Người xưa nói: “”Sĩ vi tri kỷ giả tử, nữ vi duyệt kỷ giả dung”. Kẻ sĩ vì người thưởng thức mình mà chết, nữ tử vì người mình thích mà trang điểm. Cũng có một số từ ngữ sẽ dẫn đến sự mơ hồ, giống như câu nói: “Đàn ông nhìn eo, đàn bà nhìn chân”. Eo và chân có thể xem như một ô cửa để nhìn thấy bên trong nội lực của một người.
Đàn ông nhìn eo
Những câu nói thường thấy đều xuất phát từ cuộc sống và sự thăng hoa trong cuộc sống, thời xưa con người sống trong xã hội kinh tế tiểu nông, thu hoạch nông nghiệp cơ bản phụ thuộc vào trời cho, sức lao động làm ruộng chủ yếu là nam giới, và lương thực ở nhà thu hoạch được chỉ duy nhất bằng cách “thắt lưng buộc bụng” đây là cuộc sống của người bình thường.
Từ xưa đến nay luôn tồn tại khoảng cách giàu nghèo trong xã hội, người nghèo làm việc nhiều cần thu hoạch nhiều mới có thể đứng lên được eo thon. Vậy làm thế nào để quý tộc thể hiện bản sắc của họ qua vòng eo của họ? Người xưa cho rằng, thắt lưng vàng, tím là biểu hiện của sự quyền quý.
Trong “Ngọc đai tân vịnh” có nói ” yêu bạch ngọc chi hoàn “- ý nói vòng ngọc trắng ở thắt lưng. Thời cổ đại, giới quý tộc thường đeo vòng ngọc quanh eo. Trong “Lễ kí” viết: “Cổ chi quân tử tất bội ngọc, quân tử vô cố, ngọc bất li thân”. Tạm dịch: Bậc quân tử khi xưa ai cũng đeo ngọc, và đó là vật bất ly thân của họ”.
Và “Quân tử bỉ đức như ngọc”. Người xưa đeo những đồ trang sức bằng ngọc quý không phải vì để khoe khoang của cải, cũng không phải chỉ đơn giản để làm vật trang sức mà vì “Đức của bậc quân tử được so sánh ngang với ngọc quý”.
Phẩm chất đạo đức tốt đẹp của các bậc quân tử từ xưa tới nay vẫn luôn được so sánh với ngọc là bởi vì, sự ấm áp lại trơn bóng sâu lắng của ngọc, được so sánh với chữ Nhân; sự tròn vẹn chặt chẽ lại rắn chắc của ngọc, chỉ có thể so với Trí huệ; có góc cạnh mà không làm bị thương tới người, được so sánh như sự chính Nghĩa;
Ngọc sau khi gia công thành một miếng ngọc bội trang sức nghiêng mình, được so sánh với sự lễ phép; nhẹ nhàng gõ vào ngọc ta sẽ nghe thấy âm thanh trong trẻo du dương, vang vọng đến cuối cùng lại cao vút và dừng lại, âm thanh này được so sánh với sự êm ái dịu dàng của âm nhạc; vừa không bởi muốn phô trương những ưu điểm mà che dấu đi khuyết điểm, cũng không bởi chỉ nhìn khuyết điểm mà che mất đi ưu điểm, điều này được so sánh với sự Trung thành;
Vẻ rực rỡ lấp lánh trước sau như một của ngọc được ví như sự đáng tin cậy chữ Tín cao quý của người quân tử; ẩn sâu bên trong ngọc bội có khí sắc như trắng như hồng, được ví như sự tương thông với các tín tức tinh hoa của Trời; vị trí cây cỏ xanh tốt của rừng núi nơi sản sinh ra ngọc quý lại giống như sự tương thông chắt lọc tinh hoa của đất.
Đây chính là phẩm chất tao nhã đẹp đẽ của ngọc cũng chính bởi vậy mà người quân tử mới coi trọng ngọc như vậy. Ngọc đồng nghĩa với phẩm giá, sắc đẹp, phẩm hạnh và hiền triết. Đàn ông đeo ngọc ở eo không chỉ là biểu tượng của sắc vóc mà còn một sự khẳng định phẩm hạnh của chính họ.
