Tình hình tội phạm sử dụng không gian mạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên cả nước thời gian qua diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau.
Lợi dụng vùng chồng lấn sóng di động giữa Việt Nam với các nước trong khu vực hoặc mỗi khi các cơ quan QLNN ban hành chủ trương chính sách mới liên quan đến ứng dụng, thủ tục hành chính phục vụ nhân dân ở tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội (giao thông vận tải, y tế, giáo dục, giao dịch – thanh toán tài chính – ngân hàng…) thì lập tức các đối tượng phạm tội (chủ yếu người nước ngoài) lợi dụng để viết ra các phần mềm, ứng dụng (App) lừa đảo trên internet giống như các ứng dụng thật của các cơ quan, doanh nghiệp sau đó tán phát trên MXH, làm cho người dân hiểu nhầm.
Các thủ đoạn ngày càng nhiều, tinh vi, khó dự báo, khó phòng ngừa, gây bức xúc, ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật sự và đời sống nhân dân.
Gần đây, lợi dụng việc lực lượng Công an ra quân hướng dẫn cài đặt, kích hoạt tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng VNeID nên các đối tượng đã tạo các phần mềm giả mạo sau đó giả danh lực lượng Công an yêu cầu người dân cài đặt để chiếm quyền sử dụng diện thoại di động rồi chiếm đoạt tài sản trong ứng dụng ngân hàng điện tử.
Trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn mới đây đã xảy ra vụ việc chiếm đoạt tài sản với hình thức này, số tiền thiệt hại lên tới gần 900 triệu đồng. Thủ đoạn như sau: Các đối tượng giả làm lực lượng Công an địa phương gọi điện thoại vận động người dân đi cài đặt, kích hoạt tài khoản định danh điện tử VNeID để tạo lòng tin. Tiếp đến các đối tượng sẽ gợi ý hướng dẫn người dân tự thực hiện trên điện thoại di động để không cần phải trực tiếp đến cơ quan Công an. Các đối tượng hướng dẫn người dân tải ứng dụng VNeID giả mạo thông qua liên kết được cung cấp với lý do tích hợp thông tin, xác minh tài khoản. Sau khi cài đặt ứng dụng, đối tượng sẽ yêu cầu người dân cấp tất cả các quyền cho ứng dụng như truy cập danh bạ, vị trí, trợ năng (Accessibility) trên điện thoại. Một khi ứng dụng được cấp quyền, điện thoại của người dân sẽ bị mất kiểm soát. Quyền truy cập trợ năng giúp các đối tượng theo dõi các thao tác của người dùng trên màn hình điện thoại, đọc được mã OTP ngân hàng gửi về điện thoại.
Tới khi biết được thông tin đăng nhập dịch vụ ngân hàng điện tử của người dân, các đối tượng sẽ đăng nhập vào ứng dụng ngân hàng điện tử và chuyển tiền đến các tài khoản ngân hàng khác để chiếm đoạt (Đặc điểm dễ nhận biết điện thoại di động đã bị chiếm quyền điều khiển là: Không truy cập được cài đặt ứng dụng, phông chữ trên điện thoại bị thay đổi, điện thoại thường xuyên tự bật sáng màn hình và khi thao tác bị loạn cảm ứng).
Công an tỉnh Lạng Sơn khuyến cáo người dân, doanh nghiệp chú trọng hơn nữa việc bảo vệ dữ liệu cá nhân. Không đăng, đưa lên mạng xã hội thẻ CCCD, tài khoản định danh điện tử VNeID, tài khoản ngân hàng, số điện thoại và những vấn đề liên quan đến dữ liệu cá nhân, tránh tình trạng bị đối tượng xấu lợi dụng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Cần hết sức tỉnh táo và thận trọng, kiểm tra kỹ khi có người lạ, người tự xưng là lực lượng chức năng gọi điện yêu cầu cung cấp, xác minh, xác thực thẻ CCCD, tài khoản định danh điện tử VNeID , tài khoản ngân hàng, mã OTP và những vấn đề liên quan đến dữ liệu cá nhân (tuyệt đối không cung cấp mã OTP, mật khẩu liên quan cá nhân).
