Chuẩn bị bàn thờ cúng ông Công ông Táo
Chọn đúng chỗ đặt bàn thờ rất quan trọng. Bàn thờ cần phải đặt tại vị trí thoáng đãng và sạch sẽ, tránh xa những nơi ướt át để đảm bảo sự trang nghiêm.
Nếu nhà có bàn thờ Táo quân ở bếp thì việc đặt mâm cúng ở đó là phù hợp, nhưng cần phải đặt thêm một mâm cúng nữa tại bàn thờ chính dành cho ông Công ông Táo. Ông Công được coi là vị thần của đất, quản lý mảnh đất nơi gia đình sinh sống. Khi cúng ông Công ông Táo, điều này không thể bỏ qua.
Các lễ vật cúng phải chuẩn bị kỹ lưỡng và đầy đủ. Bao gồm một mâm cơm cúng với các món ăn truyền thống, ba bộ quần áo cho ba vị Táo quân, và ba con cá chép sống.
Dân gian quan niệm rằng vào 12h ngày 23 tháng Chạp, ông Công ông Táo sẽ cưỡi cá chép lên trời. Do đó, việc cúng lễ cần được hoàn tất trước thời điểm này. Bắt đầu từ ngày 20 tháng Chạp, nhiều gia đình đã tiến hành cúng lễ.
Những điều kiêng kỵ khi cúng Táo quân
Theo quan niệm dân gian và phong thuỷ, trong lễ cúng Táo quân cần kiêng kỵ một vài điều để tránh làm ảnh hưởng đến tài lộc.
Không dâng các món từ vịt, chim, ngỗng
Đối với việc chuẩn bị cỗ cúng ông Công ông Táo, tùy theo hoàn cảnh mà gia chủ có thể chuẩn bị cỗ chay hoặc cỗ mặn. Cỗ chay bao gồm trầu cau, nước sạch và hoa quả, trong khi cỗ mặn có thể gồm thịt giò, chả, chân giò, xôi và nhiều món truyền thống khác.
Trong dịp lễ này, nhiều hộ gia đình chuẩn bị mâm cơm cúng rất đầy đủ và phong phú với đa dạng các món ăn. Tuy nhiên, cần lưu ý tránh sử dụng thịt của một số loài như vịt, chim, ngỗng, trâu, dê, chó, mực... vì chúng được xem là không phù hợp cho mâm cơm cúng trong ngày ông Công ông Táo.
Không cúng tiền âm phủ
Theo nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh, trong lễ cúng ông Công ông Táo, các gia chủ không nên đốt tiền vàng mã bởi ông Công ông Táo được xem như là những vị thần chứ không phải là linh hồn cõi âm.
Cùng với đó, dịp lễ này cũng thấy một số gia đình chi ra hàng triệu đồng để mua vàng mã với niềm tin rằng việc cúng bái tỉ mỉ sẽ đem lại may mắn và sự tha thứ cho những hành động không tốt trong năm qua.
Dẫu vậy, hành động này không những gây lãng phí tài chính mà còn không mang lại lợi ích thực sự và có hậu quả tiêu cực đối với môi trường.
Không ném cá chép từ trên cao xuống
Như đã đề cập, cá chép được sử dụng trong lễ cúng Ông Công Ông Táo với mục đích là phương tiện cho các vị thần bay lên trời. Do đó, việc thả cá chép cần được tiến hành cẩn trọng. Cần lựa chọn những nơi có nguồn nước trong lành, môi trường thuận lợi cho sự sống của cá, tránh thả ở các ao, hồ bị ô nhiễm hoặc nơi có nguy cơ cá bị bắt ngay sau khi thả.
Khi thả cá, hãy tìm vị trí gần mặt nước và thả cá một cách nhẹ nhàng để đảm bảo cá không bị sốc. Không nên thả cá từ nơi cao hoặc ném cá từ cầu, đường xuống nước vì điều này có thể gây tổn thương hoặc cái chết cho chúng. Đặc biệt, không được thả cá kèm theo túi nilon hay bất kỳ vật liệu gây ô nhiễm nào xuống nước.
Không khấn sai ý nghĩa
Trong nghi lễ cúng ông Công ông Táo, các gia đình nên hướng lòng thành kính mong rằng Táo quân sẽ nhẹ nhàng trong việc báo cáo, chỉ nêu lên những điều tích cực và xin Ngọc Hoàng ban phước lành, đem đến một năm mới an lành.
Bản chất của việc cúng ông Công ông Táo thực sự là để tiễn đưa các vị thần lên trời và báo cáo về cuộc sống của gia đình trong năm vừa qua. Mong cầu về sự giàu sang, danh vọng, và may mắn trong tình yêu trong lễ cúng này không phải là phù hợp với ý nghĩa truyền thống của nó.
*Thông tin chỉ mang tính tham khảo, chiêm nghiệm
