Chúng ta sử dụng 1/3 cuộc đời để ngủ. Điều đó có nghĩa là nếu bạn sống tới 90 tuổi thì bạn đã dành 30 năm cho việc ngủ. Một sự lãng phí! Nhưng việc có khả thi không nếu chúng ta vớt vát phần đời này bằng cách "giảm" hoặc thậm chí bỏ ngủ mà vẫn bình thường?
Thiếu ngủ càng lâu càng nguy hiểm
Nếu thiếu ngủ trong thời gian dài, bạn sẽ phải hứng chịu những hậu quả nghiêm trọng và hậu quả đó tỉ lệ thuận với thời gian mất ngủ của bạn.
- Sau 1 đêm không ngủ, bạn sẽ có cảm giác mệt mỏi, giảm sự chú ý và có vấn đề với trí nhớ.
- Sau 2-3 đêm không ngủ, chức năng điều phối của bạn sẽ suy yếu, các cơ đau mỏi, sự tập trung cũng như khả năng suy xét giảm đáng kể, mắt nhìn lờ đờ, có cảm giác buồn nôn, giọng nói sền sệt và xuất hiện những cơn "díp mắt" mà bạn không cảm thấy.
- Sau 4-5 đêm không ngủ, trong người bạn sẽ xuất hiện những triệu chứng cáu bẳn và ảo giác.
- Sau 6-8 đêm mất ngủ, cộng thêm việc nói chậm, bạn sẽ có cảm giác run rẩy ở các đầu chi, trí nhớ bắt đầu rối loạn, khả năng nhận dạng suy giảm, có những hành vi bất thường và bị hoang tưởng.
- Sau 9-11 đêm không ngủ, xảy ra sự đứt gãy trong suy nghĩ (bạn bắt đầu 1 câu và không kết thúc chúng) và xuất hiện những cơn ngẩn ngơ (mất trí).
Hậu quả của việc loại trừ giấc ngủ hoàn toàn sau 11 ngày đến nay vẫn chưa được nghiên cứu, bởi nó gây nguy hiểm đến tính mạng. Nói tóm lại, những thương tổn không thể chữa trị sẽ đến từ từ sau đó, và cuối cùng có thể là cái chết. Điều này đã được thử nghiệm trên chuột trong phòng thí nghiệm và những con chuột bị ngăn không cho ngủ đã chết chỉ sau 2 tuần.
Cũng có bằng chứng cho thấy, người lớn bị mất ngủ triền miên có nguy cơ mắc một chứng bệnh não hiếm gặp, gọi là Fatal Familial Insomnia và nạn nhân sẽ trải qua tất cả các triệu chứng nói trên trong một vài tháng. Căn bệnh này dẫn tới chứng tâm thần phân liệt, thay đổi tâm tính, bại liệt và cuối cùng là cái chết.
 |
| Chống lại cơn buồn ngủ chỉ nên là giải pháp tạm thời |
Não - cơ quan hứng hậu quả chính từ mất ngủ
Mất ngủ gây ra nhiều phản ứng phụ bởi vì nó gây thương tổn ở não. Trong một ngày bình thường, não bị hư hại nhẹ do cơ chế trao đổi chất của con người và bởi các gốc tự do. Khi ta ngủ chính là lúc não bộ kịp thời chỉnh sửa những hư hại này và khôi phục về trạng thái tốt nhất của nó.
Trong giai đoạn ngủ say nhất, gọi là REM, người ta tin rằng, chính trung tâm chỉnh sửa trong não bộ cũng tự chỉnh sửa. Giấc ngủ bị ngăn cản càng lâu thì tổn thương cho não càng lớn và càng cần nhiều thời gian ngủ hơn để hiệu chỉnh chúng. Khi thương tổn xuất hiện quá nhiều thì việc hiệu chỉnh trở nên bất lực.
