Mùa thu đến, không khí se lạnh pha lẫn chút man mác buồn, cảnh vật chuyển mình với những chiếc lá vàng rơi lả tả trên con đường hoang vắng. Đây là mùa của sự tĩnh lặng, của sự kết thúc và bắt đầu, của những cảm xúc sâu lắng trỗi dậy trong lòng người. Có lẽ vì vậy mà người ta thường nói “mùa thu lá vàng người buồn.” Cảm xúc ấy không chỉ là chuyện của thiên nhiên, mà còn là sự báo hiệu của cơ thể, đặc biệt là về mặt tinh thần. Người xưa có câu dặn dò rất sâu sắc: trong mùa thu, dưỡng sinh cần chú trọng nhất là dưỡng sinh về tinh thần.
Mùa Thu – Thời Điểm Dễ Tổn Thương Tinh Thần
Mùa thu là thời điểm chuyển giao giữa nóng và lạnh, giữa dương và âm. Theo y học cổ truyền, mùa thu thuộc hành Kim, là mùa dễ gây tổn thương phổi và tinh thần. Thời tiết hanh khô khiến cơ thể dễ mất nước, phổi bị ảnh hưởng, đồng thời tâm trạng con người cũng dễ bị dao động, có thể dẫn đến trầm cảm, lo âu và mất ngủ. Cảnh lá vàng rơi rụng cũng tượng trưng cho sự suy tàn, khiến lòng người dễ buồn bã, nhạy cảm.
Vì thế, việc dưỡng sinh mùa thu không chỉ cần chú ý đến sức khỏe thể chất mà quan trọng hơn là phải chăm sóc và giữ gìn tinh thần. Tinh thần vững vàng sẽ giúp con người đối mặt và vượt qua những thử thách về thể chất cũng như cảm xúc.
Người Xưa Dặn Dưỡng Sinh Tinh Thần Như Thế Nào?
Người xưa rất hiểu rằng sức khỏe tinh thần quyết định phần lớn chất lượng cuộc sống. Dưới đây là những lời dặn dò quý báu về dưỡng sinh tinh thần mùa thu:
1. Giữ Tâm Thái Bình Thản
Mùa thu dễ khiến con người u sầu, vì vậy cần giữ tâm thái nhẹ nhàng, không nên để những lo âu hay phiền muộn chi phối. Người xưa thường khuyên dành thời gian ngồi thiền, tĩnh tâm hoặc thưởng thức cảnh vật mùa thu để lòng thanh thản, đầu óc minh mẫn.
2. Hòa Mình Với Thiên Nhiên
Mùa thu mát mẻ là lúc thích hợp để đi dạo, ngắm cảnh lá vàng rơi và tận hưởng không khí trong lành. Việc hòa nhập với thiên nhiên không chỉ giúp giải tỏa căng thẳng mà còn kích thích các giác quan, tăng cường sinh khí cho cơ thể và tinh thần.
3. Giữ Nhịp Sinh Học Điều Độ
Ngủ đủ giấc, đi ngủ sớm và thức dậy đúng giờ là cách dưỡng sinh tinh thần hiệu quả. Giấc ngủ sâu sẽ giúp tinh thần sảng khoái, tăng cường sức đề kháng và làm dịu hệ thần kinh.
4. Ăn Uống Bổ Sung Dinh Dưỡng Hợp Lý
Người xưa rất coi trọng thực phẩm dưỡng phổi và dưỡng tinh thần như lê, táo, hạt sen, củ cải trắng... Những thực phẩm này giúp bổ phổi, chống khô hanh và giữ cân bằng âm dương trong cơ thể.
5.Nội dưỡng
Các nhà dưỡng sinh xưa thường tu tập theo phép nội dưỡng (nội dưỡng công).
Có thể nằm hoặc ngồi trên ghế tựa, tốt nhất là nằm ngửa trên giường, hai chân duỗi thẳng và hơi giạng một cách tự nhiên. Hai tay để xuôi theo thân mình hoặc đặt trên đùi, toàn thân ở trạng thái duỗi mềm, tâm thần yên tĩnh, hai mắt nhắm hờ. Dùng phương pháp thở "hít vào - thở ra - ngừng". Mỗi ngày tập 2 lần, mỗi lần 30 phút.
Tác dụng của nội dưỡng công là thư giãn toàn bộ các cơ nhục ở tay, chân, thân thể kết hợp với phép thở nhằm nâng cao sinh khí trong cơ thể... từ đó giúp cho tinh thần thanh tĩnh, an định, có hiệu quả phòng chữa nhiều bệnh.
Bí Quyết Hiện Đại Giúp Dưỡng Sinh Tinh Thần Mùa Thu
Ngoài các kinh nghiệm truyền thống, khoa học hiện đại cũng đã chứng minh việc chăm sóc sức khỏe tinh thần mùa thu rất quan trọng. Bạn có thể thực hiện:
- Tập thiền, hít thở sâu: Giúp giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng.
- Duy trì vận động nhẹ nhàng: Yoga, đi bộ giúp tinh thần thư thái.
- Giữ kết nối xã hội: Tránh cảm giác cô đơn, giúp tinh thần lạc quan.
- Tránh lạm dụng rượu bia, chất kích thích: Bảo vệ não bộ và hệ thần kinh.
Người xưa đã tinh tế nhận ra rằng, giữ cho tinh thần thanh thản, cân bằng trong mùa thu sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, tránh được nhiều bệnh tật và duy trì được trạng thái an nhiên trong cuộc sống.
Hãy biết trân trọng mùa thu không chỉ qua vẻ đẹp của lá vàng mà còn qua sự an yên, bình thản trong tâm hồn. Đó mới chính là dưỡng sinh tinh thần mùa thu theo lời người xưa dạy.
