Táo gai, còn được gọi là sơn trà, là loại quả có hương vị kết hợp giữa chua và ngọt, thường xuất hiện ở vùng núi. Ở Việt Nam, cây táo gai phát triển nhiều ở khu vực miền Bắc.
Mặc dù nhỏ về kích cỡ, táo gai lại là một nguồn cung cấp calo dồi dào với nhiều chất dinh dưỡng như carotene, canxi, carbohydrate, axit maslinic, pectin, và đặc biệt là lượng vitamin cao, chỉ đứng sau quả chà là đỏ và quả kiwi. Hơn nữa, táo gai còn có lượng caroten và canxi vượt trội so với nhiều loại quả khác. Vì các giá trị dinh dưỡng này, táo gai mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của người tiêu dùng.
Phòng ngừa ung thư
Trong táo gai, polyphenol là chất chống oxy hóa mạnh có khả năng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa sự hình thành của các tế bào ung thư. Các chất chống oxy hóa có trong táo gai còn giúp chống lại và hủy diệt các gốc tự do, những phân tử gây hại cho cơ thể.
Thêm vào đó, táo gai chứa vitexin, một hợp chất được đánh giá cao về khả năng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư. Nổi bật với lợi ích đối với hệ tiêu hóa và sức khỏe sinh sản của phụ nữ, táo gai còn được biết đến như một phương pháp hỗ trợ trong việc chống lại ung thư dạ dày và ung thư vú một cách hiệu quả.
Trong táo gai, polyphenol là chất chống oxy hóa mạnh có khả năng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa sự hình thành của các tế bào ung thư
Giảm cholesterol trong máu
Các nghiên cứu đã chỉ ra khả năng của chiết xuất quả sơn trà trong việc hỗ trợ giảm cholesterol máu nhờ vào lượng flavonoid và pectin dồi dào. Pectin, một loại chất xơ hòa tan, góp phần vào quá trình chuyển hóa cholesterol, từ đó giúp cải thiện mức cholesterol trong máu.
Cholesterol LDL, hay còn gọi là cholesterol xấu, khi ở mức cao có thể dẫn đến hình thành mảng bám trong động mạch, tiềm ẩn nguy cơ gây ra các vấn đề tim mạch nghiêm trọng như đau tim và đột quỵ.
Một thí nghiệm thực hiện trên động vật đã cho thấy, chuột thí nghiệm được cung cấp chiết xuất quả sơn trà có mức cholesterol tổng và LDL thấp hơn so với nhóm chuột không được cung cấp chiết xuất này. Hơn nữa, lượng triglyceride trong gan của chuột cũng giảm từ 28% đến 47% so với chuột đối chứng.
Một nghiên cứu khác kéo dài nửa năm trên 64 bệnh nhân mắc bệnh xơ vữa động mạch cho thấy, việc tiêu thụ chiết xuất quả sơn trà với liều lượng 5mg/kg trọng lượng cơ thể có thể làm giảm đáng kể độ dày của mảng xơ vữa trong động mạch.
Dù vậy, để xác định rõ ràng tác động của chiết xuất quả sơn trà lên mức cholesterol máu, cần có thêm nhiều nghiên cứu trên con người.
Kiểm soát lượng đường trong máu
Quả sơn trà giàu axit phenolic và flavonoid, những chất này có khả năng ngăn chặn hoạt động của các enzim α-glucosidase và α-amylase trong quá trình tiêu hóa carbohydrate. Kết quả là, chúng có thể giúp kiểm soát nồng độ đường huyết, đây là một phần quan trọng trong việc điều trị và quản lý bệnh tiểu đường.
Quả sơn trà giàu axit phenolic và flavonoid
Chống lão hoá
Quả sơn trà, với nguồn chất chống oxy hóa dồi dào của nó, có khả năng hỗ trợ chống lại quá trình lão hóa da do mất collagen liên quan đến việc phơi nắng mặt trời hoặc tiếp xúc quá mức với tia UV.
Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã chỉ ra rằng, chiết xuất từ quả sơn trà có thể ức chế sự xuất hiện của nếp nhăn và cải thiện độ ẩm của da, qua đó ngăn chặn dấu hiệu lão hóa.
Đặc tính này có thể liên quan đến lượng chất chống oxy hóa cao có trong quả sơn trà, còn được biết đến với tên gọi quả táo gai.
Ổn định huyết áp
Quả táo gai có ứng dụng trong việc điều hòa huyết áp cao. Thành phần của nó bao gồm các khoáng chất, protein và vi chất dinh dưỡng khác... đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện hệ miễn dịch.
Thêm vào đó, quả này giàu flavonoid, hỗ trợ trong việc điều chỉnh các quá trình chuyển hóa trong cơ thể, giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch, cải thiện chức năng mạch máu, làm giảm huyết áp và ổn định nhịp đập của tim, mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe tổng thể.
Thúc đẩy tiêu hoá thức ăn
Nghiên cứu cho thấy enzyme lipase tìm thấy trong quả táo gai góp phần hiệu quả trong việc phân giải thức ăn giàu chất béo và thúc đẩy quá trình sản xuất dịch tiêu hóa trong dạ dày. Điều này góp phần nâng cao khả năng tiêu hóa một cách đáng kể.
Nghiên cứu cho thấy enzyme lipase tìm thấy trong quả táo gai góp phần hiệu quả trong việc phân giải thức ăn giàu chất béo
Hướng dẫn khi tiêu thụ táo gai:
Tránh ăn khi đang đói
Do hàm lượng cao của các acid hữu cơ như acid trái cây, acid maslinic và acid citric trong táo gai, việc tiêu thụ chúng trên dạ dày trống rỗng có thể làm tăng lượng acid dạ dày, gây kích ứng niêm mạc dạ dày, dẫn đến cảm giác đầy bụng và tăng cảm giác đói, cũng như làm trầm trọng thêm các triệu chứng đau dạ dày nếu đã có sẵn.
Cẩn trọng đối với phụ nữ mang thai
Táo gai có thể kích thích cảm giác ngon miệng ở phụ nữ mang thai do tính acid của nó, nhưng cần lưu ý vì nó cũng có thể tăng cường tuần hoàn máu và giảm tình trạng ứ huyết.
Tránh kết hợp với hải sản
Thực phẩm hải sản như sò điệp, cá, cua và tôm chứa nhiều canxi và protein. Khi kết hợp với táo gai, giàu axit tannic, có thể làm giảm giá trị dinh dưỡng của protein và gây kết tủa, tạo nên chất cặn khó tiêu hóa. Điều này có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa như khó chịu, buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy, chóng mặt và các triệu chứng khác.
