Tại Nghị quyết 27/NQ-TW, một trong những nội dung quan trọng trong cải cách tiền lương được nêu chính là sẽ bãi bỏ lương cơ sở. Theo đúng lộ trình của Nghị quyết 27, từ năm 2021 lương cơ sở sẽ bị bãi bỏ, nhưng thời điểm này đã được lùi lại đến ngày 01/7/2022.
Lương cơ sở là một trong những căn cứ để tính mức hưởng nhiều loại trợ cấp BHXH cho người lao động, chính vì thế, khi bãi bỏ lương cơ sở, đồng nghĩa với các khoản trợ cấp BHXH của người lao động cũng sẽ bị thay đổi theo.
Ảnh minh họa
Mức lương cơ sở hiện nay đang được áp dụng để tính các loại trợ cấp BHXH cụ thể như sau:
1 - Trợ cấp 1 lần khi sinh con hoặc nhận con nuôi
Đối với lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi, Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định, người này sẽ được nhận trợ cấp một lần cho mỗi con số tiền bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
2 - Trợ cấp dưỡng sức, phục hồi sau sinh
Lao động nữ ngay sau thời gian hưởng thai sản, khoảng 30 ngày đầu làm việc mà sức khoẻ còn yếu, theo Điều 41 Luật BHXH năm 2014 quy định, sẽ được nghỉ dưỡng sức từ 05 - 10 ngày và được hưởng số tiền một ngày bằng 30% mức lương cơ sở.
3 - Trợ cấp dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau ốm đau
Người lao động đã nghỉ việc theo Điều 29 Luật BHXH năm 2014 quy định sẽ được hưởng chế độ ốm đau đủ thời gian trong một năm theo quy định. Theo đó, trong khoảng thời gian 30 ngày đầu trở lại làm việc mà sức khoẻ người lao động vẫn chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức từ 05 - 10 ngày/năm.
Và mức hưởng dưỡng sức sau khi ốm đau một ngày được tính số tiền bằng 30% mức lương cơ sở.
4 - Trợ cấp cho người lao động khi bị suy giảm khả năng lao động, theo điều 48, 49 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 quy định:
- Trợ cấp một lần khi bị suy giảm từ 5% - 30%:
Khi bị suy giảm 5% khả năng lao động thì người lao động được hưởng 05 lần mức lương cơ sở. Sau đó được hưởng thêm 0,5 lần mức lương cơ sở với mức suy giảm thêm 1%.
- Trợ cấp hàng tháng khi người lao động bị suy giảm từ 31% trở lên:
Trường hợp này người lao động được hưởng bằng 30% mức lương cơ sở. Sau đó được hưởng thêm 2% mức lương cơ sở khi thêm 1%.
5 - Trợ cấp dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau khi điều trị thương tật, bệnh tật
Trường hợp này, trong thời gian 30 ngày đầu trở lại làm việc mà sức khỏe người lao động chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức từ 05 - 10 ngày/lần bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Mức trợ hưởng 01 ngày với số tiền bằng 30% mức lương cơ sở.
Căn cứ: Điều 54 Luật An toàn, vệ sinh lao động.
6 - Trợ cấp phục vụ
Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên mà bị liệt cột sống hoặc mù hai mắt hoặc cụt, liệt hai chi hoặc bị bệnh tâm thần thì theo Điều 52 Luật An toàn, vệ sinh lao động quy định, ngoài mức hưởng trợ cấp hàng tháng do suy giảm khả năng lao động thì mỗi tháng sẽ được hưởng thêm trợ cấp phục vụ bằng mức lương cơ sở.
7 - Trợ cấp 1 lần khi chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Trường hợp này, thân nhân người lao động được hưởng trợ cấp một lần bằng 36 lần mức lương cơ sở tại tháng người lao động bị thiệt mạng, theo quy định tại Điều 53 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015.
8 - Mức trợ cấp lương hưu tối thiểu hàng tháng
Mức lương hưu thấp nhất hàng tháng của người lao động tham gia BHXH bắt buộc đủ điều kiện hưởng lương hưu bằng mức lương cơ sở, theo khoản 5 Điều 56 Luật BHXH năm 2014 quy định.
9 - Trợ cấp mai táng
Người đang đóng BHXH, đang bảo lưu thời gian đóng BHXH, bị chết do tai nạn lao động, người đang hưởng lương hưu… theo Điều 66 Luật BHXH năm 2014 quy định, khi chết thì người lo mai táng sẽ được nhận một lần trợ cấp mai táng với số tiền bằng 10 lần mức lương cơ sở.
10 - Trợ cấp tuất hàng tháng
Mỗi thân nhân người lao động được hưởng mức trợ cấp tuất hàng tháng bằng 50% mức lương cơ sở. Nếu thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì trợ cấp tuất hàng tháng được nhận bằng 70% mức lương cơ sở.
Như vậy, khi bỏ lương cơ sở, sắp tới đây các khoản trợ cấp trên sẽ bị thay đổi. Nhưng những nội dung này bị thay đổi cụ thể ra sao từ ngày 01/7/2022 thì hiện nay chưa có hướng dẫn.
Để đảm bảo đời sống cho người lao động và tạo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, dự kiến sẽ có nhiều thay đổi về mức hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH) ảnh hưởng tới mọi người lao động từ 01/01/2022.
Mới đây, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã ban hành và đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng. Khoản 1 Điều 2 dự thảo này ghi nhận:
1. Từ ngày 01 tháng 01 năm 2022 điều chỉnh tăng thêm 15% trên mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng của tháng 12 năm 2021 đối với các đối tượng quy định tại Điều 1 Nghị định này.
Như vậy, nếu dự thảo này được Chính phủ thông qua, từ ngày 01/01/2022, sẽ có 08 đối tượng được tăng thêm 15% mức lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng, bao gồm:
1 - Cán bộ, công chức, công nhân, viên chức và người lao động (kể cả người có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, người nghỉ hưu từ quỹ bảo hiểm xã hội nông dân Nghệ An chuyển sang); quân nhân, công an và người làm công tác cơ yếu đang hưởng lương hưu hằng tháng.
2 - Cán bộ xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố đang hưởng lương hưu, trợ cấp hằng tháng.
3 - Người đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng; người đang hưởng trợ cấp hằng tháng khi đã hết thời hạn hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng; công nhân cao su đang hưởng trợ cấp hằng tháng.
4 - Cán bộ xã, phường, thị trấn đang hưởng trợ cấp hằng tháng.
5 - Quân nhân tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước có dưới 20 năm công tác trong quân đội đã phục viên, xuất ngũ về địa phương đang hưởng chế độ trợ cấp hằng tháng.
6 - Công an nhân dân tham gia kháng chiến chống Mỹ có dưới 20 năm công tác trong Công an nhân dân đã thôi việc, xuất ngũ về địa phương đang hưởng trợ cấp hằng tháng.
7 - Quân nhân, công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân, Công an nhân dân đã phục viên, xuất ngũ, thôi việc đang hưởng trợ cấp hằng tháng.
8 - Người đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng.
Bên cạnh đó, nếu sau khi điều chỉnh mà mức hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động và trợ cấp hằng tháng vẫn thấp hơn 2,5 triệu đồng/tháng thì những đối tượng trên còn được tăng thêm mức hưởng như sau:- Tăng thêm 200.000 đồng/người/tháng: Những người có mức hưởng từ 2,3 triệu đồng/người/tháng trở xuống.
- Tăng lên bằng 2,5 triệu đồng/người/tháng: Những người có mức hưởng từ 2,3 - dưới 2,5 triệu đồng.
