Trở lại Hà Nội sau một thời gian công tác ở nước ngoài làm tôi bỏ các buổi tập tối thứ Hai hàng tuần của Dàn Hợp xướng Quốc tế Hà Nội, tôi nhận được thông báo của Chỉ huy Dàn nhạc Đồng Quang Vinh: ngày 18 tháng 9 sẽ có buổi biểu diễn “Tiếng Thu” tại Nhà Hát Lớn, trong đó Dàn Hợp xướng tham gia hai phần: Miền đất của Hy vọng và Vinh quang (Land of Hope and Glory) cùng một số trích đoạn trong vở nhạc kịch Carmen.
Thời đại học, tôi ở nhờ nhà bác họ ngoài đê Sông Hồng, ngày nào cũng đi qua Nhà Hát Lớn. Mỗi tối có buổi biểu diễn, Nhà Hát Lớn sáng trưng đèn, trông thật nguy nga lộng lẫy và xa xỉ trong đôi mắt của cô gái người miền núi Hà Giang như tôi.
Thế rồi, một lần, nghe người ta mách, tôi đã đặt chân đến Nhà Hát Lớn lần đầu tiên trong đời. Tôi đến vào lúc giải lao giữa giờ, và xin nhân viên bảo vệ ở cổng phụ của Nhà Hát Lớn cho vào. Được vào bên trong, tôi “biết điều” leo lên tận tầng áp mái để nghe nhạc. Hóa ra cũng có rất nhiều bạn sinh viên học nhạc cổ điển đến Nhà Hát Lớn theo cách của tôi. Là sinh viên nghèo thì lấy đầu ra tiền để mua vé. Thôi, được vào nửa buổi, không mất tiền, hoặc mất một khoản rất nhỏ, và ngồi tầng áp mái cũng đã là tuyệt vời lắm rồi. Đó là những năm 1995-1999 của tôi, khi mà tiền đi làm thêm chỉ vừa đủ sống một cách tằn tiệm.
Sau này ra nước ngoài đi học hay đi làm, vẫn ít tiền, tôi lại tìm đến những buổi biểu diễn miễn phí. Như buổi diễn 6h tối hàng ngày ở Trung tâm Biểu diễn Kennedy ở Thủ đô Washington, những nơi bán vé khuyến mại (ở thành phố New York có những ki-ốt bán vé nhạc kịch cho khách du lịch với giá chỉ bằng một nửa giá gốc), hay mua vé bằng thẻ sinh viên nên được giảm giá ở các nhà hát ở Melbourne hay London.
Năm 2003, sau khi sinh con trai đầu lòng, công việc nhiều hơn, cuộc sống bận rộn lên nhiều và có lúc căng thẳng. Tôi quyết định tham gia Dàn hợp xướng Quốc tế Hà Nội, như là một cách để làm cuộc sống nhẹ nhàng hơn với sự khuyến khích của chồng. Đó là nguyên cớ vì sao mà một người nghiệp dư với âm nhạc cổ điển như tôi lại được biểu diễn ở Nhà hát Lớn như tôi “khoe” ở trên.
Dàn Hợp xướng Quốc tế Hà Nội thành lập năm 1997 bởi một vị chỉ huy dàn nhạc người Mỹ. Đây là một dàn hợp xướng không chuyên, một hình thức khá phổ biến ở châu Âu, với phần lớn thành viên là người nước ngoài hay người Việt đã có thời gian sinh sống ở nước ngoài. Điều kiện để trở thành thành viên của Dàn Hợp xướng là biết hát đúng nốt nhạc và có thời gian tham gia tập đều đặn vào các buổi tối thứ Hai hàng tuần. Một năm, Dàn Hợp xướng có từ 4 đến 10 buổi biểu diễn, hoặc diễn cùng Dàn nhạc Giao hưởng của Nhà Hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam, hoặc cùng các dàn nhạc, dàn hợp xướng của nước ngoài lưu diễn ở Việt Nam trong các chương trình trao đổi văn hóa.
