Phạm luật do... chưa có hướng dẫn ủy thác đầu tư
Theo kết quả điều tra, ngày 22/3/2010, ACB có cuộc họp thường trực Hội đồng quản trị với sự tham gia của Hội đồng sáng lập Trần Mộng Hùng (Chủ tịch) và Nguyễn Đức Kiên (Phó chủ tịch) cùng một số cán bộ liên quan, bàn phương án sử dụng nguồn vốn chưa đầu tư. Tại cuộc họp, ông Hùng đưa ra phương án giảm lãi suất huy động tiền gửi để giảm áp lực bị lỗi khi nhận tiền tiết kiệm mà không cho vay được. Riêng “bầu” Kiên chỉ đạo, không được làm giảm tổng tài sản của ngân hàng, do vậy không chấp nhận giảm lãi suất huy động.
Với cương vị Tổng GĐ, ông Lý Xuân Hải đề xuất phương án ủy thác cho nhân viên mang tiền đi gửi vào các ngân hàng khác để vừa nhận được lãi suất tiền gửi, vừa được hưởng thêm “hoa hồng”, khuyến mại theo quy định của từng ngân hàng nhận tiền gửi. Đề xuất này được “bầu” Kiên đồng tình.
Phút gần gũi hiếm hoi của vợ chồng “bầu” Kiên tại phiên tòa hôm qua. Ảnh: Bảo Thắng
Ngay sau đó, các thành viên thường trực Hội đồng quản trị (Trần Xuân Giá, Phạm Trung Cang, Trịnh Kim Quang, Lê Vũ Kỳ, Lý Xuân Hải) thống nhất và cùng ký vào biên bản, với nội dung: “Đồng ý việc ủy thác cho các cá nhân để gửi tiền VND và USD tại các tổ chức tín dụng. Giao Tổng GĐ kiểm sát hạn mức tiền gửi tại các tổ chức tín dụng…; ủy quyền cho Kế toán trưởng tổ chức thực hiện, ký hợp đồng ủy thác”.
Thực hiện chủ trương trên, từ 27/6/2011 đến 5/9/2011, Lý Xuân Hải chỉ đạo và ủy quyền cho Nguyễn Văn Hòa (Kế toán trưởng ACB) thực hiện ủy thác hơn 718 tỷ đồng cho 19 nhân viên đem đi gửi tiết kiệm vào Vietinbank chi nhánh Nhà Bè và chi nhánh TPHCM. Toàn bộ số tiền trên sau đó bị Huỳnh Thị Huyền Như (quyền Trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ, Vietinbank chi nhánh TPHCM) chiếm đoạt.
Viện KSND Tối cao cáo buộc, bằng Nghị quyết của thường trực Hội đồng quản trị ACB ủy thác cho nhân viên gửi tiền tiết kiệm trong khi Ngân hàng Nhà nước chưa có quy định hướng dẫn về nghiệp vụ ủy thác là hành vi vi phạm Luật Các tổ chức tín dụng, gây thiệt hại cho ACB hơn 718 tỷ đồng.
Cũng theo cáo buộc, việc ACB ủy thác cho nhân viên gửi tiền vào 22 ngân hàng là làm trái quy định của Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010, thu lợi cho ACB số tiền lãi vượt trần hơn 243 tỷ đồng. Do số tiền lãi thu được từ hoạt động này đã được ngân hàng hạch toán, trích nộp thuế theo quy định, và không gây thiệt hại về tài sản cho ACB, nên chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
ACB gửi tiền kiểu “đem con bỏ chợ”?!
Liên quan đến hành vi gửi hơn 718 tỷ đồng của ACB, Tòa tập trung thẩm vấn Huỳnh Thị Huyền Như. Theo đó, Huyền Như khai quen biết Huỳnh Thị Bảo Ngọc, Phó trưởng phòng quản lý quỹ ACB. “Thời gian đầu trao đổi với chị Ngọc, tôi không biết đó là tài sản của ACB, mãi sau này tôi mới biết. Khi hai bên thỏa thuận tiền lãi, hoa hồng, chị Ngọc bảo tôi cho số tài khoản để chị ấy chuyển tiền vào cho tôi, rồi mới làm thủ tục sau” – Huyền Như khai.
Nói về những kẽ hở từ phía ACB, Huyền Như cho biết, thông thường khi khách hàng mở tài khoản tại ngân hàng, họ phải đến tận nơi để đối chiếu. “Nhưng riêng với ACB, họ không yêu cầu tôi làm điều đó, cứ bảo đọc tài khoản để họ chuyển tiền là xong, rồi làm thủ tục sau” – Như nói.
