Vào ngày rằm, mùng một hay các dịp lễ tết, người Việt thường đặt lọ hoa trên bàn thờ tổ tiên với tấm lòng thành kính. Tuy vậy, đặt lọ hoa trên bàn thờ tại vị trí nào cho đúng thì vẫn nhiều người không biết chính xác.
Đặt lọ hoa trên bàn thờ như thế nào cho đúng?
Bạn có biết bình hoa không chỉ có tác dụng để cắm hoa mà còn mang một ý nghĩa đặc biệt là dâng lên những điều tốt đẹp nhất cho ông bà tổ tiên. Lọ hoa trên bàn thờ còn được là lộc bình nhưng có kích thước nhỏ hơn. Đặt lộc bình ở hai bên bàn thờ tạo ra sự trang trọng cho không gian thờ cúng. Ngoài ra, việc đặt bình hoa bằng gốm sứ trên bàn thờ cũng mang ý nghĩa tụ tài, lưu giữ sinh khí tốt đẹp của đất trời. Vị trí đặt lọ hoa còn căn cứ vào những yếu tố khác nhau:
+ Độc bình (một bình hoa)
Nếu chỉ bày 1 lọ hoa trên ban thờ thì phải tuân theo nguyên tắc “Đông bình, Tây quả”. Theo quy luật tự nhiên, mặt trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây, cây cối phải đơm hoa rồi mới kết trái. Vì vậy, bình hoa sẽ đặt ở hướng Đông, còn trái cây đặt ở hướng Tây như vậy là hợp ý trời đất.
Bàn thờ gia tiên thường đặt ở giữa căn nhà theo hướng Nam. Trong khi đó, bình hoa đặt ở bên trái bàn thờ (phía Đông). Khi có gió Đông, Đông Nam thổi vào, hương thơm dịu nhẹ của hoa sẽ lan tỏa khắp không gian thờ cúng. Đĩa hoa quả đặt ở bên phải (phía Tây) sẽ tiện cho việc bày biện ngũ quả. Ngoài ra, hướng Đông đặt bình hoa còn tượng trưng cho mùa xuân đơm hoa kết trái. Trong khi đó, hướng Tây tượng trưng cho mùa Thu – Thu liễm (trong câu nói của người xưa: “Xuân sinh, Hạ trưởng, Thu liễm, Đông tàng”) được hiểu là nơi kết trái. Để lọ hoa và trái cây như vậy mang theo ý nghĩa cầu cho gia đình thêm tài lộc, con cháu thành đạt, gia đạo thịnh vượng.
+ Song bình (hai bình)
Nếu bàn thờ gia tiên rộng rãi, gia chủ có thể cân nhắc đặt hai bình hoa đối xứng ở hai bên. Khi đó, mâm ngũ quả sẽ được đặt ở giữa bàn thờ, phía trước bát hương. Làm như vậy sẽ tạo nên sự cân đối, sang trọng cho bàn thờ. Tuy nhiên, tùy vào diện tích, không gian của bàn thờ mà gia chủ lựa chọn bình hoa có kích thước phù hợp. Đặc biệt vào những ngày rằm hay mùng 1, gia chủ nên cắm hoa kính dâng lên gia tiên, thần phật để mong cầu những điều tốt lành cho gia đình.
Ngoài ra, khi đặt bình hoa trên bàn thờ cần lưu ý các điều sau:
- Nếu bàn thờ treo có kích nhỏ nên dùng 1 bình hoa và để ống hương bên đối diện.
- Nếu gia đình bạn có tủ thờ kích thước rộng nên dùng lọ hoa bằng đồng và trang trí nhiều hơn để đối xứng, cân bằng.
- Chọn lọ hoa đẹp mắt, tao nhã và chất lượng để bàn thờ không bị chênh lệch và mất giá trị tâm linh.
Những loại hoa nên cắm trên bàn thờ
Hoa dùng trên bàn thờ nên có tên đẹp, mùi thơm, tránh những hoa có màu trầm tối, tím sẫm. Có rất nhiều loại hoa và theo mùa khác nhau nhưng về cơ bản chỉ có một số loại được dùng để thờ cúng.
+ Hoa huệ ta
Hoa huệ còn có tên là Dạ lai hương, là một loại hoa chuyên nở ban đêm, tỏa hương thơm. Huệ ta tượng trưng cho sự thuần khiết, thanh cao, trang nhã nên rất thích hợp để làm hoa cúng, tô điểm thêm cho bàn thờ tổ tiên.
+ Hoa đồng tiền
Hoa như tên gọi có ý nghĩa mang lại tiền tài, thịnh vượng, tuổi thọ và sức khỏe, vậy nên cũng được chưng trên bàn thờ cầu may. Ngoài ra, cúc đồng tiền còn tượng trưng cho sự trường thọ, sống lâu, như hình tượng bông hoa với muôn vàn cánh hoa to nhỏ. Cúc đồng tiền có rất nhiều màu sắc, nhưng thông thường, ta nên chọn những màu sắc tông đậm, càng rực rỡ càng tốt.
+ Hoa lay ơn
Loài hoa này còn được gọi là kiếm lan, khá được yêu thích vào dịp Tết với kiểu dáng đẹp và tươi lâu. Hoa có ý nghĩa tình cảm gắn bó, keo sơn. Nhiều màu sắc rất thích hợp để chưng trên bàn thờ, màu sắc rực rỡ đem lại sự đẹp mắt cũng như ấm áp trong gia đình.
+ Hoa thược dược
Loài hoa yếu mềm nhưng có tác dụng chiêu tài theo phong thủy nên được các gia đình bày trên bàn thờ nhất là những gia đình kinh doanh.
+ Hoa cúc vàng
Hoa cúc vàng có rất nhiều ý nghĩa, nó tượng trưng cho lòng hiếu thảo, sự trường tồn vĩnh cửu, tài lộc, phúc lộc và sự may mắn. Bên cạnh đó, cúc vàng có hương thơm nhè nhẹ dễ chịu, có tác dụng an thần nhẹ, rất tốt cho thần kinh. Do đó, hoa này còn có thể được tận dụng làm trà thảo dược trị chứng mất ngủ.
+ Hoa hồng đỏ
Có nên cắm hoa hồng trên bàn thờ không? Có thể nói đây là loài hoa phổ biến và không thể thiếu trong những dịp thờ cúng, thể hiện vẻ thanh lịch, mang lại tốt lành may mắn. Hồng đỏ thường được lựa chọn để cắm lên bàn thờ tổ tiên như một lời nhắn nhủ của hậu thế về tình yêu cũng như sự biết ơn của thế hệ con cháu đến ông bà tổ tiên.
+ Hoa sen
Hoa sen mang mùi hương thanh khiết, tượng trưng cho niềm tin, ý chí kiên cường, được coi là loài hoa có cốt cách dù ở nơi tăm tối như thế nào cũng sẽ không dễ dàng bị vấy bẩn.