Nói chung, ngủ quá ít có thể ngăn cản não phục hồi 100% và cũng khiến người ngủ ít làm việc kém hiệu quả hơn so với những người ngủ đủ. Não bộ sử dụng giấc ngủ để lọc, lưu trữ và ghi nhớ tất cả các thông tin mà nó thu nhận được khi người ta thức, đó là lý do vì sao ngủ ít hay đi kèm với chứng mất trí nhớ. Ở những người ngủ ít, sức sáng tạo cũng bị suy giảm bởi bộ não xây dựng khả năng sáng tạo những ký ức mà nó thu lượm được khi người ta ngủ. Ngoài ra, hệ miễn dịch của chúng ta cũng bị suy yếu khi ngủ ít.
Điều thú vị là trước khi bóng đèn điện được phát minh, một người bình thường dành 9 giờ cho giấc ngủ đêm. Còn ngày nay, một thanh niên Mỹ chỉ dành hơn 7 giờ cho giấc ngủ. Nhưng khi nói về hoạt động của con người thì có một hoạt động chiếm nhiều thời gian của chúng ta hơn hết: cũng với khoảng thời gian 78 năm như trên thì có thể bạn đã mất 25 năm để ngủ.
Để lấy lại một phần trong thời gian đó có lẽ cũng là điều hợp lý nếu chúng ta tự hỏi: chúng ta có thể thức liên tục trong bao lâu và mất ngủ liên tục dẫn đến hậu quả gì?
Tất cả những ai muốn tự mình kiểm nghiệm câu hỏi này sẽ cảm thấy rất khó thực hiện. “Sự thôi thúc bạn phải ngủ mạnh đến nỗi nó vượt cả nhu cầu cần phải ăn".
Bà Erin Hanlon, một nhà nghiên cứu tại Đại học Chicago cho biết, “Não bộ của bạn đơn giản là chìm vào giấc ngủ cho dù bạn có cố gắng đẩy lùi giấc ngủ như thế nào đi nữa”.
Tại sao nhu cầu phải ngủ lại mạnh như thế vẫn là một bí ẩn. “Chức năng chính xác của việc ngủ vẫn cần phải làm sáng tỏ” , bà Hanlon bổ sung thêm. Tuy nhiên, có điều gì đó trong giấc ngủ dường như ‘khởi động lại’ các hệ thống trong cơ thể chúng ta.
Hơn nữa, các nghiên cứu cho thấy giấc ngủ thường xuyên và đủ giấc giúp chữa lành các căn bệnh, nâng cao hệ thống miễn dịch, giúp trao đổi chất hợp lý và nhiều lợi ích khác nữa. Đó có lẽ là lý do tại sao chúng ta cảm thấy khoẻ khoắn sau một giấc ngủ sâu.
Còn nếu bạn thiếu ngủ thì sẽ dẫn tới bạn có nguy cơ bị tiểu đường, các bệnh tim mạch, béo phì, trầm cảm và các chứng bệnh khác.
 |
| Có thể không ngủ trong bao lâu? |
Ngoài ra chúng ta còn có những cảm giác rất khó chịu như thiếu năng lượng, cảm thấy choáng váng và cảm thấy mí mắt nặng trĩu đè trên mắt đang đau nhức.
Nếu chúng ta tiếp tục đẩy lùi giấc ngủ thì khả năng tập trung cũng như trí nhớ ngắn hạn của chúng ta sẽ bị ảnh hưởng.
Nếu chúng bỏ qua tất cả những điều này và tiếp tục thức liên tục nhiều ngày thì đầu óc chúng ta sẽ trở nên mất thăng bằng. Chúng ta sẽ trở nên bộc phát cảm xúc, hoang tưởng và có ảo giác.
“Người ta sẽ trở nên ảo tưởng và hơi bị điên”, bà Atul Malhotra, giám đốc Trung tâm Y khoa Giấc ngủ tại Đại học California, San Diego, cho biết.