Các thành viên của Dàn Hợp xướng quốc tế Hà Nội
Dàn Hợp xướng quốc tế Hà Nội biểu diễn cùng Dàn nhạc giao hưởng Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam
Đêm 18 tháng 9 vừa rồi, trước khi chuẩn bị lên sân khấu cùng Dàn nhạc và Dàn Hợp xướng, tôi nói đùa qua điện thoại với anh bạn ở bên Anh, rằng: “Bài hát "Mảnh đất của Hy vọng và Vinh quang" được coi là bản nhạc ái quốc phổ biến nhất của nước Anh. Hôm nay là ngày lịch sử của Scotland, họ sẽ bỏ phiếu để tiếp tục nằm trong Vương quốc Anh hay trở thành một nước độc lập. Và cũng ngày này, ở Hà Nội, chúng tôi mở đầu buổi biểu diễn bằng bài hát "Mảnh đất của Hy vọng và Vinh Quang"!”. Qua điện thoại, bạn tôi nói “có thể đây là một điềm báo trước rằng sáng mai kết quả kiểm phiếu Scotland vẫn thuộc Vương quốc Anh. Nhưng mà tôi thì tin rằng kết quả sẽ khác.” Hôm sau, Scotland ở lại với nước Anh. Tôi tinh nghịch nhắc anh bạn về kết quả đúng như điềm báo của Dàn Hợp xướng Quốc tế Hà Nội!
Ở phần hai của buổi biểu diễn Tiếng Thu, Dàn Hợp xướng hát một số trích đoạn của vở nhạc kịch Carmen, trong đó có Habanera. Nàng Carmen hát bài này ngay trong hồi đầu tiên của vở kịch, khi các anh lính trẻ xúm lại cười đùa với các cô gái xinh đẹp và hấp dẫn làm việc ở nhà máy cuốn thuốc xì-gà. Ném chiếc bông giắt trên ngực áo cho anh chàng Jose, Carmen hát “Ái tình như con chim nổi loạn không gì có thể thuần phục được…Ái tình như đứa trẻ sống lang thang, chẳng bao giờ biết đên luật lệ nào cả. Nếu anh không yêu tôi, thì tôi lại yêu anh. Còn nếu tôi yêu anh, thì anh hãy coi chừng đấy!”
“Hãy coi chừng đấy!” (Prend garde a toi!) là phần hát đệm của Dàn Hợp xướng cho nữ diễn viên vai Carmen hát solo. Chúng tôi đang chuẩn bị cho phần hát này thì Chỉ huy dàn nhạc Đồng Quang Vinh quay xuống phía khán giả và bắt đầu cuộc đối thoại thật vui. Vinh tạo sự thoải mái cho mọi người bằng cách giải thích một chút về nôi dung vở Carmen. Vinh mời anh bạn người Pháp trong dàn hợp xướng tên là Matthieu phát âm thật rõ cụm từ Prend garde a toi! để mọi người cùng nghe. Sau đó, tất cả cùng biểu biễn bài hát Habanera với sự tham gia của cả mấy trăm khán giả trong thính phòng Nhà Hát Lớn. Chúng tôi đã có một buổi biểu diễn đáng nhớ, đầy chất thơ, và chất Thu.
.jpg) |
| Thành viên hợp xướng chuyên nghiệp của Nhà hát vũ kịch Việt Nam và dàn hợp xướng không chuyên Quốc tế HN cùng chụp ảnh với nhau sau giờ biểu diễn. |
Đến giờ, cảm xúc của tôi vẫn còn đầy dư âm về vị nhạc trưởng Đồng Quang Vinh. Lần đầu tiên tôi được tận mắt chứng kiến một chỉ huy dàn nhạc người Việt Nam trẻ trung, nhiệt huyết và sáng tạo đến thế. Anh khéo léo tìm cách tạo sự thích thú cho tất cả mọi người trền nền nhạc và lời của một vở ca kịch kinh điển của thế giới. Đây cũng là buổi ra mắt đầu tiên của Đồng Quang Vinh với tư cách Chỉ duy chính thức của dàn nhạc Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam. Tôi mong chờ tham gia các buổi biểu diễn tiếp theo của Chỉ huy Dàn nhạc Đồng Quang Vinh. Chắc hẳn sẽ còn nhiều điều thú vị với vị chỉ huy trưởng này. Hãy coi chừng đấy! Prend Garde A Toi!
