Trong thời gian gần đây, các bác sĩ tại nhiều bệnh viện ung bướu ở Trung Quốc liên tục ghi nhận một hiện tượng đáng báo động: ngày càng nhiều cặp vợ chồng cùng lúc mắc ung thư, được gọi là “ung thư vợ chồng”.
Tại Bệnh viện Ung bướu Hà Nam, bác sĩ Hà Chấn – Trưởng khoa Ung bướu – cho biết có thời điểm chỉ trong một phòng bệnh đã có tới ba cặp vợ chồng cùng điều trị ung thư. Đa số các trường hợp là ung thư phổi, một số khác mắc ung thư dạ dày, thực quản, đại trực tràng và gan.
Điều đáng chú ý là những cặp đôi này không có quan hệ huyết thống hay yếu tố di truyền, mà nguyên nhân chủ yếu đến từ môi trường sống và thói quen sinh hoạt giống nhau – đặc biệt là thói quen hút thuốc lá.
Hút thuốc – “thủ phạm” hàng đầu gây ung thư vợ chồng
Theo bác sĩ Dương Thiết Quân (Bệnh viện Ung bướu Hà Nam), thuốc lá là nguyên nhân chính dẫn đến ung thư phổi, chiếm tới 90% tổng số ca bệnh. Trong đó, không chỉ người hút chủ động mà cả người hít phải khói thuốc thụ động cũng chịu rủi ro tương tự.
Trong nhiều trường hợp, chỉ cần một người trong gia đình hút thuốc, người còn lại – dù không hút – vẫn phải hít khói thuốc mỗi ngày, làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, thận và bàng quang. Nhiều bệnh nhân chia sẻ, họ trở thành “người chịu thiệt hại nặng nề nhất” khi phát hiện ung thư dù bản thân chưa từng hút thuốc.
Ăn uống thiếu khoa học cũng góp phần làm tăng nguy cơ ung thư
Ngoài thuốc lá, thói quen ăn uống và sinh hoạt tương đồng của các cặp đôi cũng là nguyên nhân phổ biến dẫn tới hiện tượng “ung thư vợ chồng”.
Bác sĩ Sử Khả Phong (Bệnh viện Lồng ngực Hà Nam) chỉ ra rằng, ung thư dạ dày và thực quản thường gặp ở những cặp vợ chồng có chung các thói quen không tốt như:
Ăn quá nhanh, không nhai kỹ.
Thường xuyên sử dụng đồ ăn, đồ uống quá nóng.
Ít quan tâm đến việc cân bằng dinh dưỡng.
Những hành vi này khiến niêm mạc dạ dày và thực quản bị tổn thương lặp đi lặp lại, lâu dần hình thành tế bào ác tính.
Một nghiên cứu công bố trên British Journal of Cancer (2002) cho thấy, sau khi theo dõi hơn 15 năm, các chuyên gia phát hiện tỷ lệ ung thư phổi, dạ dày và bàng quang ở các cặp vợ chồng tăng từ 1,19 đến 1,38 lần so với những người sống độc thân.
Ba loại ung thư dễ gặp nhất ở các cặp vợ chồng
Các bác sĩ ghi nhận, ba loại ung thư thường xuất hiện đồng thời ở cả hai vợ chồng gồm:
Ung thư phổi – do hút thuốc lá và hít phải khói thuốc thụ động, cùng với ô nhiễm môi trường.
Ung thư đại trực tràng – xuất phát từ chế độ ăn nhiều thịt đỏ, ít rau xanh và thực phẩm chế biến sẵn.
Ung thư gan – có liên quan đến virus viêm gan B, có thể lây truyền qua đường tình dục hoặc dùng chung vật dụng y tế không đảm bảo an toàn.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư gan. Hiện nay, có khoảng 296 triệu người đang sống chung với viêm gan B mạn tính. Năm 2022, căn bệnh này đã khiến hơn 1,1 triệu người tử vong, và dự báo con số này có thể tăng lên 1,14 triệu ca vào năm 2034 nếu không có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Làm gì để phòng tránh “ung thư vợ chồng”?
Để bảo vệ sức khỏe cho cả hai, các chuyên gia khuyến nghị:
Tuyệt đối không hút thuốc lá; người hút cần chủ động cai thuốc để bảo vệ bản thân và người bạn đời.
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: ăn chậm, nhai kỹ, hạn chế đồ ăn nóng, nhiều dầu mỡ và thực phẩm chế biến sẵn.
Tiêm phòng viêm gan B đầy đủ và kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng và xây dựng lối sống khoa học để tăng sức đề kháng.
