Rất nhiều người tin rằng khi trẻ mắc lỗi và không nhận được sự quan tâm từ cha mẹ, điều đó sẽ tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của trẻ. Sự thờ ơ có thể khiến trẻ cảm thấy bất an, lo lắng và cảm xúc trở nên bất ổn.
Liệu thực tế có phản ánh đúng điều đó hay không? Một chuyên gia về tâm lý học cho rằng khi người mẹ tức giận và phớt lờ con, những hậu quả có thể xảy ra không phải lúc nào cũng nghiêm trọng như chúng ta nghĩ. Trong nhiều trường hợp, tình huống này có thể mang lại kết quả tích cực hoặc tiêu cực, nhưng phần lớn không nghiêm trọng như chúng ta thường đánh giá.
Lợi ích của việc phớt lờ trẻ một cách hợp lý là gì?
Thực tế cho thấy, trẻ nhỏ thường thông minh hơn chúng ta nghĩ. Mặc dù khả năng diễn đạt bằng ngôn ngữ của trẻ chưa hoàn thiện, nhưng chúng lại có khả năng quan sát và cảm nhận rất nhạy bén. Trẻ em thường có khả năng nhận biết những sắc thái trong ngôn ngữ, cảm xúc và bối cảnh xung quanh một cách tinh tế hơn nhiều so với nhiều người trưởng thành.
Khả năng này giúp trẻ nhận ra những điều mà chúng ta thường không để ý, từ những biểu hiện nhỏ trên khuôn mặt cho đến sự thay đổi trong giọng nói.
Nhiều bậc phụ huynh không biết rằng khi trẻ mắc lỗi, một quy trình tâm lý cụ thể đang diễn ra. Thường thì, phản ứng đầu tiên của cha mẹ là quát mắng, với hy vọng rằng điều này sẽ tạo ra nỗi sợ hãi và khuyến khích trẻ cư xử tốt hơn. Sau đó, khi thấy trẻ cải thiện hành vi, họ sẽ ôm ấp và giải thích nhẹ nhàng. Trong một số trường hợp, phần lớn phụ huynh lại chọn phương pháp đánh đòn mà không cung cấp bất kỳ lời giải thích nào.
Nhiều bậc phụ huynh không biết rằng khi trẻ mắc lỗi, một quy trình tâm lý cụ thể đang diễn ra
Tuy nhiên, một khi trẻ đã nhận ra khuôn mẫu hành vi này, sẽ rất khó để lừa dối chúng. Trẻ em có khả năng thông minh vượt xa sức tưởng tượng, và không chỉ đơn thuần tiếp thu lời nói mà còn hiểu rõ hành động của những người lớn xung quanh. Do đó, việc sử dụng hình phạt thể xác hoặc la hét không phải là giải pháp hiệu quả. Những phương pháp này thường chỉ tạo ra sự phục tùng tạm thời mà không thực sự giúp trẻ nhận thức và sửa chữa những sai lầm của mình một cách chân thành.
Vậy phương pháp nào là hiệu quả hơn trong việc giúp trẻ nhận diện lỗi lầm của mình? Các chuyên gia khuyên rằng, nên xem xét việc phớt lờ trẻ trong những tình huống này. Khi còn nhỏ, sự cần thiết về tình cảm từ cha mẹ là cực kỳ mạnh mẽ. Đối với trẻ, cảm giác bị phớt lờ đồng nghĩa với việc tình yêu thương đang bị giảm sút, và điều này thường là hình phạt khó chịu hơn cả việc bị quát mắng.
Khi trẻ phạm lỗi và làm cho cha mẹ tức giận, việc phớt lờ trẻ là một phản ứng cảm xúc tự nhiên. Điều này giúp trẻ hiểu rằng hành động của mình sẽ có những hệ quả nhất định, điều đó có nghĩa là trẻ cần phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Theo thời gian, trẻ sẽ học được rằng tình yêu thương và sự chú ý từ cha mẹ là những giá trị quý giá, và việc làm tổn thương những mối quan hệ này sẽ dẫn đến những hậu quả không mong muốn.
Do đó, việc dạy trẻ phân biệt hành vi đúng và sai không chỉ đơn giản là la mắng hay sử dụng bạo lực, mà còn đòi hỏi sự khéo léo, nhạy bén và tình yêu thương. Khi trẻ nhận thức đúng về giá trị của việc cư xử đúng mực, chúng sẽ trưởng thành và biết cách tự sửa chữa lỗi lầm trong tương lai.
