Rau, hay còn gọi là thực vật ăn được, bao gồm các bộ phận như lá, rễ, củ, thân hoặc hoa. Dù tất cả các loại rau đều mang lại lợi ích cho sức khỏe, nhưng không có loại nào có thể cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Chính vì vậy, việc ăn uống đa dạng và tiêu thụ ít nhất 5 khẩu phần rau mỗi ngày là điều vô cùng quan trọng.
Trong số hàng trăm loại rau trên thế giới, có một số loại đặc biệt nổi bật về mặt dinh dưỡng và lợi ích cho sức khỏe. Theo một bài viết từ BBC Good Food, danh sách 20 loại rau tốt nhất cho sức khỏe đã được công bố, trong đó nhiều loại rau quen thuộc với người Việt Nam, như bông cải xanh (đứng thứ 4), cà rốt (thứ 7) và súp lơ (thứ 8). Đặc biệt, đứng đầu danh sách chính là măng tây, một loại rau khá phổ biến tại Việt Nam.
Cây măng tây, có nguồn gốc từ châu Âu, Bắc Phi và Tây Á, đã được du nhập vào Việt Nam từ thập niên 1970, theo thông tin từ ThS Phan Thị Hồng Thủy. Ban đầu, măng tây được trồng tại Lâm Đồng và sau đó đã mở rộng ra hầu hết các tỉnh thành trong cả nước.
Cây măng tây, có nguồn gốc từ châu Âu, Bắc Phi và Tây Á, đã được du nhập vào Việt Nam từ thập niên 1970
Lợi ích của măng tây
Cung cấp nhiều dưỡng chất
Măng tây được biết đến với hàm lượng dinh dưỡng cao. ThS Phan Thị Hồng Thủy cho biết, trong măng tây có chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như:
- Các chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, flavonoid và polyphenol.
- Vitamin K, giúp cải thiện sức khỏe xương và hỗ trợ quá trình đông máu.
- Chất xơ không hòa tan, góp phần nâng cao chức năng tiêu hóa.
- Folate, cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh trong thai kỳ.
- Kali, có khả năng giúp giảm huyết áp.
Vị thuốc chữa bệnh đa năng từ măng tây
Ngoài công dụng là thực phẩm dinh dưỡng, măng tây còn được coi là một vị thuốc quý trong y học. Theo ThS Phan Thị Hồng Thủy, “Măng tây có khả năng hỗ trợ điều trị nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm mất ngủ, củng cố hệ miễn dịch, chống lại quá trình lão hóa và tốt cho hệ tiêu hóa.”
Đặc biệt, phần rễ của măng tây chứa nhiều hợp chất quý như sarsasapogenin, coniferin, acid chelidonic, mannit, asparagin và muối kali. Những thành phần này có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến thận và vàng da, theo nhận định của chuyên gia.
Phần rễ của măng tây chứa nhiều hợp chất quý như sarsasapogenin, coniferin, acid chelidonic, mannit, asparagin và muối kali
Lợi ích cho hệ tiêu hóa
Theo chuyên gia dinh dưỡng Kerry Torrens từ BBC Good Food, “Măng tây là một trong những loại rau củ có tác dụng như prebiotic, cung cấp dinh dưỡng cho các vi khuẩn có lợi trong hệ tiêu hóa của chúng ta, từ đó giúp chúng phát triển và gia tăng số lượng”.
Hỗ trợ sức khỏe gan và giảm viêm
Kerry cũng nhấn mạnh rằng măng tây có hàm lượng folate cao, góp phần vào sự hấp thụ sắt của cơ thể. “Hương vị đặc trưng và mùi thơm của măng tây đến từ axit asparagusic, một hợp chất chứa lưu huỳnh, giúp bảo vệ gan và chống viêm”, cô cho biết thêm.
Giảm cholesterol và huyết áp
Theo các nghiên cứu, măng tây có khả năng giúp giảm mức cholesterol bằng cách cải thiện khả năng liên kết của axit mật trong quá trình tiêu hóa, theo thông tin từ Healthline. Thực tế, măng tây có chỉ số liên kết axit mật cao hơn nhiều so với những loại rau tươi khác như cà tím, đậu xanh, cà rốt, và bông cải xanh.
Bên cạnh đó, một số nghiên cứu trên động vật chỉ ra rằng măng tây có thể hỗ trợ điều chỉnh quá trình chuyển hóa lipid, nhằm giảm cholesterol, hạ huyết áp và thúc đẩy giảm cân ở chuột. Tuy nhiên, vẫn cần thêm các nghiên cứu trên con người để làm sáng tỏ tác dụng này.
Tiềm năng chống ung thư
Nhiều nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng măng tây, cùng với các chiết xuất từ nó, có thể mang lại một số đặc tính chống ung thư, đáng chú ý là đối với ung thư vú và ung thư tuyến tụy.
Các hợp chất sinh học hoạt động trong măng tây, như saponin và chiết xuất ethanol từ thân cây, có thể giúp chống khối u hoặc thể hiện độc tính đối với một số loại tế bào ung thư.
Ngoài ra, polysaccharides trong măng tây cũng được cho là có khả năng ngăn ngừa ung thư bằng cách giảm thiểu stress oxy hóa và viêm nhiễm, hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, cải thiện chức năng miễn dịch, và ngăn chặn các đột biến gen.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng phần lớn các nghiên cứu liên quan đến khả năng chống ung thư của măng tây chủ yếu được thực hiện trong các điều kiện ống nghiệm.
Cần lưu ý rằng phần lớn các nghiên cứu liên quan đến khả năng chống ung thư của măng tây chủ yếu được thực hiện trong các điều kiện ống nghiệm
Gợi ý món ngon với măng tây
Măng tây là một nguyên liệu tuyệt vời có thể chế biến theo nhiều cách khác nhau. Bạn có thể thưởng thức măng tây qua các phương pháp đơn giản như hấp, luộc, xào hay nướng. Một chút dầu ô liu, muối và hạt tiêu sẽ giúp làm nổi bật hương vị của loại rau này.
Nếu bạn muốn sáng tạo hơn, hãy cắt nhỏ măng tây đã nấu chín và thêm vào các món ăn như mì ống, salad hoặc các món xào để mang lại sự mới mẻ và phong phú cho bữa ăn.
Chuyên gia dinh dưỡng Kerry cũng gợi ý cho bạn một số món ăn hấp dẫn từ măng tây như súp măng tây, gà sốt kem kết hợp với măng tây, hay salad măng tây với cá ngừ và chanh. Hãy thử nhé!
