Đang ngủ giữa đêm mà đột nhiên tỉnh giấc là tình trạng mà bất cứ ai trong chúng ta cũng từng gặp phải. Nhiều người có thói quen, hễ thức dậy nhìn đồng hồ xem mấy giờ, hoặc dùng điện thoại lướt web, vào mạng... Tuy nhiên những hành động này sẽ gây ảnh hưởng lớn tới việc ngủ lại phía sau, chất lượng giấc ngủ sẽ bị suy giảm nhanh chóng.
Cơ thể con người có một cơ chế bên trong gọi là đồng hồ sinh học hay nhịp sinh học, điều khiển chu kỳ ngủ - thức của mỗi người. Nhịp điệu này ảnh hưởng đến chất lượng và thời lượng giấc ngủ của chúng ta, thường được chia thành giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (REM) và giấc ngủ không chuyển động mắt nhanh (NREM). Trong một chu kỳ giấc ngủ điển hình, một người trải qua nhiều giai đoạn ngủ REM và NREM. Chính những thay đổi mang tính chu kỳ này đôi khi khiến chúng ta phải thức giấc giữa đêm.
Nửa đêm tỉnh dậy đừng uống nước...
Ngoài cơ chế sinh lý, môi trường bên ngoài và trạng thái tâm lý cũng là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng tính liên tục của giấc ngủ ban đêm. Ví dụ, tiếng ồn, ô nhiễm ánh sáng và nhiệt độ không thích hợp có thể làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ và khiến bạn bất ngờ thức giấc. Đồng thời, căng thẳng, lo lắng hay suy nghĩ quá nhiều trong ngày cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
Giấc ngủ không chỉ là thời gian nghỉ ngơi đơn thuần mà còn là quá trình phức tạp, bao gồm những chu kỳ, điều khiển bởi "đồng hồ sinh học" nội tại của cơ thể. Các chu kỳ này giúp tối ưu hóa quá trình phục hồi và tái tạo của cơ thể. Khi chúng ta tỉnh giấc giữa đêm, việc kiểm tra thời gian có thể kích thích hoạt động não bộ, làm gián đoạn chu trình tự nhiên này và khiến việc trở lại giấc ngủ trở nên khó khăn hơn.
Ngoài ra, việc nhìn vào đồng hồ trong đêm thực sự có thể tạo ra một áp lực tâm lý không mong muốn. Việc này thường khiến chúng ta bắt đầu tính toán thời gian còn lại để ngủ, từ đó tạo ra căng thẳng và lo lắng về việc không đủ giấc, làm suy giảm chất lượng giấc ngủ còn lại.
Không nhìn đồng hồ
Về mặt sinh lý, ánh sáng từ màn hình điện tử khi kiểm tra thời gian có thể ức chế sự sản xuất melatonin, một hormone quan trọng trong việc điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ, làm trì hoãn quá trình chìm vào giấc ngủ.
Về phần uống nước vào nửa đêm, mặc dù việc duy trì cân bằng nước trong cơ thể là quan trọng, nhưng việc này có thể gây ra tình trạng đi tiểu nhiều lần trong đêm, làm gián đoạn giấc ngủ sâu, ảnh hưởng nghiêm trọng tới quá trình phục hồi và tái tạo của cơ thể. Ngoài ra, việc uống nước quá mức vào ban đêm còn có thể dẫn đến sự mất cân bằng điện giải, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
Như vậy, để bảo vệ chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tinh thần, cần có sự hiểu biết và ý thức về tác động tiềm ẩn của những thói quen tưởng chừng như nhỏ nhặt vào ban đêm. Bằng cách tránh nhìn đồng hồ và hạn chế uống nhiều nước vào ban đêm, chúng ta có thể cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ, từ đó nâng cao hiệu quả phục hồi và sẵn sàng cho một ngày mới tràn đầy năng lượng.
