Cơ chế xâm nhập vào thực vật
Do kích thước rất nhỏ, vi nhựa có thể xuyên qua các lỗ li ti trên rễ cây, xâm nhập sâu vào mô thực vật và tích tụ trong thân, lá hoặc củ. Lúc này, rau củ và trái cây trở thành những “điểm tiếp nhận” vi nhựa. Các nghiên cứu gần đây đã tiến hành phân tích và chỉ ra 2 loại củ quả có mức độ ô nhiễm vi nhựa cao nhất, khiến giới khoa học đặc biệt quan ngại:
1. Táo
Táo vốn được xem là thực phẩm lành mạnh, nhưng các phân tích cho thấy loại quả này có hàm lượng vi nhựa cao đáng kể. Vi nhựa xâm nhập vào táo thông qua đất và nguồn nước ô nhiễm, sau đó tích tụ trong phần thịt quả.
Một nghiên cứu năm 2021 đăng trên tạp chí Environmental Research của các nhà nghiên cứu tại La Catania (Ý) đã phát hiện ra rằng thực vật hấp thụ vi nhựa qua rễ và chuyển chúng đến quả, lá và thân. Trong đó, táo là loại trái cây bị ô nhiễm nhiều nhất. Cụ thể, một gam táo chứa đến hơn 195.500 mảnh vi nhựa.
Khi con người ăn táo, đặc biệt là ăn cả vỏ, vi nhựa sẽ đi vào hệ tiêu hóa, theo thời gian xâm nhập vào máu và các cơ quan nội tạng, gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
2. Cà rốt
Do phát triển trực tiếp trong đất, nơi vi nhựa tồn tại với mật độ cao, cà rốt là một trong những loại rau củ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất.
Trong một dự án nghiên cứu của Trung Quốc và Hà Lan, các chuyên gia đã chứng minh thực vật có thể "uống" các hạt nhựa từ nước và hấp thụ qua hệ thống rễ. Kết quả cho thấy, trong tất cả các loại rau, cà rốt chứa các hạt vi nhựa nhỏ nhất với mật độ khủng khiếp: hơn 101.950 hạt/gam.
Việc sử dụng cà rốt thường xuyên từ nguồn đất bị ô nhiễm có thể khiến cơ thể tiếp xúc với lượng lớn vi nhựa trong thời gian dài mà không hề hay biết.
Giảm thiểu rủi ro từ thói quen sống
Vi nhựa hiện diện khắp nơi, từ Bắc Cực xa xôi đến đáy đại dương sâu thẳm, trở thành vấn đề môi trường không biên giới do gió, dòng nước và hoạt động của con người. Việc xử lý rác thải nhựa không đúng cách khiến chúng xâm nhập vào đất và nước, được cây trồng hấp thụ và quay lại chuỗi thức ăn của con người.
Trước mối đe dọa này, mỗi cá nhân cần chủ động giảm thiểu rủi ro bằng những thay đổi nhỏ:
Hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần.
Ưu tiên sản phẩm có bao bì thân thiện với môi trường.
Trong sinh hoạt, nên dùng ấm trà thủy tinh hoặc gốm sứ thay cho túi trà nhựa.
Lựa chọn thực phẩm hữu cơ và làm sạch nguyên liệu kỹ lưỡng trước khi chế biến.
