Theo Bộ Công an, Deepfake đang trở thành một mối đe dọa đối với sự trung thực và tin cậy của video và hình ảnh. Các đối tượng sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra những video và hình ảnh giả, sao chép chân dung để tạo ra các cuộc gọi lừa đảo trực tuyến.
Thực tế, nếu không có sự hiểu biết và cảnh giác cao độ, người dân rất dễ bị lừa đảo và mất sạch tiền. Vì thế, ai cũng nên trang bị cho mình những kiến thức cơ bản.
Một số dấu hiệu để nhận biết cuộc gọi lừa đảo như:
Thời gian gọi thường rất ngắn, chỉ vài giây.
Khuôn mặt của người gọi thiếu tính cảm xúc và trông "trơ", hoặc có tư thế lúng túng, không tự nhiên.
Phần đầu và cơ thể trong video cũng không nhất quán với nhau.
Màu da của nhân vật trong video bất thường, ánh sáng kỳ lạ và bóng đổ không đúng vị trí. Điều này khiến video trông rất giả tạo và không tự nhiên.
Âm thanh không đồng nhất với hình ảnh, có nhiều tiếng ồn lạc vào clip hoặc clip không có âm thanh.
Cuộc gọi có thể bị gián đoạn, người gọi có thể nói là mất sóng hoặc sóng yếu. Đồng thời, yêu cầu chuyển tiền có thể đến từ một tài khoản không phải của người gọi.
Cách phòng tránh:
Bộ Công an khuyến cáo, khi nhận được một cuộc gọi yêu cầu chuyển tiền gấp, hãy giữ bình tĩnh và xác minh thông tin. Liên lạc trực tiếp với người thân, bạn bè thông qua một kênh khác để xác nhận liệu họ cần tiền hay không.
Kiểm tra kỹ số tài khoản được yêu cầu chuyển tiền. Nếu là tài khoản lạ, tốt nhất là không thực hiện giao dịch.
Nếu cuộc gọi được tự xưng là từ một đại diện ngân hàng, hãy nhấc máy và gọi trực tiếp đến ngân hàng để xác nhận xem cuộc gọi đó có phải do ngân hàng thực hiện hay không.
Sự kém chất lượng của cuộc gọi thoại hoặc video, như hình ảnh và âm thanh không đồng nhất, chập chờn, cũng là một yếu tố để bạn nghi ngờ về người gọi và tính xác thực của cuộc gọi.
Nên làm gì nếu nhận cuộc gọi lừa đảo?
Để chủ động phòng ngừa, không để trở thành nạn nhân của các đối tượng lừa đảo, Công an tỉnh khuyến cáo người dân cần nâng cao tinh thần cảnh giác, chủ động phát hiện các cuộc gọi, tin nhắn lừa đảo qua các dấu hiệu như:
Các cuộc gọi tự xưng là cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án, nhân viên ngân hàng... gọi điện yêu cầu cung cấp thông tin thẻ ngân hàng để nhận gửi bưu phẩm hoặc giấy triệu tập, chuyển tiền vào tài khoản chỉ định trước để phục vụ điều tra… Bởi theo quy định của pháp luật hiện hành, để giải quyết các hành vi vi phạm, cơ quan chức năng phải làm việc trực tiếp với công dân. Đồng thời, cũng không có quy định cho phép cơ quan chức năng được yêu cầu công dân nộp tiền qua điện thoại.
Các cuộc gọi có đầu số lạ: Người sử dụng điện thoại nên cảnh giác với các cuộc gọi nhỡ quốc tế. Các cuộc gọi, tin nhắn quốc tế đến sẽ hiển thị dấu cộng (+) hoặc hoặc dãy số 00 ở đầu, hai số tiếp theo không phải là 84 (Mã nước Việt Nam), ví dụ như: Modova (+373), Tunisia (+216), Equatorial Guinea (+240), Burkina Faso (+226)… Các cuộc gọi này được nháy máy từ thuê bao nước ngoài tới các số điện thoại di động trong nước nhằm mục đích lừa đảo để người sử dụng gọi lại và phát sinh cước viễn thông rất cao. Do đó, nên cân nhắc khi gọi lại các cuộc điện thoại có đầu số quốc tế nếu không phải từ người quen biết.
Cuộc gọi yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng: Trên thực tế, đã có rất nhiều người bị đánh cắp thông tin để chiếm đoạt tài sản từ các cuộc điện thoại. Thủ đoạn lừa đảo của chúng thường là: Thông báo thông tin giả về việc trúng thưởng từ ngân hàng hoặc các công ty lớn, yêu cầu cung cấp mật khẩu OTP khách hàng hay lấy lý do nào đó yêu cầu cung cấp thông tin về thẻ hoặc tài khoản ngân hàng. Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo còn giả mạo cán bộ ngân hàng, yêu cầu cung cấp mật khẩu, mã PIN hoặc thông tin thẻ để xử lý sự cố liên quan đến các dịch vụ ngân hàng hoặc thẻ.
Khi phát hiện các cuộc gọi, tin nhắn có dấu hiệu lừa đảo như trên, người dân cần bình tĩnh, tuyệt đối không làm theo bất kỳ yêu cầu nào của đối tượng. Nếu đối tượng có hành vi đe dọa cần thông báo ngay đến cơ quan Công an để phối hợp xử lý.
Gửi tin nhắn phản ảnh cuộc gọi rác theo cú pháp: V [Nguồn phát tán] [Nội dung cuộc gọi rác] gửi 156;
Gửi tin nhắn phản ánh tin nhắn rác, soạn cú pháp S [Nguồn phát tán] [Nội dung phát tán] gửi 156;
Gửi tin nhắn phản ánh về cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, soạn LD [Nguồn phát tán] [Nội dung cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo] gửi 156.
