Trong những lăng mộ của các vị hoàng đế cổ đại, những cung điện ngầm được xây dựng tỉ mỉ, như thể vẫn đang kể lại những câu chuyện về sự huy hoàng và vinh quang thời xưa. Tuy nhiên, trong không gian tĩnh lặng ấy, lại tràn ngập một nỗi buồn và tuyệt vọng khó tả. Những phi tần từng rực rỡ giờ đây trở thành những vật phẩm tống táng lạnh lẽo.
Khi các nhà khảo cổ học khám phá những lăng mộ này, họ đã phát hiện ra một hiện tượng khó hiểu: hầu như tất cả những phi tần tống táng đều có đôi chân được dang rộng. Điều này không phải do tư thế tự nhiên trước khi qua đời, mà là do bị sắp xếp một cách cố ý. Tư thế kỳ lạ này khiến người ta không khỏi hoài nghi: Điều gì đã khiến họ phải chịu đựng tư thế này vào phút cuối cùng của đời mình?
Bí ẩn này dần trở thành đề tài gây tò mò, sau nhiều nghiên cứu và tìm tòi, các sử gia dần hé lộ sự thật phía sau.
Hóa ra, khi biết mình phải chết theo hoàng đế, không ít phi tần đã cảm thấy vô cùng kinh hãi. Nhiều người trong số họ đang ở độ tuổi thanh xuân, đối mặt với cái chết bất ngờ, lòng họ tràn đầy sự không cam lòng và tuyệt vọng. Tuy nhiên trong thời đại có những quy định nghiêm ngặt, họ không thể nào chống lại quyền uy tuyệt đối của hoàng đế, chỉ có thể chấp nhận số phận đã định.
Trước đêm tống táng, các phi tần được đưa đến một góc của lăng mộ. Họ bị buộc phải uống thuốc độc hoặc tự tử, kết thúc cuộc đời mình theo cách này. Trong quá trình này, nỗi sợ hãi và bất lực bao trùm lên mỗi người. Họ dùng hết sức lực cuối cùng để vùng vẫy, mong thoát khỏi nơi tuyệt vọng này. Tuy nhiên, số phận đã được định trước, họ cuối cùng vẫn gục ngã trên mảnh đất lạnh lẽo này.
Những nỗ lực vùng vẫy của phi tần không phải là sự chống trả vô ích, mà là biểu hiện khát khao sống và chống lại số phận. Đôi chân họ vì co giật mạnh mẽ mà mở rộng, tựa như đang nói lời tạm biệt với thế giới này. Động tác vô thức này chính là bức tranh chân thực về nỗi sợ hãi và tuyệt vọng trong tâm hồn họ.
Cảnh tượng này khiến người ta không khỏi xót xa trước sự lạnh lùng của số phận. Trong thời đại nam quyền lấn át, phụ nữ trở thành nạn nhân, trở thành công cụ để duy trì quyền lực hoàng gia và chế độ phong kiến. Cuộc đời họ như chiếc thuyền đơn độc, bất cứ lúc nào cũng có thể bị dòng lịch sử nuốt chửng.
Tất nhiên, không phải tất cả phi tần đều phải đối mặt với số phận này.
Trên thực tế, hầu hết các phi tần được chọn chôn cùng hoàng đế đều là người không có con cái hoặc không có hậu thuẫn. Nhiều sử gia mô tả khung cảnh khi họ nhận nhiệm vụ tuẫn táng là vô cùng bi thảm: “Tiếng khóc làm rung động đất trời, ai vô tình nghe thấy cũng sợ đến bay cả hồn vía”.
Nhận được chỉ dụ, người được chọn sẽ gặp lại người nhà, người thân. Sau đó họ trải qua những ngày để tang cho vị hoàng đế quá cố trước khi đến ngày chôn cất. Trong thời gian này, họ bị ép phải thực hiện một số công việc để duy trì vẻ ngoài của mình. Mục đích của việc làm này là để hoàng đế có thể vui vẻ dưới cửu tuyền.
Khi tới ngày nhập mộ, các phi tần, cung nữ sẽ phải ăn vận thật lộng lẫy. Họ mặc những bộ quần áo đẹp nhất và mang theo những đồ trang sức quý giá nhất. Ngoài ra, họ có thể mang theo những vật phẩm mà họ yêu quý nhất như vật kỷ niệm, tranh, sách.
Có nhiều cách để ép cung tần tuẫn táng cùng Đế vương. Trong đó, uống rượu độc được coi là cách không làm tổn hại tới vẻ ngoài của các phi tần. Người ta quan niệm uống rượu độc giúp thi thể của họ được bảo quản tốt nhất. Ngoài ra, treo cổ hoặc đổ thủy ngân cũng là những cách thường được áp dụng khi tuẫn táng theo hoàng đế.
Những người được chôn sống trực tiếp sẽ bị bỏ đói trước đó mấy ngày để tránh phản ứng thái quá của họ khi bị đưa vào lăng mộ. Lúc này các phi tần đã mất sức lực phản kháng nên chỉ còn cách ngoan ngoãn tuân theo sự sắp đặt của số phận.
Tuẫn táng là hủ tục độc ác và tàn nhẫn. Nó tước đoạt quyền sống của những phi tần, cung nữ chỉ vì mục đích hưởng thụ, tham lam quyền lực của giai cấp thống trị. Vì vậy, khi hậu thế nhận thấy sự lạc hậu, hủ tục tuẫn táng đã bị loại trừ khỏi dòng chảy lịch sử.
