Huyện Ba Chẽ thuộc tỉnh Quảng Ninh, nổi tiếng với sự phong phú của các loại thảo mộc như ba kích tím, trà hoa vàng, sâm cau, đẳng sâm và cát sâm, được biết đến rộng rãi cả trong và ngoài tỉnh.
Nhận thức được giá trị của những loại dược liệu này, anh Nguyễn Văn Cường, cư trú tại khu phố 3A, thị trấn Ba Chẽ, huyện Ba Chẽ, đã quyết định khai thác lợi thế này bằng cách đầu tư vào mô hình chăn nuôi gà. Anh chọn hướng đi là chăn thả gà tự nhiên và bổ sung thức ăn hỗn hợp từ các dược liệu địa phương. Qua đó, anh Cường phát triển thương hiệu gà đồi Ba Chẽ giàu giá trị dược tính.
Vào tháng 11 năm 2021, huyện Ba Chẽ đã khởi động dự án thử nghiệm mô hình "Chăn nuôi gia cầm an toàn sinh học dưới tán rừng trồng". Trong số những người đầu tiên thực hiện mô hình này, anh Nguyễn Văn Cường đã nắm bắt cơ hội và tiên phong áp dụng.
Trong quá trình triển khai, huyện đã hỗ trợ anh Cường 300 con gà giống cùng với nguồn lực ban đầu bao gồm thức ăn và thuốc phòng trị bệnh cho đàn gà. Không chỉ dừng lại ở đó, anh đã mạnh dạn vay thêm 150 triệu đồng từ quỹ vốn ưu đãi của Ngân hàng chính sách xã hội huyện. Số tiền này anh sử dụng để xây dựng chuồng trại, mua sắm thiết bị như máy thái dược liệu, máy thái thức ăn, máy ép cám viên, và mua thêm 600 con gà giống bản địa. Anh đã chăn thả chúng trên khuôn viên rừng đồi khoảng 4 hecta thuộc sở hữu của gia đình.
Trong quá trình triển khai, huyện đã hỗ trợ anh Cường 300 con gà giống cùng với nguồn lực ban đầu
Trên địa bàn rừng đồi đã trồng Trà hoa vàng suốt 6 năm qua, anh Nguyễn Văn Cường đã bắt tay vào việc canh tác các loại dược liệu như tía tô, sả, kim ngân, sâm cau, đinh lăng... Anh đã nhận thấy rằng việc trồng cây dược liệu không chỉ tận dụng được đất đồi mà còn có thể sử dụng làm thức ăn phục vụ cho việc nuôi gà, làm giàu thêm chất dinh dưỡng và có lợi cho sức khỏe của đàn gà.
Trong cuộc trò chuyện, anh Cường bày tỏ niềm tin vào mô hình chăn nuôi này: "Mô hình chăn nuôi này thực sự khác biệt và đã đem lại hiệu quả cao. Bối cảnh hiện nay là dịch bệnh trên các loại gia súc, gia cầm ngày càng phức tạp và nguy cơ kháng các loại thuốc kháng sinh đang tăng cao. Áp dụng mô hình nuôi gia cầm mới này giúp giảm bớt việc sử dụng thuốc thú y, giảm thiểu số lượng gà chết, tiết kiệm được chi phí thức ăn và mở ra một hướng đi mới trong việc tiếp cận thị trường với sản phẩm gà sạch, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về sức khỏe và an toàn thực phẩm."
Anh Cường đã không ngừng tìm tòi và học hỏi để cải thiện chất lượng đàn gà của mình, từ việc nhận sự hỗ trợ kỹ thuật từ cán bộ của Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp địa phương, cho đến tự mình nghiên cứu thông qua sách vở, mạng internet, và tham quan các trang trại nuôi gà sử dụng dược liệu để tích lũy kinh nghiệm. Anh đã triển khai phương pháp nuôi gà chăn thả trên sườn đồi, tận dụng bóng mát của cây cối xung quanh.
Anh không chỉ cho gà ăn các loại thảo mộc tự nhiên mà còn tự tay nấu nước từ lá trà hoa vàng cùng các loại dược liệu khác để trộn vào thức ăn hàng ngày cho gà. Để tăng cường sức khỏe và phòng tránh các bệnh đường hô hấp, hàng tháng anh cũng xông hơi từ những lá dược liệu vào chuồng gà.