Các tài xế xe tải đường dài có một cách nói để mô tả chứng ảo giác do mất ngủ này: nhìn thấy một con chó màu đen. Đó là khi họ nhìn thấy một cái bóng xuất hiện bên đường thì đó là lúc nên dừng tay lái.
Nhiều công trình nghiên cứu đã cho thấy sự suy sụp của cơ thể nếu như bị mất ngủ. Các hormones gây căng thẳng như adrenaline và cortisol tăng nhanh trong máu và làm cho huyết áp gia tăng.
Trong khi đó, nhịp tim trở nên rối loạn và hệ miễn dịch trở nên yếu ớt, bà Malhotra giải thích. Những người mất ngủ luôn cảm thấy lo lắng và có nhiều khả năng mắc bệnh hơn.
“Nếu có hư tổn gì thì sẽ không sửa chữa được”, giáo sư Jerome Siegel tại Trung tâm Nghiên cứu giấc ngủ của Đại học California, Los Angeles, cho biết. Nhưng chúng ta phải làm sao nếu giấc ngủ không đến?
Một căn bệnh do gien gây ra hiếm gặp gọi là chứng mất ngủ FFI (Chứng mất ngủ chết người - Fatal Familial Insomnia) giúp chúng ta thấy được những hình ảnh đáng sợ nhất do hậu quả của chứng mất ngủ triền miên gây ra.
Chỉ có khoảng 40 gia đình trên toàn thế giới có gien gây ra FFI trong hệ di truyền của họ. Chỉ một gien khiếm khuyết khiến cho các protein trong hệ thần kinh biến thành các "prion" và bị mất đi chức năng thông thường của chúng.
“Prion là các protein có những hình thù ngộ nghĩnh khiến cho người ta thức khuya”, giám đốc Malhotra nói. Các prion này dồn lại ở các mô thần kinh, giết chết chúng và tạo ra những lỗ trong não bộ.
Một bộ phận đặc biệt bị tổn thương nặng nề nhất ở các bệnh nhân FFI là vùng đồi thị, một vùng sâu của não bộ giúp kiểm soát giấc ngủ.
Bệnh nhân mắc chứng mất ngủ này bất thình lình sẽ hoạt động liên tục không nghỉ ngơi và phát sinh những triệu chứng kỳ quặc như đồng tử co nhỏ như đầu đinh ghim hay mồ hôi tuôn.
Sau một vài tuần, bệnh nhân FFI rơi vào tình trạng mê tỉnh. Họ dường như là bị mộng du hay thể hiện những động tác cơ không chủ ý mà những người bình thường thường làm khi đi vào giấc ngủ.
Sau đó họ sẽ bị giảm cân và mất trí nhớ và cuối cùng là tử vong. “Tôi không nghĩ là mất ngủ là nguyên nhân dẫn đến tử vong cho các bệnh nhân này”, Siegel nói.
Tương tự, chiến thuật tra tấn thường dùng là khiến tù nhân mất ngủ đã không khiến cho tù nhân nào phải tử vong mặc dù họ cũng rất đau khổ.
Các thí nghiệm làm mất giấc ngủ ở động vật cũng đã cho thấy bằng chứng rằng việc mất ngủ tự thân nó không dẫn đến tử vong nhưng cái làm cho mất ngủ mới chính là thủ phạm.
Nghiên cứu của Giáo sư Allan Rechtschaffen tại Đại học Chicago vào những năm 1980 đã từng đặt những con chuột trên những chiếc đĩa đặt trên một khay nước.
Hễ mỗi lần các con chuột này muốn ngủ như dấu hiệu về sự thay đổi sóng não cho thấy thì chiếc đĩa sẽ xoay tròn khiến cho chuột tỉnh trở lại.
Tất cả các con chuột được thí nghiệm đều chết sau một tháng liên tục như thế mặc dù nguyên nhân không rõ.
