Bệnh quai bị là bệnh gì?
Quai bị là một trong những chứng bệnh có khả năng lây lan nhanh và thường xuất hiện theo dịch. Hầu hết con người đều có nguy cơ bị bệnh quai bị ít nhất một lần trong đời. Sau thời gian điều trị, cơ thể sẽ tự hình thành kháng thể để hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh lại về sau này.
Bác sĩ Nguyễn Bá Hưng, Trưởng khoa Nam học Bệnh viện chuyên khoa Nam học và hiếm muộn Hà Nội, cảnh báo hiện nay số bệnh nhân là nam giới đến khám vô sinh, có rất nhiều người bị viêm tinh hoàn do biến chứng của quai bị.
Nhiều trường hợp tinh hoàn bị teo nhỏ mà không biết, chỉ đến khi bác sĩ cho biết không có tinh trùng họ mới hay biến chứng nguy hiểm của căn bệnh này.
Bác sĩ Nguyễn Bá Hưng chia sẻ, trên 35% vô sinh do biến chứng của quai bị. Chuyên gia chia sẻ trường hợp một nam bệnh nhân 31 tuổi, ở Bắc Giang mới đây đã tìm đến sau 6 năm không có con.
Sau khi thăm khám và làm xét nghiệm, bác sĩ kết luận tinh dịch của anh không có tinh trùng do biến chứng quai bị. Bệnh nhân này từng mắc căn bệnh này từ năm 14 tuổi và bị sốt cao, tuyến mang tai sưng to rất khó chịu, sau đó tinh hoàn cũng đau và sưng to.
Khi hết bệnh, anh thấy cơ thể trở lại như bình thường, duy chỉ có một bên tinh hoàn cứ teo nhỏ dần nhưng không hề nghĩ mình có thể bị vô sinh.
Các bác sĩ đã phải chọc hút, lấy mô tinh hoàn đến 3 lần nhưng không thu được tinh trùng nào.
Lần thứ 4, bác sĩ phải dùng kính hiển vi, vạch từng lớp trong tinh hoàn (Micro TESE), may mắn “bắt” được một số tinh trùng để làm thụ tinh ống nghiệm giúp cặp vợ chồng này có một bé gái sau đó.
“Viêm tinh hoàn do quai bị là một biến chứng của bệnh quai bị. Biến chứng này gây nên vô sinh với tỷ lệ trên 35% các trường hợp mắc. Khi bị viêm tinh hoàn do quai bị, các tế bào mầm bị tổn thương nghiêm trọng có thể không hồi phục được dẫn đến teo tinh hoàn. Người bệnh vì thế mà vô sinh”, bác sĩ Hưng cho hay.
Triệu chứng của quai bị
Thời gian ủ bệnh của quai bị thường từ trước đó 6-7 ngày. Sau khi phát bệnh, các triệu chứng sẽ diễn ra liên tục từ 7-10 ngày, trong thời gian này cơ thể sẽ hình thành kháng thể để đẩy lùi virus, cũng như ghi nhận để ngăn chặn nguy cơ nhiễm virus quai bị về sau này.
Ban đầu, khi tiếp xúc với virus quai bị trong thời từ 2-3 tuần, hệ thống miễn dịch sẽ phát sinh ra những phản ứng như khó chịu, mệt mỏi trong người, ăn khó tiêu, đau cổ họng và nhức ở phần quai hàm. Biểu hiện này thường khiến nhiều người lầm tưởng do cảm cúm. Bệnh quai bị ở nam giới và nữ giới đều có những biểu hiện giống nhau. Cụ thể:
– Cơ thể mệt mỏi, nhức đầu và đau nhức một bên mặt.
– Khi nhiễm virus, bệnh nhân bị sốt nhẹ, đau nhức cơ mặt, cổ hoặc có thể lan rộng đến các phần cơ cánh tay.
– Nổi hạch ở một hoặc cả hai bên hàm.
– Sau dần các hạch sưng lên, lan rộng đến khu vực sang tai và má, dưới hàm, cảm thấy đau nhức nhiều các vùng này liên tục trong nhiều ngày.
– Đau nhức vùng hàm và má khiến bệnh nhân thấy đau nhức khi cơ động cơ miệng, khó nuốt, kèm theo cảm giác chán ăn, khó tiêu.
Biến chứng nguy hiểm của quai bị ở nam giới
Bệnh quai bị ở nam giới là một trong những chứng bệnh thường gặp. Độ tuổi phát bệnh nhiều nhất thường ở trẻ nhỏ và nam giới vị thành niên giai đoạn từ 8-15 tuổi, một số trường hợp xuất hiện ở giai đoạn trưởng thành.
Sau thời gian mắc quai bị, bệnh nhân khi điều trị và kiêng cữ đúng cách, tình trạng sưng, nhức vùng hàm sẽ giảm dần và lành bệnh, không gây ra những di chứng nghiêm trọng. Tuy vậy ở một số bệnh nhân, do sự tấn công mạnh mẽ của virus và không thực hiện đúng giải pháp điều trị, bệnh quai bị có thể xuất hiện một số biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ở nam giới.
Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất là tình trạng tác động đến tinh hoàn trong thời gian hoặc sau thời gian bị quai bị, gây viêm mào tinh hoàn. 25-30% tỷ lệ nam giới bị quai bị khi không điều trị kịp thời có thể khiến một hoặc hai bên túi tinh bị viêm. Tình trạng này có thể khiến tinh hoàn suy yếu chức năng hoạt động, gây vô sinh. Biểu hiện rõ rệt nhất là tinh hoàn đột ngột sưng to 3-4 lần bình thường, da bìu đỏ, nóng và cứng hơn.
Những triệu chứng này xuất hiện trong vòng 1 tuần và tinh hoàn tự động nhỏ lại như cũ. Sau thời gian này, hầu hết người bệnh nam giới đều chỉ có thể sản xuất ra lượng tinh dịch loãng, tinh trùng hạn chế và chất lượng tinh binh không ổn định. Nguy hiểm hơn một số nam giới có nguy cơ bị teo tinh hoàn hoàn toàn, diễn biến từ 1-6 tháng sau đợt viêm mào tinh hoàn, khiến quá trình sinh tinh giảm dần và biến mất hoàn toàn, gây vô sinh.
Cần điều trị đúng cách để đảm bảo phòng tránh những nguy cơ biến chứng gây vô sinh ở nam giới hiệu quả.
