Cây cảnh phong thủy ngày càng là nhu cầu phổ biến trong đời sống người dân. Cây cảnh không chỉ mang lại không gian xanh, tạo oxy, làm đẹp cảnh quan mà còn có ý nghĩa thu hút tài lộc giàu có, thịnh vượng.
Tuy nhiên có nhiều người thắc mắc cùng là một loại cây trồng bonsai và trồng chậu bình thường có khác nhau về ý nghĩa phong thủy không? Và nên trồng loại nào tốt hơn?
Cây bonsai là gì?
Cây bonsai tức là cây cảnh được tạo ra những dáng thế khác nhau dựa vào sự tác động của người trồng từ uốn, dùng vật tác động chỉnh dáng cây. Trong khi trồng cây tự nhiên là chúng ta chỉ trồng rồi cắt tỉa cành khi thấy cành tốt.
Cây bonsai xuất phát từ Trung Quốc sau đó lan sang Nhật Bản và người Nhật với sự tỉ mỉ của mình đã biến bonsai thành nghệ thuật thưởng thức khi trồng cây cảnh. Ở dạng bonsai cây cảnh không chỉ mang ý nghĩa của loài cây đó mà chúng được tạo thành các thế, dáng khác nhau, ý nghĩa còn nằm trong việc tạo dáng này. Cây bonsai có kích thước từ nhỏ đến lớn, phổ biến là các loại cây cỡ nhỏ có tuổi đời cao, thân gốc to xù xì, lá xanh mượt. Cây bonsai được uốn nắn theo các thế đẹp có phong thủy thịnh vượng, may mắn và tài lộc.
Cây bonsai thường là cây có sức sống mãnh liệt và dùng khá ít đất trong chậu. Vẻ đẹp của bonsai không chỉ nằm ở loại cây, giống cây mà ở thế uốn, cách tạo dáng của người trồng.
Ý nghĩa sâu sa của bonsai là nằm ở hình ảnh dáng cây mà người chơi tạo ra. Bonsai thể hiện sự kiên trì, kiên cường và khéo léo tỉ mỉ trong đời sống. Bonsai đa phần là những cây cổ thụ lâu năm, thể hiện sự trường thọ là ước muốn của con người. Ngoài ra, cây còn tượng trưng cho Quân - Thần - Phụ - Tử; Tam cương - Ngũ thường - Tứ đức. Trong đó Quân là thân cây, cành lớn tượng trưng cho cành cây lớn, Phụ là nhánh cây nhỏ, Tử là lá cây. Tam cương tức ba tầng của cây bonsai, ngũ thường là năm cành của cây, Tứ đức là bốn đoạn của cây.
Trồng cây bonsai và cây chậu nên chọn cây nào?
Nói về góc độ phong thủy, khi chọn cây chậu hay cây bonsai thì đều có ý nghĩa phong thủy gốc của giống cây đó, ví dụ cây sung đều mang ý nghĩa sung túc giàu có. Thế nhưng khi tạo dáng bonsai cây sung theo kiểu gì thì chúng còn tạo thêm ý nghĩa phong thủy của dáng cây đó nữa. Bởi vậy có thể nói nếu xét theo khía cạnh tài lộc may mắn thì cả hai cách trồng đều tạo cho gia chủ ý nghĩa nhất định. Tuy nhiên để thể hiện nghệ thuật và hàm ý sâu xa hơn thì cây bonsai mang tầng ý nghĩa cao hơn.
Hơn nữa cây trồng trong chậu thông thường và cây bonsai còn tùy thuộc sơ thích của từng người. Và nhiều loại cây khi trồng chậu thông thường không đủ đẹp nhưng khi trồng vào dáng bonsai sẽ đẹp. Ví dụ cây duối trồng chậu thường trông sẽ không đẹp nhưng khi trồng dạng bonsai sẽ đẹp. Và những cây phong thủy to như si, sung, đa... nếu trồng chậu trong nhà sẽ xấu, hoặc trồng đất thì to nên chọn bonsai sẽ đẹp hơn
Nhưng trồng cây bonsai thì ngoài việc chọn cây gì, trồng cây gì bạn phải có thời gian và kỹ năng kỹ thuật tạo dáng bonsai.
