Căn cước điện tử là gì?
Luật Căn cước quy định, căn cước của công dân Việt Nam được thể hiện thông qua tài khoản định danh điện tử do hệ thống định danh và xác thực điện tử tạo lập được gọi là căn cước điện tử. Mỗi công dân Việt Nam được cấp một căn cước điện tử.
Căn cước điện tử có danh tính điện tử của công dân, bao gồm các thông tin số định danh; họ, chữ đệm và tên khai sinh; ngày tháng năm sinh; giới tính; ảnh khuôn mặt; vân tay. Ngoài ra, căn cước điện tử còn chứa một số thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Cơ sở dữ liệu căn cước.
Căn cước điện tử còn có thể chứa thông tin về giấy khai sinh, giấy phép lái xe, sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế, giấy chứng nhận kết hôn hoặc giấy tờ khác do Thủ tướng quyết định cũng sẽ được tích hợp vào thẻ căn cước, trừ thông tin trên giấy tờ do Bộ Quốc phòng cấp.
Hiện nay, Bộ Tư pháp đang thẩm định dự thảo Nghị định quy định về định danh và xác thực điện tử. Theo đó, dự thảo Nghị quyết này sẽ quy định chi tiết một số điều của Luật Căn cước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan về định danh, xác thực điện tử, căn cước điện tử.
Theo dự thảo, căn cước điện tử của công dân được cơ quan quản lý căn cước Bộ Công an tạo lập ngay sau khi công dân hoàn thành thủ tục cấp tài khoản định danh điện tử mức độ 2.
Bên cạnh đó, việc việc sử dụng căn cước điện tử thông qua việc truy cập vào tài khoản định danh điện tử mức độ 2 của công dân có giá trị tương đương như việc sử dụng thẻ căn cước trong thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công, các giao dịch và hoạt động khác.
Căn cước điện tử được lưu trữ vĩnh viễn trên hệ thống định danh và xác thực điện tử. Cùng với đó, lịch sử sử dụng căn cước điện tử cũng sẽ được lưu trữ trong hệ thống định danh và xác thực điện tử. Dự thảo quy định, thời hạn lưu trữ lịch sử này sẽ là 5 năm kể từ thời điểm sử dụng.
Căn cước điện tử còn có thể chứa thông tin về giấy khai sinh, giấy phép lái xe, sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế, giấy chứng nhận kết hôn hoặc giấy tờ khác do Thủ tướng quyết định cũng sẽ được tích hợp vào thẻ căn cước, trừ thông tin trên giấy tờ do Bộ Quốc phòng cấp.
Từ 1/7/2024, trường hợp nào bị khoá Căn cước điện tử?
Khoản 1 Điều 34 Luật Căn cước 2023 quy định căn cước điện tử bị khóa trong các trường hợp sau đây:
(1) Khi người được cấp căn cước điện tử yêu cầu khóa.
(2) Khi người được cấp căn cước điện tử vi phạm thỏa thuận sử dụng ứng dụng định danh quốc gia.
(3) Khi người được cấp căn cước điện tử bị thu hồi, bị giữ thẻ căn cước.
(4) Khi người được cấp căn cước điện tử chết.
(5) Khi có yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng hoặc cơ quan khác có thẩm quyền.
Từ 1/7/2024, trường hợp nào được mở khoá Căn cước điện tử?
Ngoài các trường hợp khóa căn cước điện tử, Luật Căn cước cũng quy định các trường hợp mở khóa căn cước điện tử. Theo đó, khoản 2 Điều 34 của luật này quy định căn cước điện tử được mở khóa trong các trường hợp sau:
- Khi người được cấp căn cước điện tử quy định tại (1) mục 1 yêu cầu mở khóa;
- Khi người được cấp căn cước điện tử quy định tại (2) mục 1 đã khắc phục những vi phạm thỏa thuận sử dụng ứng dụng định danh quốc gia;
- Khi người được cấp căn cước điện tử quy định tại (3) mục 1 được trả lại thẻ căn cước;
- Khi cơ quan tiến hành tố tụng hoặc cơ quan khác có thẩm quyền quy định tại (5) mục 1 yêu cầu mở khóa.
Khoản 3 và khoản 4 Điều 34 Luật Căn cước 2023 còn có các quy định cụ thể về việc khóa và mở mở căn cước điện tử như sau:
- Khi khóa căn cước điện tử đối với các trường hợp người được cấp căn cước điện tử có yêu cầu khóa, người được cấp căn cước điện tử vi phạm thỏa thuận sử dụng ứng dụng định danh quốc gia, người được cấp căn cước điện tử bị thu hồi hoặc bị giữ thẻ căn cước hay khi có yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng hoặc cơ quan khác có thẩm quyền thì cơ quan quản lý căn cước phải thông báo ngay cho người bị khóa căn cước điện tử.
- Thủ trưởng cơ quan quản lý căn cước của Bộ Công an có thẩm quyền khóa, mở khóa căn cước điện tử.
Nơi tiếp nhận đề nghị phải xem xét, chuyển đề nghị mở khóa căn cước điện tử đến thủ trưởng cơ quan quản lý căn cước Bộ Công an để xem xét, phê duyệt trong thời hạn một ngày kể từ ngày nhận được đề nghị mở khóa căn cước điện tử.
Thủ trưởng cơ quan quản lý căn cước Bộ Công an xem xét, phê duyệt và thông báo tới cơ quan đề nghị mở khóa căn cước điện tử và công dân trong thời hạn hai ngày làm việc kể từ ngày nhận được đề xuất chuyển đến.
Trường hợp từ chối mở khóa căn cước điện tử thì phải có văn bản trả lời gửi tới công dân. Trong văn bản phải nêu rõ lý do từ chối.
