Trong mỗi bữa cơm của người Việt, đôi đũa không chỉ là dụng cụ ăn uống mà còn là nét văn hóa truyền thống. Nhưng giữa vô vàn lựa chọn từ đũa tre, đũa gỗ, đũa inox cho đến đũa nhựa, loại đũa nào tốt cho sức khỏe? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này.
1. Loại đũa nào tốt cho sức khỏe?
1.1 Đũa tre, đũa gỗ
Đũa tre và đũa gỗ từ lâu đã gắn liền với căn bếp người Việt. Chúng có ưu điểm là nhẹ, dễ sử dụng, giá thành rẻ và mang lại cảm giác gần gũi, tự nhiên. Tuy nhiên, dùng đũa gỗ hay đũa tre có thật sự tốt cho sức khỏe?
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (nguyên cán bộ Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội), đũa tre được làm từ tre già, không tẩm hóa chất vẫn là một lựa chọn an toàn. Ngược lại, đũa tre non dùng một lần thường được xử lý bằng hóa chất để chống mốc, làm trắng… lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe nếu sử dụng thường xuyên.
Ngoài ra, đũa gỗ cũng không ngoại lệ. Một số loại đũa được phủ sơn màu hoặc bóng để tạo cảm giác sạch đẹp nhưng lớp sơn này có thể chứa chất độc hại như chì nếu không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, cả đũa tre và đũa gỗ đều có khả năng thấm nước cao, dễ bị nấm mốc nếu không được bảo quản và vệ sinh đúng cách.
Để biết loại đũa nào tốt cho sức khỏe, bạn nên cân nhắc đến nhu cầu sử dụng.
1.2 Đũa nhựa, đũa inox
Nhiều gia đình hiện nay chọn đũa inox hoặc đũa nhựa vì tiện lợi và dễ vệ sinh. Tuy nhiên, liệu dùng đũa inox có độc không hay dùng đũa nhựa có an toàn không?
Với đũa nhựa, vấn đề lớn nhất là khi tiếp xúc với nhiệt độ cao vì dễ biến dạng và có thể giải phóng vi nhựa, bám vào thức ăn, theo đó đi vào cơ thể. Điều này đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ hoặc người có sức đề kháng yếu.
Trong khi đó, đũa inox tuy không thấm nước, khó bị mốc nhưng lại có điểm trừ là dẫn nhiệt nhanh, dễ gây bỏng tay khi ăn đồ nóng. Ngoài ra, khi sử dụng với các món chua hoặc có tính axit, kim loại từ inox có thể hòa tan, ảnh hưởng đến gan và thận nếu dùng lâu dài.
Dùng đũa inox có khả năng bị vi nhựa đi vào cơ thể.
2. Cách chọn đũa an toàn và nên dùng loại đũa nào hàng ngày?
Hầu hết các bà nội trợ đều quan tâm các câu hỏi như nên dùng loại đũa nào cho gia đình, nên chọn đũa gỗ, đũa tre hay đũa inox, nhựa?
Câu trả lời là không có loại đũa nào tốt nhất, tùy theo các trường hợp khác nhau sẽ có các loại đũa khác nhau.
- Đũa tre và gỗ vẫn là lựa chọn hàng đầu, miễn là chọn loại tự nhiên, không tẩm hóa chất, không sơn bóng. Sau khi mua về, bạn hãy luộc đũa 30 phút với nước sôi để khử khuẩn và loại bỏ tồn dư hóa chất.
- Đũa inox có thể dùng tạm thời nhưng tránh dùng cho trẻ nhỏ hoặc người già, cũng như không dùng với món chua, nóng.
- Tuyệt đối không tái sử dụng đũa nhựa hoặc đũa dùng một lần.
3. Vệ sinh và bảo quản đũa đúng cách
Rất nhiều người có thói quen chỉ rửa phần thân đũa, bỏ quên đầu đũa – nơi tiếp xúc trực tiếp với thức ăn và dễ tích tụ vi khuẩn nhất. Nếu để trong môi trường ẩm ướt, vi khuẩn và nấm mốc sẽ sinh sôi nhanh chóng, làm đũa biến chất và gây hại cho cơ thể.
Gợi ý cách vệ sinh đũa đúng cách:
- Rửa ngay sau khi ăn, tránh ngâm trong nước lâu.
- Dùng nước nóng và nước rửa chuyên dụng để tăng khả năng diệt khuẩn.
- Sau khi rửa, nên phơi đũa dưới ánh nắng mặt trời hoặc dùng máy sấy đũa nếu có điều kiện.
- Đặc biệt, đáy giỏ đựng đũa là nơi dễ tích tụ cặn bẩn – cần vệ sinh giỏ thường xuyên để tránh vi khuẩn phát triển.
Cuối cùng, để trả lời cho câu hỏi “loại đũa nào tốt cho sức khỏe”, chúng ta cần nhìn nhận một cách toàn diện. Không có loại đũa nào là hoàn hảo tuyệt đối nhưng lựa chọn đúng chất liệu như đũa tre già hoặc gỗ tự nhiên không sơn phủ, kết hợp với cách sử dụng và bảo quản hợp lý sẽ giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn và hóa chất độc hại.