Sau khi phớt lờ con nên làm gì?
Các chuyên gia khuyến nghị sử dụng phương pháp phớt lờ trẻ trong một số tình huống nhất định, nhưng họ cũng nhấn mạnh rằng không nên áp dụng nó trong thời gian dài hoặc lạm dụng. Mục đích chính của việc phớt lờ không phải là để trừng phạt mà là để giúp trẻ nhận thức rõ hơn về hành vi của mình, từ đó phát triển khả năng tự phản hồi và điều chỉnh.
Khi trẻ mắc lỗi, chẳng hạn như hành vi đánh người một cách vô lý, điều quan trọng là phải giúp trẻ nhận ra rằng hành động đó không chấp nhận được. Thay vì chỉ la mắng hoặc áp dụng hình phạt, cha mẹ nên tạo điều kiện cho trẻ hiểu sâu hơn về cảm xúc của người khác và những hệ lụy từ hành động của mình.
Việc phớt lờ trẻ trong một thời gian ngắn mang lại không gian yên tĩnh, giúp trẻ có cơ hội bình tĩnh lại và xem xét những gì đã diễn ra. Trong khoảnh khắc này, mặc dù trẻ có thể không hoàn toàn hiểu lý do tại sao mình sai, nhưng trẻ sẽ cảm nhận được rằng hành vi của mình đã gây ra sự tức giận và thất vọng cho cha mẹ.
Việc phớt lờ trẻ trong một thời gian ngắn mang lại không gian yên tĩnh, giúp trẻ có cơ hội bình tĩnh lại và xem xét những gì đã diễn ra
Khi trẻ dừng lại hành vi sai trái và chân thành xin lỗi, đây là thời điểm lý tưởng để giải thích kỹ lưỡng về tình huống. Hãy từ từ làm rõ lý do tại sao cha mẹ đã chọn phương pháp phớt lờ, và nhấn mạnh rằng đây là cách để trẻ hiểu rằng hành động của mình có tác động đến cảm xúc của người khác.
Đồng thời, cần hướng dẫn trẻ về những hành vi tích cực nên thực hiện trong tương lai. Ví dụ, thay vì đánh nhau, trẻ có thể học cách giao tiếp để giải quyết mâu thuẫn hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ từ người lớn.
Không nên lạm dụng thủ thuật này
Trên thực tế, không có phương pháp nào hoàn hảo để giáo dục trẻ em một cách hiệu quả tuyệt đối. Mỗi phương pháp chỉ thực sự mang lại hiệu quả khi được áp dụng đúng cách.
Khi cha mẹ liên tục phớt lờ con cái, trẻ có thể không nhận ra lỗi sai của mình. Thay vào đó, chúng sẽ cảm thấy rằng cha mẹ không yêu thương mình.
Theo thời gian, trẻ sẽ phát triển cơ chế tự bảo vệ, dẫn đến việc không còn khao khát được yêu thương hay đáp lại từ phía cha mẹ. Hệ quả là tình trạng này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần của trẻ, khiến chúng dễ trở nên nổi loạn và khó kiểm soát hơn.
Trên thực tế, không có phương pháp nào hoàn hảo để giáo dục trẻ em một cách hiệu quả tuyệt đối
Khi nào cha mẹ có thể áp dụng thủ thuật phớt lờ trẻ?
Theo các chuyên gia, cha mẹ nên tìm một mảnh giấy và liệt kê 3 hành vi không thể chấp nhận từ con cái. Những hành vi này sẽ trở thành điểm mấu chốt mà cả cha mẹ và trẻ cần phải điều chỉnh.
Chẳng hạn, những hành vi như cố tình đánh người, nói dối, hoặc chia sẻ thức ăn không công bằng đều là những ví dụ điển hình.
Vậy tại sao không ghi ra 5 hoặc 10 mục? Bởi vì khi cha mẹ đưa ra quá nhiều yêu cầu, trẻ có thể cảm thấy quá tải và cuối cùng không thể thực hiện bất kỳ yêu cầu nào trong số đó.
Thông qua phương pháp “phớt lờ”, trẻ sẽ học cách điều chỉnh hành vi của mình một cách hiệu quả hơn.
Tóm lại, một khoảng thời gian phớt lờ ngắn có thể giúp trẻ nhận ra lỗi lầm trong hành vi của mình. Tuy nhiên, cha mẹ không nên lạm dụng phương pháp này, vì điều đó có thể gây ra hậu quả tiêu cực cho cả hai bên.