Giải thích về lý do chiếm đoạt dễ dàng 718 tỷ đồng, Huyền Như cho rằng, thực tế đây không phải tiền của các nhân viên ACB, nên họ chủ quan không tuân thủ đúng các quy định trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính.
“Khi ký kết hợp đồng tiền gửi, bà Ngọc không có bất cứ phản hồi nào với những dịch vụ mà tôi cung cấp nên tôi cứ tiến hành. Sau khi tiền về tài khoản, người gửi tiền có quyền kiểm tra số dư tài khoản, nếu phát hiện tài khoản sử dụng sai mục đích thì báo lại ngân hàng. Tuy nhiên, phía khách hàng ACB không có động thái đó, bên bà Ngọc không quan tâm tôi trích tiền ra làm gì, đó là điều kiện để tôi chiếm đoạt tiền một cách đơn giản”.
Giải thích thủ đoạn “chuyển hóa” số tiền trên, Huyền Như thẳng thắn thừa nhận, sau khi nhận được tiền từ phía ACB, “siêu lừa” đã lập nhiều sổ tiết kiệm, rồi chuyển tiền vào tài khoản tiết kiệm, sau đó tự tất toán để chuyển tiền đi thông qua các hợp đồng giả”- Huyền Như nói.
Hôm nay (24/5), tòa tiếp tục làm việc.
Bên lề:
ACB đòi, Vietinbank lắc
Liên quan đến câu chuyện “ai sẽ chịu trách nhiệm số tiền 718 tỷ đồng”, HĐXX đã cho gọi đại diện ACB và Vietinbank. Đại diện Vietinbank cho rằng, phòng giao dịch có chức năng huy động vốn, việc Huyền Như ký 32 hợp đồng là đúng thẩm quyền, chính là ACB buông lỏng quản lý dẫn đến việc Huyền Như lợi dụng để chiếm đoạt; Vietinbank không chiếm đoạt, nên sẽ không chịu trách nhiệm bồi thường cho ACB.
Ngược lại, đại diện ACB cho rằng Vietinbank phải có trách nhiệm bồi thường số tiền trên. “Chúng tôi thấy một nội dung rất quan trọng mà Tòa chưa làm rõ. Nếu nói ACB buông lỏng không phải là nguyên nhân trực tiếp. Việc ký giả, cho vay trên cơ sở bộ hồ sơ bằng chữ ký giả tại Vietinbank chưa được làm rõ, mong tòa làm rõ” – đại diện ACB trình bày.
Nghe đến đây, “bầu” Kiên lập tức xin có ý kiến. Theo ông Kiên, đại diện Vietinbank cùng Huyền Như đã trình bày sai sự việc và vào thời điểm ủy thác chưa áp dụng Luật Các tổ chức tín dụng được. Hơn nữa, nhân viên ACB đại diện cho ACB hợp đồng với Huyền Như cũng đồng nghĩa với việc hợp đồng với chi nhánh Vietinbank, nên ngân hàng này phải chịu trách nhiệm chứ không phải cá nhân Huyền Như.
Luật không cho phép cá nhân ủy thác
Để làm rõ hơn việc có hay không cá nhân được nhận ủy thác, HĐXX cho gọi đại diện Ngân hàng Nhà nước. Theo đó, vị đại diện này cho rằng, Luật Các tổ chức tín dụng có hiệu lực từ ngày 1/1/2011, và việc áp dụng cơ chế ủy thác chỉ dành cho tổ chức, nếu cá nhân muốn ủy thác, phải có hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước.
HĐXX chuyển hướng sang thẩm vấn cựu Tổng GĐ Ngân hàng ACB - Lý Xuân Hải, ông này khẳng định, mình chỉ giữ chức năng giám sát, mọi chuyện ủy thác được giao cho Nguyễn Văn Hòa – Kế toán trưởng. Ngay lúc đó, thẩm phán Nguyễn Hữu Chính đã cho gọi ông Hòa để làm rõ. Tại tòa, ông Hòa khẳng định, với cương vị là cấp dưới, và được ủy quyền, nên chỉ làm theo nội dung ủy quyền. Tòa hỏi ông Hòa về việc “hoa hồng” có quy định nào của pháp luật trong hoạt động của ngân hàng. Ông Hòa khẳng định, việc làm đó là đúng luật, bởi đó là khoản “chênh lệch” trong các dịch vụ thông thường của ngân hàng. “Thế việc ủy thác như thế là đúng hay sai?” - vị chủ tọa hướng câu hỏi về phía ông Hòa. “Theo nhận thức của tôi, việc gửi tiền đi như vậy là đúng” - ông Hòa đáp.
