Người chăn nuôi gia cầm cần biết giới tính những con gà mới nở để chăm sóc theo chế độ khác nhau. Vì vậy công việc phân loại giới tính gà là một khâu hết sức quan trọng trong quá trình chăn nuôi. Dù được trả lương cao cũng rất ít người làm.
Công việc này giúp kiểm soát và xuất bán chính xác với mục đích của từng khách hàng. Nếu khách hàng mua gà chuyên lấy trứng thì phải lựa chọn những con gà mái, loại bớt gà trống. Nơi nào chuyên nuôi gà lấy thịt thì khách hàng ưu tiên chọn mua những con gà trống.
Có nhiều phương pháp để xác định giới tính gà như thông qua lông cánh, thông qua màu lông trên lưng gà, xác định giới tính qua lỗ huyệt,… Phương pháp cho kết quả chính xác nhất và được nhiều nước áp dụng là xác định giới tính gà qua lỗ huyệt (soi tĩ gà). Phương pháp này được sáng tạo năm 1933 bởi người Nhật Bản. Phát minh này đã làm chấn động ngành công nghiệp gia cầm ở Nhật và đưa xứ sở này thành quốc gia hàng đầu về chăn nuôi.
Vì công việc đòi hỏi nhiều yếu tố nghề nghiệp nên mức lương khá cao. Tại Anh, mỗi năm người lao động được nhận mức lương trung bình khoảng 40.000 bảng Anh, tương đương 1,3 tỷ đồng. Ở Hàn Quốc, mức lương gần 70 triệu KRW/năm (1,3 tỷ đồng). Tại Mỹ, người làm được trả khoảng 800 triệu/năm, càng làm nhiều thì mức lương càng tăng.
Quy trình phân loại như sau: người thợ tay trái nhặt từng con rồi bóp nhẹ bụng để vắt phân dư vào chiếc lọ nhựa, tay phải ấn nhẹ vào hậu môn con gà để lỗ huyệt lòi ra, đôi mắt tập trung hết cỡ để xác định rõ con trống hay con mái,… Gà trống thì hậu môn sẽ có 1 nốt nhỏ như cây kim lòi ra. Gà mái thì sẽ phẳng lì, không có. Mỗi ngày người làm nghề này sẽ phải phân loại trung bình 10.000 gà con. Như vậy, trong 1 tiếng họ cần phân loại trên 700 con gà, nghĩa là 3-5 giây 1 con với xác suất chính xác trên 98%.
Người làm cũng phải làm việc dưới ánh đèn vàng ấm nóng (để giữ nhiệt độ cho gà con), có tiếng máy chạy ù ù, tiếng gà con kêu chiếp chiếp liên thanh cùng mùi hôi hôi, nồng nồng đặc trưng của gà con. Bên cạnh đó, người công nhân phải ngồi liên tục hàng tiếng đồng hồ, mắt cũng phải chịu áp lực rất lớn.
Họ phải có thị lực siêu tốt để xác định chính xác phần nhô lên ở hậu môn gà con với kích cỡ nhỏ xíu, cỡ nửa hạt gạo. Ở một số quốc gia, để “hành nghề”, công nhân phải hoàn thành chương trình đào tạo tại một tổ chức giáo dục tư nhân hoặc phòng nghiên cứu giống gà trong khoảng 1 năm.
Ở Việt Nam, mức học phí cho khóa học này là 30-60 triệu đồng/khóa kéo dài từ 3-6 tháng là không hề rẻ. Bên cạnh đó, học viên còn phải tự bỏ tiền ra mua gà con về để chọn và luyện tập.
Nước ta hiện chưa nhiều người biết đến nghề này cũng ít người có đủ khả năng để chọn được gà bằng phương pháp nhìn qua lỗ huyệt. Vậy nên dù nhu cầu cao, mức thu nhập hậu hĩnh nhưng ngành nghề này vẫn thiếu nhân sự “trầm trọng”.
