Y học cổ truyền Trung Quốc giải thích rằng vì nam thuộc dương, nữ thuộc âm, động khắc sinh dương, tĩnh khắc sinh âm.
Do vậy, nam giới nên chú ý tới việc xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý để duy trì năng lượng dương, trong khi nữ giới nên chú ý tới giấc ngủ để duy trì trạng thái tĩnh, hạn chế tổn hao năng lượng âm.
Tuy nhiên, nói rằng nam giới dưỡng sức khỏe nhờ chế độ ăn hay nữ giới dưỡng sức khoẻ nhờ giấc ngủ chỉ là muốn nhấn mạnh chế độ ăn uống và ngủ nghỉ chính là hai yếu tố cần được đặc biệt chú trọng hơn. Còn trên thực tế, cả nam giới và nữ giới đều nên chú trọng đến cả hai vấn đề ấy như nhau.
Lý giải câu nói “Đàn ông dựa vào ăn, phụ nữ dựa vào giấc ngủ”
Về chế độ ăn uống, đối với nam giới, mục đích của một chế độ dinh dưỡng hợp lý chính là để giúp bồi bổ tinh khí cho thận, bởi vì dương khí của cơ thể được thu thập và đến từ thận, thận chính là động lực duy trì mọi hoạt động sống, vì vậy nam giới nên sử dụng các loại thực phẩm có tác dụng bổ thận tráng dương như quả Câu Kỷ Tử, Hoài Sơn, hạt dẻ, hạt mè đen, hạt sen...
Đối với nữ giới, chế độ dinh dưỡng mặc dù không mang lại hiệu quả tốt bằng giấc ngủ nhưng vẫn cần phải chú ý, nên thường xuyên lựa chọn một số thực phẩm giúp bồi bổ gan và dưỡng khí huyết như: bạch chỉ, táo tàu, gelatin, thịt cừu...
Về vấn đế giấc ngủ, tốt nhất cả nam giới và nữ giới nên duy trì thời gian ngủ mỗi ngày khoảng 8 tiếng. Giấc ngủ liên tục vào ban đêm nên được kéo dài ít nhất 6 tiếng buổi trưa nên dành từ 30 phút đến một tiếng để nghỉ ngơi. Tuy nhiên, cần phải biết cách nắm bắt thời gian nghỉ ngơi hợp lý để đem lại những hiệu quả tốt nhất cho sức khỏe.
Theo Đông y Trung Quốc, giữa đêm là thời kỳ âm đi lên, sau nửa đêm là thời kỳ âm đi xuống, khi dương khí thịnh thì làm việc, khi âm khí thịnh thì ngủ. Do đó, thời gian thích hợp nhất để nghỉ ngơi vào ban đêm là từ 22:00 tối đến 6:00 sáng hôm sau.
Một số người thường ngủ vào 1:00 sáng đến 9:00 và nghĩ rằng chỉ cần ngủ đủ số tiếng là được, tuy nhiên đây là một suy nghĩ hoàn toàn sai lầm mà nhiều người đang còn mắc phải. Mặc dù thời gian đủ nhưng vì đây không phải là khoảng thời gian tốt nhất nên chất lượng giấc ngủ chắc chắn sẽ kém hơn rất nhiều.
Ngoài ra, trong thời kỳ kinh nguyệt, nữ giới có thể sẽ mất máu nhiều nên cũng cần phải biết tự điều chỉnh tăng thời gian ngủ lên một cách hợp lý.
Điều cần nhấn mạnh là trong quá trình nam giới dưỡng khí và nữ giới dưỡng huyết không nên quá ỷ lại chỉ sử dụng những thực phẩm trên mà cần cân bằng dinh dưỡng một cách hợp lý, tích cực rèn luyện thân thể. Về giấc ngủ cũng cần phải lưu ý thời gian ngủ một cách hợp lý, ngủ quá nhiều hay quá ít đều sẽ không tốt cho sức khỏe.
Dưỡng sinh có thập yếu, thập kỵ, thập thương, thập đa thập thiểuThập yếu (mười điều phải làm):
Chải đầu thường xuyên; rửa mặt thường xuyên; mắt đảo thường xuyên; xoa tai thường xuyên; gõ hai hàm răng vào nhau thường xuyên,
Thường xuyên nuốt nước bọt; tập thói quen xoa bụng hằng ngày; thắt lưng phải thường xuyên vận động; chăm chỉ xoa bóp bàn chân và di lại thường xuyên.
Thập kỵ (mười điều cần tránh):
Tránh để đầu trần buổi sáng; tránh ngồi lâu trên nền đất ẩm ướt; không ngồi trước quạt khi đổ mồ hôi; tránh mặc quần áo ẩm ướt (kể cả do mồ hôi thấm); tránh nhịn tiểu;
Tránh tắm nước nóng; tránh ngồi xổm; không đứng một chân để mặc quần; tránh xoay đầu quá nhanh; tránh thức khuya.
Thập thương (mười việc gây tổn thương sức khoẻ):
Nhìn lâu hại mắt; đi lâu hại gân cốt; ngồi lâu hại thắt lưng; nằm lâu hại nguyên khí; lo lắng nhiều hại tim.
Ăn nhiều hại dạ dày; đứng lâu hại xương; buồn nhiều hại phổi; tức giận hại gan; thị phi nhiều làm tổn thương tinh thần.
Thập đa thập thiểu (mười nhiều mười ít):
Ăn thịt ít, rau nhiều; nói ít làm nhiều; ăn muối ít, giấm nhiều; ăn đường ít, trái cây nhiều; ít quần áo hơn, tắm nhiều hơn.
Uống ít rượu, nhiều nước; ăn ít hơn, nhai kỹ hơn; ít phụ thuộc vào phương tiện lại, đi bộ nhiều hơn; bớt lo, cười nhiều; đừng quá lệ thuộc vào thuốc men, vận động và luyện tập nhiều hơn.
