Chỉ 1 trường hợp hộ gia đình được giao đất ở theo Luật mới?
Luật Đất đai 2024 không còn ghi nhận đối tượng hộ gia đình sử dụng đất. Theo đó, khoản 25 Điều 3 Luật này định nghĩa:
25. Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành.
Có thể thấy, định nghĩa về hộ gia đình sử dụng đất tại Luật Đất đai 2024 gần như giữ nguyên so với Luật Đất đai 2013. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất chính là chỉ công nhận đối tượng hộ gia đình sử dụng đất trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực.
Tức là, từ ngày 01/01/2025, hộ gia đình sử dụng đất sẽ không được giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất với tư cách hộ gia đình sử dụng đất nữa.
Căn cứ quy định tại Điều 119, khoản 2 Điều 259 Luật Đất đai 2024, từ ngày 01/01/2025, hộ gia đình chỉ được giao đất (trong đó có giao đất ở), cho thuê đất nếu thuộc trường hợp được bồi thường bằng đất khi Nhà nước thu hồi đất.
Mà trong quyết định giao đất, cho thuê đất phải ghi cụ thể các cá nhân là thành viên hộ gia đình có quyền sử dụng đất.
Đồng thời, Điều 259 Luật Đất đai 2024 cũng quy định cách xử lý đối với quyền sử dụng đất hộ gia đình có trước ngày 01/01/2025 như sau:
- Tham gia quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách nhóm người sử dụng đất, theo đó, thực hiện quyền và nghĩa vụ như cá nhân sử dụng đất.
- Giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình để thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt: Phải ghi cụ thể các cá nhân là thành viên hộ gia đình có quyền sử dụng đất vào quyết định giao đất, cho thuê đất.
- Hộ gia đình được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trước ngày 01/01/2025: Được tiếp tục sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại.
Khi hết thời hạn sử dụng đất thì được gia hạn theo hình thức giao đất, cho thuê đất cho các cá nhân là thành viên hộ gia đình đó.
Như vậy, có thể khẳng định, từ ngày 01/01/2025, chỉ còn 01 trường hợp duy nhất, Nhà nước sẽ giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình.
Sổ đỏ hộ gia đình ghi tên tất cả các thành viên theo thỏa thuận
Theo quy định tại khoản 5 Điều 135 Luật Đất đai 2024, trường hợp thửa đất thuộc quyền sử dụng của hộ gia đình (được xác định trước 01/01/2025) thì cấp 01 Sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất) ghi đầy đủ tên thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình.
Trường hợp các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình có nhu cầu thì cấp 01 Sổ đỏ ghi tên đại diện hộ gia đình và trao cho người đại diện hộ gia đình.
Theo đó, việc xác định các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình để ghi tên trên Sổ đỏ do các thành viên này tự thỏa thuận và chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Như vậy, Sổ đỏ hộ gia đình sẽ ghi tên các thành viên trong hộ gia đình theo thỏa thuận (trừ trường hợp các thành viên cùng đồng ý ghi tên đại diện hộ gia đình).