Thế nên việc trồng bonsai hay chậu tùy thuộc vào lựa chọn cá nhân của bạn bạn có thời gian và kỹ thuật tạo bonsai hay không? Việc trồng bonsai sẽ mất nhiều công sức chăm sóc và uốn cây hơn. Còn nếu chỉ mang ý nghĩa của thu hút tài lộc giàu có thì không nhất thiết là cây bonsai sẽ tốt hơn.
Các dáng bonsai và ý nghĩa phong thủy của dáng bonsai
Không xét về loại cây, giống cây trồng, chỉ riêng dáng, thế bonsai cũng có nhiều kiểu và mỗi dáng đó lại biểu trưng ý nghĩa khác nhau như sau:
Dáng bonsai tam đa: Đây là kiểu tạo nhánh 3 thân chung cùng một gốc hoặc trồng ghép 3 cây lại với nhau tượng trưng cho Phúc - Lộc - Thọ. Bonsai tam đa rất phổ biến trong giới chơi cây cảnh. Bonsai tam đa có ý nghĩa tượng trưng mang lại phúc lộc đầy nhà, gia chủ trường thọ.
Thế bonsai thác đổ: Bonsai thác đổ tức là uốn tạo cho cây cảnh ra dáng như thác nước đổ xuống. Thế cây này thường thấp, tán cây trải dài từ phần thân hướng xuống phía dưới chậu cảnh tựa như dòng thác nước. Kiểu dáng này tượng trưng đem lại nguồn nước, nguồn tài nguyên nuôi dưỡng sự sống. Dáng thác đổ mang ý nghĩa xông pha tiến về phía trước không ngại gian khổ
Thế bonsai ngũ phúc: Là dáng có 5 thân trong một chậu thể hiện ngũ hành Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ là 5 yếu tố quan trọng trong sự hình thành phát triển vạn vật. Bonsai này có 5 nhánh phát triển tốt, lá tốt sum suê, thân rễ xù xì lâu năm. Hoặc một thân chính và 4 nhánh phụ, hay một cây có 5 tầng phân nhánh được gọi là dáng ngũ phúc bonsai. Bonsai ngũ phúc hội tụ đủ 5 yếu tố phát triển sinh sôi trong vạn vật, đồng thời với ngụ ý gia chủ khi trồng dáng này sẽ có đủ Phúc, Lộc, Thọ, An, Khang
Thế bonsai thất hiền: Bonsai dáng thất hiền lấy hình ảnh của 7 vị học giả có cuộc sống vô ưu, tự nhiên tự tại luôn lạc quan làm ý tưởng tạo kiểu tượng trưng. Dáng này tức là có 1 trụ chính trên thân có ra 7 nhánh to dần từ gốc tới ngọn. Dáng bonsai thất hiền thể hiện niềm vui tận hưởng cuộc sống, luôn vô tư lạc quan trước những sóng gió cuộc đời mà ít màng đến danh lợi phú quý là ý nghĩa của bonsai dáng này.
Thế bonsai đại trượng phu: Đây là dáng bonsai đại diện cho người quân tử, hào hiệp, tầm nhìn rộng lớn hay giúp người khác. Bonsai đại trượng phu biểu trưng cho sự vững chãi, mạnh mẽ và tốt lành, anh hùng hào kiệt.
Thế bonsai song thụ: Đây là bonsai có 2 cây quấn nhau, một cây cao một cây thấp cạnh sát nhau có tán vòng qua thân ôm lấy. Bonsai song thụ biểu trưng cho tình yêu và đùm bọc tương trợ lẫn nhau biểu trưng cho tình vợ chồng.
