Tháng Chạp cũng là thời điểm dọn ban thờ chính trong năm, các gia đình Việt thường có thói quen kết hợp ngày dọn ban thờ ông Công ông Táo để dọn ban thờ tổ tiên. Theo quan niệm dân gian, đây là những công việc của người đàn ông trong gia đình nhưng trong xã hội hiện đại, việc người phụ nữ trong nhà làm việc này cũng là điều hết sức bình thường.
Theo quan niệm dân gian, ngày 23 tháng Chạp là dịp ông Công ông Táo từ gian bếp của ngôi nhà cưỡi cá chép về trời bẩm báo những việc đã xảy ra trong gia đình suốt cả năm vừa qua. Vì vậy, đây cũng là dịp người dân tiến hành dọn dẹp ban thờ trong nhà để đón năm mới.
Nhiều người có quan niệm rằng phải chờ sau ngày 23 tháng Chạp, tức là khi ông Công ông Táo đã về chầu trời thì mới được dọn dẹp ban thờ, nếu không sẽ gây kinh động đến thần linh. Tuy nhiên, không có một tài liệu nào ghi chép về điều này và hơn nữa, việc giữ cho ban thờ sạch đẹp thể hiện lòng tôn kính với các bậc tổ tiên nên trong tháng Chạp bạn có thể chọn một ngày lành bất kỳ để dọn dẹp ban thờ.
Trước khi dọn dẹp ban thờ, gia chủ cần tắm rửa sạch sẽ và ăn mặc chỉnh tề, tiếp đó chuẩn bị một mâm lễ nhỏ (thường là hoa qủa) đặt lên bàn thờ rồi thắp một nén hương khấn tổ tiên và thần linh xin phép về việc dọn dẹp nơi thờ cúng và mời các ngài tạm lánh.
Lau dọn theo chiều nào, hướng nào?
Các chuyên gia tâm linh khuyên, lưu ý lau dọn từ trên cao rồi mới xuống đến thấp, lau các bức tượng nên dùng khăn mềm để tránh tượng bị xước hoặc bay màu sơn. Đối với các bức tượng bằng đồng không nên lau rửa bằng rượu, cồn, hoặc hóa chất để tránh cho đồng khỏi bị ô xi hóa, han rỉ thành màu xanh hoặc nhanh bị xỉn.
Khi lau chùi tránh việc xê dịch các bức tượng, bát hương… bởi bát hương là hình thức hội tụ tâm thức, là sợi dây vô hình liên kết cõi trần với cõi âm. Vì thế, nếu di chuyển bát hương bừa bãi thì có thể làm đứt sợi dây liên kết ấy, khiến lòng thành không được chứng giám và gây ra xui xẻo, tai ương cho gia chủ.
Nếu có sự cố bất khả kháng phải xê dịch các bức tượng, đồ thờ hoặc bát hương… thì khi lau dọn xong phải sám hối và hoàn nguyên đúng vị trí như ban đầu.