Giáo sư Siegel cho rằng rất có thể đó là áp lực bị đánh thức trung bình ‘một ngàn lần một ngày’ đã khiến cho các hệ thống cơ quan của chuột bị mỏi mòn. “Đó là vấn đề của việc diễn giải các nghiên cứu về giấc ngủ ở con người và động vật.
Bạn không thể tước mất giấc ngủ của người và động vật hoàn toàn mà không có sự hợp tác của đối tượng hoặc không dùng một áp lực nào đó vừa đủ”.
Siegel giải thích, “Nếu xảy ra tử vong thì vấn đề là nguyên nhân là do áp lực hay do mất ngủ? Phân tích chúng ta không hề dễ dàng”.
Tất cả những điều này sẽ khiến chúng ta khám phá giới hạn không ngủ của con người. Nhưng câu hỏi vẫn khiến nhiều người quan tâm là: chúng ta có thể thức được bao lâu?
Kỷ lục được mọi người nhắc đến nhiều nhất về một người tự nguyện thức liên tục là của Randy Gardner. Vào lúc thực hiện kỷ lục này, Gardner chỉ mới là học sinh trung học 17 tuổi ở San Diego, California.
Để phục vụ một dự án khoa học hồi năm 1964, Gardner đã không ngủ liên tục 264 giờ, tức là hơn 11 ngày, theo các nhà khoa học đã theo dõi ông.
Mặc dù vậy, tháng 6/2012, một người đàn ông Trung Quốc 26 tuổi đã chết sau khi thức liên tục 11 ngày để theo dõi giải EURO 2012.
Tuy nhiên, do ông này đã sử dụng rất nhiều rượu và thuốc lá nên người ta chưa thể khẳng định chắc chắn nguyên nhân cái chết là do thiếu ngủ.
Chuyện khó tin
Tuy nhiên, ở Việt Nam ta có khá nhiều trường hợp cả mấy chục năm không hề chợp mắt mà sức khoẻ vẫn bình thường. Một trong những trường hợp điển hình nhất là ông Thái Văn Ngọc, 75 tuổi quê Quế Sơn (Quảng Nam).
 |
| Ông Thái Văn Ngọc |
Theo lời kể của ông Ngọc thì chứng không buồn ngủ của ông bắt đầu lúc ông tròn 20 tuổi, khi đó ông mang lòng yêu một người con gái. Cảm giác lâng lâng khi yêu đã ám ảnh khiến ông không thể nào ngủ được.
10 năm sau, tức năm 1970, khi đó ông Ngọc đã tròn tuổi 30 thì tự dưng không bao giờ ngủ nữa. Vì không buồn ngủ nên ông thắp đèn làm quần quật đủ thứ việc nhà trong suốt 45 năm qua mà không phút nào chợp mắt nghỉ ngơi.
Trường hợp của ông Thái Văn Ngọc được BS Nguyễn Gia Thiều, Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Quảng Nam xác nhận đó là chuyện có thật và rất hi hữu nhưng lại không có gì nguy hiểm.
Theo BS Nguyễn Gia Thiều, hiện tượng không ngủ kéo dài trong nhiều năm phần lớn là do hệ thống thần kinh trong não bị xáo trộn chứ không phải bị chấn động, ức chế sinh lý hay tác động nào của môi trường xã hội.
WHO công bố căn bệnh gây tử vong hàng đầu thế giới hiện nay (Xã hội) - (Phunutoday) - Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lao và HIV là hai bệnh truyền nhiễm gây tử vong hàng đầu hiện nay. |
Khó tin: Người phụ nữ "ngửi" được bệnh Parkinson (Khám phá) - (Phunutoday) - Cùng gặp gỡ Joy Milne, người phụ nữ có khứu giác đăc biệt. |
Tử vi 12 cung hoàng đạo thứ bảy ngày 31/10/2015 (Chia sẻ) - (Phunutoday) - Thứ Bảy của bạn hôm nay 31/10/2015 theo tử vi 12 cung hoàng đạo có gì đáng chú ý? Cùng xem điểm đặc biệt của các chòm sao nhé. |