Người xưa nói “mặc hồng đai tím”, vào thời nhà Đường, triều phục màu đỏ là y phục dành riêng cho các quan chức từ hạng 5 trở lên, y phục màu tím là y phục của các quan từ bậc 3 trở lên và các bậc tam phẩm của tể tướng.
Nhiều người được thăng quan tiếp sẽ đeo ấn vàng hoặc ấn ngọc vào thắt lưng, đó là biểu tượng cho cấp vị của chính họ. Ngọc và ấn ở thắt lưng là nguồn gốc của câu nói:“ Đàn ông nhìn vào eo ”.
Đàn bà nhìn chân
Nói đến phụ nữ xem chân, chắc chắn nhiều người sẽ nghĩ đến cụm từ “Kim liên tam thốn” ý nói gót sen ba tấc hoặc “khoả tiểu cước – chân càng nhỏ thì càng danh giá, nhưng vấn đề này ở các thời kỳ lại khác. Phụ nữ thời Tống buộc chân, điều này cũng giống như vào cuối thời nhà Thanh và đầu thời Trung Hoa Dân Quốc.
Gót sen ba tấc là một đặc trưng rất riêng của phụ nữ Trung Hoa thời phong kiến, ngoài là biểu tượng cho sự cao quý, việc bó chân còn ẩn chứa nhiều bí mật.
Bàn về nguồn gốc của tục bó chân này, có rất nhiều giả thuyết, một trong những giả thuyết về xuất xứ của “gót sen ba tấc” này xuất phát từ một cung phi của Hán Thành Đế – Triệu Phi Yến. Bà thường dùng lụa quấn quanh bàn chân và nhảy múa. Bàn chân của bà rất nhỏ, nên khi nhảy múa đôi chân rất uyển chuyển, thân thể nhẹ nhàng, Hán Thành Đế vì thế mà ra lệnh các cung phi khác phải học theo, dùng lụa bó bàn chân nhỏ lại. Và cũng từ đấy “Kim liên tam thốn” (gót sen ba tấc) ra đời.
Người xưa nghĩ phụ nữ là những người giúp việc có đức hay “người trong nhà”, họ để ý đến đàn ông bên ngoài. Lúc bấy giờ, người ta căn cứ vào kích thước của bàn chân để phân chia đẹp xấu, sang hèn. Người ta phân ra thành gót sen vàng, gót sen bạc và gót sen sắt, theo kích thước của bàn chân thì phân chia ra thành ba tấc, bốn tấc, năm tấc. Gót sen vàng mà chúng ta thường nói đến là gót sen ba tấc.
Dù sau này có rất nhiều giả thuyết khác được truyền ra, nhưng chung quy, vẫn có một điểm bất di bất dịch, chính là gót sen ba tấc khởi đầu từ giới thượng lưu trong nền phong kiến cổ đại Trung Hoa, sau đó mới dần dần trở thành tập tục chung của phụ nữ mọi tầng lớp thời xưa. Dần dà khiến những người phụ nữ không bó chân trở nên thấp kém trong xã hội phong kiến.
Người xưa cho rằng, những đôi chân bé xíu sẽ làm người phụ nữ trông uyển chuyển hơn, quý phái hơn. Những bước đi nhẹ nhàng sẽ tăng sự quyến rũ của phụ nữ. Nhưng rồi, dần dà nó trở thành một thước đo về phẩm hạnh của các cô gái. Bởi vậy sinh ra nhận thức trong câu nói: “Đàn bà xem chân”
Phần kết
Xã hội không ngừng thay đổi, nhưng dù có thay đổi như thế nào thì một gia đình hoàn hảo cũng cần có sự cố gắng nỗ lực của cả nam và nữ, không ai có thể chỉ đòi hỏi người khác mà không mang lại gì cho gia đình, có như vậy gia đình mới hạnh phúc được.
