Anh Nguyễn Văn Nhựt Khanh, ngụ tại xã Tân Hội, thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang, hiện đang quản lý một trại nuôi rắn ri voi với tổng số lượng lên đến hơn 1.200 con rắn sinh sản.
Nhàn như nuôi rắn ri voi sinh sản, bán làm đặc sản
Trong hồ nuôi đầy nước chỉ ngập tới mắt cá chân, anh Khanh miệt mài tìm và bắt những con rắn ri voi để cho chúng tôi chiêm ngưỡng.
Các con rắn ri voi với thân hình tròn trịa, trọng lượng từ 3 đến 4 kilôgam, làn da óng ả, trở nên thân thiện và dễ bảo như thú cưng, cuộn mình trên tay anh Khanh.
Anh Khanh bảo với nụ cười trên môi rằng những con rắn ri voi này đã được thuần hóa nên chúng rất hiền lành, không hề có thói quen cắn người.
Kể từ năm 2011, sau khi anh hoàn tất nghĩa vụ trong quân đội, anh đã quay về quê hương mình để bắt đầu sự nghiệp với việc nuôi rắn ri voi sinh sản.
Các con rắn ri voi với thân hình tròn trịa, trọng lượng từ 3 đến 4 kilôgam, làn da óng ả
Anh Khanh chia sẻ rằng, trong khi nhiều thanh niên trong vùng lựa chọn công việc làm công nhân ở các công ty, thì bản thân anh lại đi theo con đường nuôi rắn ri voi. Những cặp rắn ri voi đầu tiên mà anh nuôi là quà tặng từ một người họ hàng.
Anh Khanh chia sẻ rằng thành công của anh trong việc nuôi rắn ri voi phần lớn nhờ vào các cặp rắn giống ban đầu và kinh nghiệm từ người thân đã truyền lại.
Sau hơn mười năm gắn bó với nghề nuôi rắn ri voi, anh Khanh tin tưởng rằng công việc này thực sự không quá khó khăn, thậm chí còn khá nhàn hạ.
Anh chỉ cần thay nước trong ao nuôi từ 7 đến 15 ngày một lần. Với chế độ ăn của rắn, anh chỉ việc mua cá không có vảy và các loại lưỡng cư như ếch, nhái rồi thả chúng vào ao để rắn tự tìm kiếm mồi.
Anh Khanh tự hào khi nói rằng chưa bao giờ thấy rắn ri voi của anh mắc bệnh, do đó không cần tốn nhiều công sức cho việc chăm sóc.
Một lưu ý quan trọng trong việc nuôi rắn ri voi là không nên quá cầu kỳ, đặc biệt là phần xử lý nước ao. Anh nhấn mạnh rằng nước quá sạch có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho rắn.
Anh giải thích rằng trong quá trình thay nước ao, cần giữ lại một phần nước cũ để tránh làm rắn bị bệnh da do nước quá sạch.
Về mùa giao phối của rắn ri voi, thường rơi vào khoảng tháng 7 đến tháng 9. Trong giai đoạn này, anh chọn lọc những con rắn bố mẹ mạnh mẽ và thả chúng cùng nhau theo tỷ lệ "6 cái, 4 đực" để chúng giao phối.
Từ tháng 3 đến tháng 7 là thời kỳ sinh sản của rắn mẹ. Rắn ri voi có đặc điểm sinh sản đặc biệt là sinh con sống chứ không đẻ trứng.
Từ tháng 3 đến tháng 7 là thời kỳ sinh sản của rắn mẹ
Khi rắn ri voi đạt kích thước cần thiết, anh Khanh tiến hành sắp xếp chúng theo cỡ và chuyển chúng sang các ao nuôi khác nhau. Phương pháp này giúp tránh tình trạng cạnh tranh thức ăn giữa các con rắn, từ đó hỗ trợ sự phát triển cân đối của chúng.
Quá trình lớn lên của rắn ri voi có thể được theo dõi qua các chu kỳ lột xác. Đối với rắn non, chu kỳ này diễn ra cứ sau khoảng 25 đến 30 ngày một lần, trong khi rắn trưởng thành lột da sau mỗi 35 đến 40 ngày.
Trước khi lột xác, anh Khanh thường đưa rắn ra ngoài phơi nắng để phòng ngừa bệnh và đảm bảo sức khỏe cho rắn.
Anh Khanh cũng chia sẻ thông tin về kỹ thuật xây dựng ao nuôi rắn ri voi. Ao dành cho rắn non thấp, chỉ khoảng 5cm, trong khi ao dành cho rắn trưởng thành cao hơn, lên tới 1m.
Mực nước trong ao nuôi rắn non cần duy trì ở mức 5cm, và ở ao nuôi rắn trưởng thành là từ 10 đến 20cm. Cấu trúc ao được thiết kế nghiêng về một góc để thuận lợi cho việc thay nước.
Xét đến bản tính ưa chui rúc của rắn ri voi, các ao nuôi cần có sự sắp xếp của giá thể như lá dừa hay ni-lông để tạo nên một môi trường sống thích hợp cho chúng.
Ao dành cho rắn non thấp, chỉ khoảng 5cm, trong khi ao dành cho rắn trưởng thành cao hơn, lên tới 1m
Sống khoẻ nhờ nuôi rắn ri voi sinh sản
Từ khi nuôi rắn non cho tới khi chúng đạt trọng lượng thương phẩm khoảng 700g mất từ 7 tháng đến 1,5 năm. Anh cũng tiết lộ rằng để rắn ri voi có thể tăng thêm 1kg trọng lượng, cần phải cung cấp từ 4 đến 5kg thức ăn cho chúng.
Anh Khanh chủ trại nuôi rắn ri voi cho biết giá bán rắn giống hiện nay dao động từ 70.000 đến 100.000 đồng mỗi con, tùy thuộc vào độ tuổi. Trong khi đó, rắn ri voi đã đến kích cỡ thương phẩm được bán với giá từ 600.000 đến 900.000 đồng mỗi kilogram.
Anh Khanh tâm sự: "Trong một năm, nhờ bán rắn ri voi thương phẩm và giống, tôi có thể thu về từ 300 đến 400 triệu đồng. Công việc chăn nuôi rắn ri voi mang lại cho tôi cuộc sống khỏe mạnh và dồi dào".
Thị trường chính cho rắn ri voi thương phẩm của anh là tại TP.HCM, còn rắn giống thì được tiêu thụ rộng rãi nhất ở các tỉnh thuộc khu vực miền Tây Nam bộ.
Rắn ri voi đang trở thành một trong những loại rắn được ưa chuộng ở miền Nam, với nhiều hộ nông dân đã gặt hái thành công khi nuôi loại đặc sản này trong điều kiện chăn nuôi tương đối đơn giản.
Rắn ri voi không chỉ là một loại thực phẩm đặc sản mà còn có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon và đặc sắc như cháo đậu xanh rắn, rắn xào rau ngổ, hay rắn xào lăn. Đặc biệt, món rắn ri voi hầm sả nấu cùng nước dừa tươi là món ăn được nhiều người ở miền Tây ưa chuộng.
