Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh (Bệnh viện Nhi Đồng 1 - TP HCM), bệnh Covid-19 có thể có đến 60%-70% người mắc không có triệu chứng và được cách ly tại nhà; nếu xuất hiện triệu chứng, phần lớn là nhẹ, thì cũng phải bình tĩnh.
Lý do là đối với người trẻ, không có bệnh nền, không bị béo phì và đã tiêm vắc-xin mũi 1, vẫn có tác dụng giảm độ nặng của bệnh, thường sau khoảng 2 tuần.
Có triệu chứng thì phải làm gì? Thực ra, triệu chứng của bệnh Covid-19 ở nhóm bệnh nhẹ khá giống các triệu chứng cảm cúm mà ai cũng từng bị.
Đầu tiên là sốt. Sốt do Covid-19 hiếm khi vật "te tua" như nhiều loại sốt siêu vi khác như sốt xuất huyết. Bệnh nhân Covid-19 hay bị đau đầu, nhưng ít khi đau như bị nhức răng, mọc răng khôn. Tùy tình hình mà uống xen kẽ thuốc hạ sốt, giảm đau paracetamol, ibuprofen (giảm đau tốt hơn).
Paracetamol là loại thuốc có rất nhiều thương hiệu, khi mua nên chú ý dòng chữ nhỏ bên dưới, tên thương hiệu khác nhau mà cùng có chữ paracetamol giống nhau thì cũng là paracetamol. Đã có F0 uống nhầm 2 viên paracetamol cùng lúc, của 2 thương hiệu, vì tưởng là 2 loại. Điều này rất nguy hiểm.
Chỉ nên uống 1 viên 500 mg mỗi lần (người nặng quá 60 kg thì có thể uống 600 mg), mỗi 4-6 giờ và đừng căng thẳng quá khi sốt chưa kịp hạ. Ho thì uống thuốc ho, thuốc ho thảo dược, tự chưng, hay siro ho... Không nên lo lắng khi hết sốt ho chút chút, hay ho kéo dài, hay đang hồi dần mà tập thở lỡ hít mạnh quá tự nhiên ho.
Ngủ không được cũng bình thường. Bệnh này có tác động thêm của việc đau đầu, lo lắng. Mất ngủ thì dùng thuốc ngủ thảo dược. Đau đầu thì uống thuốc giảm đau. Và mất ngủ vài ngày cũng không sao, khi bớt bệnh, bớt lo, nhiều người tự dưng thấy mình buồn ngủ nhiều, cũng là cơ thể "đòi" ngủ bù thôi. Đau bụng, tiêu chảy thì cũng uống thuốc tiêu chảy, không bằng đau bụng, nôn ói do rối loạn tiêu hóa khi ăn bậy, khi ngộ độc đâu.
Báo với cơ quan y tế khi thấy khó thở, nhịp thở nhanh trên 20 lần/phút, nồng độ ôxy máu giảm (bắt đầu xuống dưới 95%, đau hoặc tức ngực thường xuyên, không tỉnh táo, da, móng tay, môi nhợt nhạt...), trong lúc chờ thì tập hít thở, nằm sấp để thở.
Đến ngày thứ 7 của bệnh, có thể tự test nhanh. Nếu thấy vạch thứ 2 mờ đi, tức là mình đang "qua" rồi. Ngày thứ 14 test lần nữa mà âm luôn, thì bạn đã an toàn.
Theo các chuyên gia, F0 tự cách ly ở nhà nên làm gì?
Đầu tiên, cách ly F1 tại nhà thì bản thân F1 cần phải hiểu COVID-19 là gì, lây ra sao, đảm bảo không lây nhiễm và mọi người phải cam kết.
Thứ 2 là gia đình phải đủ cơ sở vật chất để làm, ví dụ có phòng khép kín vệ sinh, tách biệt với cả gia đình... Tốt hơn là có phòng đệm để trao đổi thức ăn.
Thứ 3 là phải có người phục vụ người cách ly vì họ sẽ không ra khỏi phòng, người thân cũng cần phải hiểu biết về cách ly và cam kết tuân thủ quy định cách ly tại nhà.
Thứ 4 là giám sát, tuy là cách ly tại nhà, song vẫn có cả hệ thống y tế theo dõi và nhiều người hỗ trợ. Điều kiện này cực kỳ quan trọng, nhấn mạnh phải là tổ COVID-19 cộng đồng, cán bộ y tế được giao nhiệm vụ.
Với cách ly F0 tại nhà, ngoài 4 điều kiện trên thì phải thêm nhiều điều kiện khác.
Thứ 5 đó là phải biết theo dõi sức khỏe của mình, ví dụ đo nhiệt độ, huyết áp, dụng cụ đo bão hòa oxy ở đầu ngón tay, phải biết thế nào là khó thở, tức ngực, theo dõi định kỳ hàng ngày... Thông tin đó phải trao đổi với người giám sát, thực hành đúng, khi ta cần hỗ trợ. Thông thường là sau 1 tuần, nếu có biến chứng sẽ xảy ra rồi, cần gọi ai nếu cần chăm sóc.
Thứ 6 là liên quan đến xét nghiệm, nếu ở nhà làm thế nào? Tôi khuyến cáo dùng test nhanh tại nhà, nhưng hiện phương pháp này chưa được Bộ Y tế đồng ý. Nếu cách ly tại nhà thì mục tiêu quan trọng nhất là đảm bảo cách ly với người thân.
Thứ 7 là nếu có biến chứng cần vào bệnh viện chăm sóc thì cần điều kiện như thế nào, bảo hộ ra sao, phương tiện có liên quan khác...