Anh không chỉ cho gà ăn các loại thảo mộc tự nhiên mà còn tự tay nấu nước từ lá trà hoa vàng cùng các loại dược liệu khác để trộn vào thức ăn hàng ngày cho gà
Theo anh Cường, khó khăn nhất trong quá trình này là việc cân đối đúng lượng dược liệu trong thức ăn sao cho gà không chỉ phát triển toàn diện mà còn giảm thiểu bệnh tật, hạn chế tỷ lệ hao hụt, giúp gà lớn nhanh, và quan trọng là nâng cao chất lượng thịt, khiến thịt gà trở nên thơm ngon hơn so với gà nuôi theo phương pháp thông thường. Anh Cường chia sẻ.
Một thách thức trong việc nuôi gà sử dụng dược liệu chính là duy trì vệ sinh và phòng bệnh đúng cách. Môi trường sống cho gà, bao gồm chuồng và khu vực thả gà, cần được giữ cho thật sạch sẽ và khô ráo, cùng với đó là việc đảm bảo máng ăn uống luôn trong tình trạng vệ sinh tốt.
Thêm vào đó, anh Cường áp dụng những bài thuốc nam truyền thống từ nguyên liệu như kim ngân, kinh giới, cam thảo, gừng, và giềng, có sẵn trong vùng, để phòng ngừa và điều trị các bệnh như cảm lạnh, viêm họng và hen suyễn cho gà.
Bằng việc nghiên cứu và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình, anh Cường đã khởi đầu mô hình nuôi gà của mình một cách thuận lợi. Gà được nuôi bằng thức ăn pha trộn dược liệu không những khỏe mạnh hơn mà còn ít mắc bệnh.
Sau khoảng thời gian 7 tháng chăn thả tự nhiên và kết hợp với việc cho ăn thức ăn có pha dược liệu, đàn gà của anh Cường đã đạt trọng lượng từ 1,8 đến 3,2 kg mỗi con, với chất lượng thịt ngon, mùi thơm đặc trưng, có màu da vàng óng và trông rất hấp dẫn. Sau khi trừ chi phí, lứa gà đầu tiên đã mang về cho gia đình anh hơn 100 triệu đồng tiền lãi.
Với kết quả ban đầu này, gia đình anh Cường đã mở rộng quy mô chăn thả lên đến 7 hecta đất đồi. Hiện nay, anh nuôi gà theo phương pháp gối đàn, với từ 4 đến 5 lứa mỗi năm, mỗi lứa từ 1.500 đến 2.000 con, và chỉ cần từ 4 đến 6 tháng chăm sóc là có thể xuất bán. Với giá bán lên đến gần 200.000 đồng mỗi kg, hàng năm anh Cường có thể thu về lợi nhuận trên 150 triệu đồng.
Với giá bán lên đến gần 200.000 đồng mỗi kg, hàng năm anh Cường có thể thu về lợi nhuận trên 150 triệu đồng
Không chỉ mở rộng quy mô chăn nuôi, gia đình anh Cường còn áp dụng quy trình giết mổ và đóng gói sản phẩm theo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Bà Phạm Thị Chính, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp huyện, nhận xét rằng các mô hình chăn nuôi gà kết hợp dược liệu như của anh Cường thể hiện tiềm năng phát triển mạnh, nâng cao giá trị kinh tế. Mô hình này giúp giảm thiểu mùi hôi trong chuồng trại, tăng cường sức đề kháng cho gà mà không cần dùng đến kháng sinh, giảm chi phí đầu tư và nâng cao chất lượng thịt.
Trung tâm đã hỗ trợ và lên kế hoạch nhân rộng mô hình này, cũng như hướng dẫn người dân áp dụng phương pháp chăn thả gà đồi dược liệu một cách bài bản. Cùng với Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Nông nghiệp, đơn vị đang hoàn tất thủ tục để đăng ký nhãn hiệu “Gà đồi dược liệu Ba Chẽ”.
Mô hình chăn nuôi gà dược liệu của anh Nguyễn Văn Cường là một hướng đi mới và hiệu quả cho cộng đồng ở huyện Ba Chẽ. Quá trình này không chỉ giúp chuyển đổi cơ cấu sản xuất mà còn thúc đẩy phát triển sản phẩm OCOP, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống người dân, đồng thời đóng góp vào việc thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng nông thôn mới tại địa phương.
