Chiếc bát có đường kính 11,3cm được đấu giá vào tháng 4/2023 tại Hong Kong. Tác phẩm này từng gây xôn xao nhiều năm trước đó. Năm 2006, Tiến sĩ Alice Cheng sở hữu chiếc bát sau khi bỏ ra 19,3 triệu USD tại Christie's Hong Kong - đây là mức cao nhất cho bất kỳ tác phẩm nghệ thuật nào được bán ở châu Á và kỷ lục thế giới cho đồ gốm sứ thời nhà Thanh.
Tiến sĩ Alice Cheng và chiếc bát giá 25,25 triệu USD. Ảnh: Value
Theo Value, 17 năm sau, Tiến sĩ Alice Cheng đã quyết định bán lại chiếc bát. Giá chốt cuối cùng là 25,25 triệu USD - lập kỷ lục món đồ gốm sứ Trung Quốc đắt nhất 2023.
Hai câu thơi trên bát
Mặt mặt của chiếc bát có hai câu thơ:
"Ngọc tiễn xuyên hoa quá,
Nghê thường đới nguyệt quy"
* Nghĩa 2 câu thơ: "Chim én bay xuyên hoa, Xiêm y của tiên nữ đưa trăng về".
Hai câu thơ trên chiếc bát. Ảnh: The Value
Ý thơ xuất phát điển cố thời Đường. Vua Đường Huyền Tông được đạo sĩ giúp đỡ, du ngoạn mặt trăng vào ngày 15/8 âm lịch. Khi về nhân gian, Huyền Tông sáng tác điệu nhạc và vũ đạo Nghê thường vũ y khúc. Câu Nghê thường đới nguyệt quy để chỉ điển cố này. Còn "Ngọc tiễn" chỉ đuôi của chim én, làm biểu tượng cho hình ảnh én bay.
Họa tiết đôi chim én và hoa xuân
Một mặt khác của chiếc bát mang họa tiết hoa hạnh, cây liễu và chim én, ngụ ý mùa xuân rực rỡ, ấm áp, vạn vật có đôi.
Họa tiết trang nhã trên chiếc bát giống một bức tranh cuộn của Trung Quốc. Hình ảnh đôi én bay lượn, hoa hạnh bung nở và cây liễu đang trổ lá xanh non báo hiệu mùa xuân về.
Chiếc bát báo hiệu mùa xuân về. Ảnh: The Value
Ngoài ra, hoa hạnh còn là biểu tượng của tháng 2 Âm lịch, tháng thi cử. Kèm theo đó, chim én là từ đồng âm với yến tiệc trong tiếng Trung Quốc thể hiện mong muốn các sĩ tử đỗ đạt trong kỳ thi của triều đình và tham dự bữa tiệc do hoàng đế tổ chức.
***
Lò gốm của triều đình nhà Thanh phần lớn đặt tại Cảnh Đức Trấn, tỉnh Giang Tây nhưng riêng với đồ Pháp lang thái, thân sứ trắng được thực hiện ở Cảnh Đức Trấn, sau đó vận chuyển tới kinh thành Bắc Kinh để hoàng đế quyết định hoa văn, màu sắc. Họa sĩ cung đình dùng màu pháp lang vẽ lên thân sứ, cuối cùng đem nung ở nhiệt độ thấp.
Sau khi nung, đồ vật có màu trong và bóng sáng như gương. Màu sắc đậm, nhạt phối hợp, làm cho họa tiết trên đồ gốm sống động.
Chiếc bát chu du nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ, từng nằm trong bộ sưu tập của các quý tộc châu Âu, Mỹ. Trước khi về tay Trương Vĩnh Trân, tác phẩm thuộc bộ sưu tập của anh trai bà - Trương Tông Hiến.
