olive, nêm nếm vừa phải rồi cho cá hồi.
Cá hồi chứa nhiều protein, vitamin D và omega-3 có tác dụng tốt đối với sự phát triển của xương khớp. Trong khi đó, bí đỏ có tác dụng bổ tỳ vị, mang lại cảm giác ngon miệng, cải thiện giấc ngủ.
Trên đây là một vài món ăn có lợi cho sự phát triển chiều cao của trẻ mà cha mẹ nên tham khảo. Ngoài ra, cha mẹ cần chú ý đến việc hạn chế cho trẻ ăn các món không có loại như đồ chứa nhiều đường, các loại thực phẩm chiên rán... Giấc ngủ cũng có vai trò quan trọng đối với việc phát triển chiều cao. Trẻ ngủ đúng giờ, đủ giấc, cơ thể mới tiết ra các hormone kích thích phát triển xương khớp. Cha mẹ cũng nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất, vận động ngoài trời.
