Chim sẻ
Chim sẻ vốn dạn dĩ, ở gần với cuộc sống con người. Tổ chim có thể được tìm thấy ở hầu hết mọi nơi như dưới mái hiên, trong các lỗ tường, thậm chí trong ống khói đã lâu không đốt. Trước đây loài chim này rất được ưa chuộng, hiếm khi bị con người săn bắn, xua đuổi.
Trước đây, sau khi xây nhà mới, người ta mong chim sẻ về làm tổ dưới mái hiên của ngôi nhà mới. Người xưa tin rằng chim sẻ vào nhà mang ý nghĩa thêm giàu sang, hạnh phúc.
Vậy nên sau khi chim sẻ làm tổ ở nhà, gia chủ cũng rất vui mừng, đặc biệt trong nhà mới, gia chủ sẽ cố ý rắc một ít hạt gạo cho chim sẻ làm thức ăn.
Vì chim sẻ có khả năng sinh sản mạnh và chim sẻ là loài chim rất thông minh. Nếu chim sẻ làm tổ ở ngôi nhà mới nghĩa là nơi đó rất tốt, nghĩa là sống trong ngôi nhà như vậy sẽ sinh sôi nảy nở như chim sẻ, đông con, nhiều cháu hơn.
Bên cạnh đó, chim sẻ có thể mang lại tài lộc cho con người. Theo truyền thuyết, hạt giống của mùa màng được chim sẻ nhặt từ xa và mang về.
Ở một số nơi còn có tục cúng tế chim. Vào ngày cúng tế, người ta sẽ rải cơm nước đã chuẩn bị sẵn ra đồng và cho chim sẻ đến ăn, dân gian thường gọi là "chim sẻ ăn cơm".
Ở một số nơi, cơm lam còn được dùng để ăn sáng, được xếp trên ngọn tre, cắm xuống ruộng cho chim ăn, dân gian thường gọi là "dán miệng chim".
Tất nhiên, bữa ăn kiểu này không chỉ dành cho chim sẻ, các loài chim khác cũng có thể đến ăn. Ở một số nơi, sau khi thu hoạch xong, trên ruộng người dân sẽ để lại một ít lúa hoặc lúa mì bị chim sẻ ăn.
Những phong tục này là một kiểu tri ân những con chim sẻ đã từng mang hạt giống về cho con người.
Người xưa cũng quan niệm rằng khi chim sẻ vào nhà thì giống như khách VIP.
Chim én
Chim én luôn là loài chim cao quý. Người xưa nói: "Chim én không vào nhà nghèo". Thực tế, vì én vốn nhút nhát, ít nói nên sẽ chọn một số nhà có gia đình hòa thuận hơn để xây tổ ấm.
Một gia đình hòa thuận đương nhiên sẽ dẫn đến một cuộc sống hạnh phúc, vì gia đình mà vạn sự như ý, chính vì thế mà có câu "chim én không vào nhà nghèo".
Bởi vì những cặp vợ chồng nghèo khó, luôn phải dằn vặt, tranh cãi về những khó khăn, thiếu thốn trong cuộc sống. Gia đình như vậy chim én sẽ sợ không dám làm tổ.
Sự cao quý của chim én còn được thể hiện ở tổ của chim én. Khi én xây tổ, chúng thường được chọn dưới mái hiên.
Chim én trộn cỏ khô và bùn, sau đó xây tổ từng chút một và lót cỏ mềm bên trong. Nhìn từ bên ngoài hoàn toàn bằng bùn, bên trên có mái hiên của người dân để che mưa gió. So với tổ của các loài chim khác, đó là điểm khác biệt giữa nhà ngói bùn và nhà tranh.
Dù xét về thói quen sinh hoạt hay ngôi nhà đang ở, chúng đều phản ánh sự cao quý của chim én, vì vậy người xưa cho rằng chim én xây tổ ở nhà sẽ mang lại niềm vui và sự sung túc cho gia đình.
Vì vậy, để chim én về làm tổ dưới mái hiên của nhà mình, người ta cũng đóng đinh vào tường một đoạn gỗ để chim én về trú ngụ tại đó.
*Thông tin chỉ mang tính tham khảo, chiêm nghiệm
