Các cụ nói: Phụ nữ 'có cửa thứ hai không bước qua', cửa thứ hai ở đây là cửa nào?

14:05, Thứ năm 06/07/2023

( PHUNUTODAY ) - Người xưa có câu: "Đại môn bất xuất, nhị môn bất mại", nghĩa là cửa chính không ra khỏi, cửa thứ hai không bước qua. Vậy ý nghĩa của câu nói này là gì?

Đại môn chỉ cửa chính, nhà ở thời xưa thường có cửa trước và cửa sau, chủ và khách thường ra vào bằng cửa trước của ngôi nhà, cửa sau dành cho người hầu hoặc hạ nhân sử dụng. Những nhà có người hầu chăm sóc nhà cửa thường ít nhất cũng có sân riêng, chẳng hạn như Tứ hợp viện.

Ngoài cửa chính và cửa sau ra, bên trong nhà còn có rất nhiều cửa, cửa nhà, cửa kho, cửa bếp, vv… và tất nhiên có “nhị môn bất mại”.

3

Lấy Tứ hợp viện làm ví dụ về nhà ở cổ xưa, thực tế Tứ hợp viện có rất nhiều loại, những người đã từng đến Bắc Kinh đều biết rằng Tứ hợp viện có một lối vào, hai lối vào, ba lối vào, thậm chí có sáu lối vào, bảy lối vào. Nơi này có một điểm kiến thức, chính là chỉ có một cái cửa để vào sân, đây được gọi là Tứ hợp viện; nếu đi vào bên trong, có một cổng khác, có một sân bên trong cổng, cái này được gọi là nhị tiến Tứ hợp viện; và như thế, có bao nhiêu cửa, bao nhiêu sân được gọi là tiến bấy nhiêu Tứ hợp viện. Nói chung, những gia đình có thể có được tam tiến Tứ hợp viện được coi là nhà có tiền, ngũ tiến Tứ hợp viện trở lên được coi là nhà giàu có.

Khoảng sân đầu tiên mà từ cổng nhà bước vào gọi là tiền viện, sân bên trong gọi là nội viện. Tiền viện dùng để tiếp khách, vừa vào cổng là tới nơi, sau đó là phòng khách. Nội viện tương đối riêng tư, dùng cho chủ nhân cùng gia quyến sử dụng, nữ nhân trong gia đình thường là ở hậu viện bên trong cùng, ngoại trừ nam chủ nhân ra, nam nhân khác đều không được vào.

Kỳ thật việc xây dựng hoàng cung cũng cơ bản là như thế, hậu cung ngoại trừ hoàng đế, những người đàn ông khác đều bị cấm vào hậu cung, vì vậy mà có các chức nghiệp như thái giám và cung nữ. Hậu viện của các nhà giàu có và quý tộc cũng thường chỉ cho phép người giúp việc và nha hoàn ra vào.

Vào thời cổ đại, đàn ông có địa vị cao hơn phụ nữ, và có rất nhiều hạn chế đối với hành vi của nữ giới, đặc biệt là phụ nữ chưa kết hôn thường không được ra ngoài khi chưa được phép.

Phụ nữ cổ đại nhất định phải đọc mục “Tâu thủy gia nghi”, ở đó viết rằng: “Phụ nữ không vô cớ nhìn trộm qua trung môn, khi có lý do đi ra khỏi trung môn thì nhất định phải che mặt”. Trung môn ở đây chính là cửa đi từ tiền viện vào nội viện, ngăn cách tiền viện và nội viện. Cửa này những ngày thường đều đóng kín, ngoại trừ khi có những nghi lễ quan trọng trong gia đình thì mới mở. Khi người nhà muốn ra vào thì đi qua cửa nhỏ hai bên trung môn hoặc theo hành lang ở hai bên để đi vào các phòng trong nội viện.

1

Nói cách khác, nữ nhân trong nhà ngay cả đứng ở trung môn lén lút nhìn về phía trước cũng không được phép; cho dù là khi đến tiền viện vì việc quan trọng, khi ra gặp khách họ phải che mặt, đây được coi là phép xã giao.

Do đó, cửa thứ hai không bước qua thực chất chính là trung môn. Chính là cửa mà người ngoài không được vào, nữ nhân không được đi qua.

Tuy nhiên đây là kinh kiệm của cổ nhân, có thể bây giờ đã không còn áp dụng được nữa vì người dân bây giờ xây nhà cửa cũng khác ngày trước, tuy nhiên cũng còn có những ngôi nhà cổ còn lưu lại để cho thế hệ sau chiệm nghiệm trí tuệ của cha ông chúng ta.

chia sẻ bài viết
Theo:  giaitri.thoibaovhnt.com.vn copy link
Tác giả: Thạch Thảo