Thế bonsai long chầu hổ phụng: Đây là kiểu bonsai kinh điển rất tỉ mỉ kỳ công khó từ khâu chọn cây để tạo thế đến quy trình chăm sóc tạo kiểu đều hết sức nghiêm ngặt. Bởi vậy, thế bonsai này luôn làm nức lòng giới bonsai khi được mang ra trưng bày thưởng lãm.
Bonsai long chầu hổ phụng thể hiện sức mạnh ghê gớm, tượng trưng cho quyền lực và gia thế địa vị cao.
Thế bonsai tiên nữ: Đây là dáng bonsai mảnh khảnh như tiên nữ , thân cây uốn dẻo họa đường cong quyến rũ của các nàng tiên. Bonsai tiên nữ mang ý nghĩa tao nhã, vẻ đẹp thanh quý.
Thế bonsai đại lâm mộc: Đây là bonsai gồm niều cây dáng trụ đứng nhỏ được trồng trên một diện tích vừa nhỏ mô phỏng khu rừng tự nhiên giống thật nhất. Bonsai đại lâm mộc mang ý nghĩa trường thọ, cây cao thấp, già trẻ đan xen thể hiện gia đình đoàn tụ sung túc.
Bonsai dáng bạt phong: Dáng bonsai này, cây nghiêng như vòng bán nguyệt, thể hiện cho sự kiên cường, có gió lớn không sợ, đứng nghiêng mình đón bão táp. Bonsai bạt phong biểu trưng cho sự mạnh mẽ vững vàng dù dòng đời xô đẩy nhiều cạm bẫy.
Cách chọn chậu cây bonsai
Khi trồng bonsai phải chú ý chọn chậu hợp với cây, bởi nếu cây và chậu không ăn khớp như chậu to trồng cây nhỏ, chậu cao thấp không đồng đều với dáng cây, ngoài ra phần hoa văn họa tiết của chậu cũng cần phải ăn khớp với hình thế bonsai nếu không chú ý đến điều này sẽ làm mất đi vẻ thần thái mà cây vốn có. Một vài gợi ý chọn chậu và dáng bonsai:
Chậu dáng cao: Kiểu chậu dáng cao có chân trụ tựa tựa như cây cao mọc trên đỉnh núi, tạo thế vững chắc. Kiểu chậu này phù hợp với dáng cây bonsai kiểu thác đổ từ trên núi xuống (dáng huyền).
Chậu hình chữ nhật: Chậu hình chữ nhật thích hợp với cây có dáng to khỏe, hoặc cây có tán lá rộng, và kể cả cây có dáng mọc thẳng như cây tùng, bách …
Chậu hình vuông: Đối với các cây bonsai có dáng mọc thẳng đứng như cây thông, cây tùng,... thì lựa chọn các loại chậu hình vuông là thích hợp.
Chậu hình tròn: Những cây có bộ rễ chùm, không quá lớn thì chọn chậu tròn có đáy võng sẽ tôn dáng. Tùy theo kích thước cây để chọn chậu phù hợp.
Chậu gốm - đất nung: Giá rẻ là ưu điểm của loại chậu này tuy nhiên khả năng chịu lực và có độ bền không cao. Không nên trồng cây có bộ rễ lớn, cao to dễ gây vỡ hoặc nứt chậu.
Bonsai là một nghệ thuật chơi cây cảnh tỉ mỉ và lâu đời. Bạn có thể chọn những chậu bonsai dáng đơn giản đã được nghệ nhân tạo dáng, về chỉ cần cắt tỉa lá, cành khi tốt và học cách chăm sóc cây. Với không gian nhỏ chật hẹp mà muốn trồng cây cảnh to lớn như sung, si, sanh, lộc vừng.... thì có thể chọn thế bonsai để vừa với không gian.
Tuy nhiên chọn bonsai thì xác định bạn cần có nhiều thời gian hơn và tỉ mỉ chăm sóc hơn chọn dáng cây cảnh thông thường. Còn về ý nghĩa tài lộc, thịnh vượng của từng loại cây cảnh thì không mất đi dù bạn trồng bonsai hay trồng chậu thông thường.
*Thông tin mang tính tham khảo, chiêm nghiệm.
