Cơm cháy
Cơm cháy là một trong những đặc sản vô cùng nổi tiếng của Ninh Bình. Cơm cháy được làm tự gạo nếp hương, hạt tròn, căng mẩy. Phần cơm gạo nếp được mang đi phơi 2-3 nắng cho khô rồi đem chiên. Hạt gạo nở ra, giòn xốp, không hề bị cứng.
Tại Ninh Bình, nếu ăn trong các quán ăn, nhà hàng, cơm cháy thường được dùng cùng với thịt dê hoặc tim cật xào hành tây. Ngoài ra, cơm cháy cũng được đóng gói sẵn để tiện cho du khách mua về làm quà.
Cơm cháy và tái dê là những món bạn nên thử ở Ninh Bình.
Tái dê
Ninh Bình có một loại đặc sản mà bạn nhất định phải thử chính là thịt dê. Dê Ninh Bình được nuôi trên núi nên thịt ngọt, săn chắc. Dê có thể chế biến thành nhiều món khác nhau nhưng tái dê là món có hương vị độc đáo nhất. Thịt dê tái được trộn với các loại gia vị như nước cốt chanh, lá chanh, gừng, sả, ớt, vừng rang. Tái dê ăn cùng với các loại rau sống như lá mơ, lá sung, chuối chát chấm tương.
Nem dê
Người ta sẽ chọn phần thịt giòn, dai, ít mỡ của con dê núi kết hợp với phần bì để làm món nem dê. Phần thịt và bì được sơ chế sạch. Đặc biệt, người ta sẽ tui con dê trên lửa rơm, phần da sẽ chuyển vàng, có mùi thơm. Thịt và bì được thái mỏng ồi trộn cùng thính gạo rang và một chút gia vị. Sau đó, phần nem này được nắm lại, thêm một ít lá đinh lăng hoặc lá ổi và gói lại trong lá chuối tươi đã được rửa sạch và lau khô. Để tầm 2 ngày là nem lên men có vị chua và có thể ăn được.
Nem dê sẽ được ăn kèm với lá sung, lá ổi, khế chua, chuối xanh, lá mơ, các loại rau thơm khác và chấm cùng tương gừng.
Nem dê và gỏi cá nhệch là những món đặc sản độc lạ ở Ninh Bình mà bạn nên thử một lần.
Gỏi cá nhệch
Đến Kim Sơn, Ninh Bình, bạn nên thưởng thức món gỏi cá nhệch. Đây là loại cá có cùng họ với lươn. Cá được sơ chế kỹ để không còn mùi tanh. Sau đó, cá được cắt thành miếng mỏng trộn cùng thính gạo nếp rang. Phần da cá được rán giòn để ăn cùng. Phần xương cá sẽ được tận dụng để nấu dấm. Phần dấm này sẽ được nêm nhiều loại gia vị khác nhau để tạo ra nước chấm gỏi có màu cam sậm, mùi thơm và vị khá đặc biệt.
Cà niễng
Cà niễng là một đặc sản của Ninh Bình.
Cà niễng thường sống ở trong các bãi, các gò trồng khoai, trồng ngô, lạc. Chúng được bắt về, làm sạch và thường được đem rang cùng với các loại gia vị. Do đây là một loại côn trùng trông rất giống con gián nên nhiều người sẽ cảm thấy hơi ái ngại khi ăn. Bạn có thể thưởng thức cà niễng rang làm món ăn chơi, món nhậu hoặc dùng cùng cơm nóng đều được.
Ốc núi
Đến Ninh Bình, bạn có thể thử món ốc núi. Tuy nhiên, loại đặc sản này sẽ có mùa. Trong khoảng tháng 4 đến tháng 8, người ta có thể dễ dàng bắt loại ốc này ở những hang động núi đá vôi Tam Điệp. Các khoảng thời gian khác trong năm, ốc sẽ nằm sâu trong khe đá và rất khó bắt.
Ốc núi có vị giòn dai, có độ ngọt tự nhiên. Chỉ cần chế biến theo cách đơn giản nhất là đem hấp rồi chấm cùng nước mắm là đã thấy món ốc núi này vô cùng hấp dẫn. Ngoài ra, ốc núi có thể dùng để làm gỏi, xà me... đều rất ngon.
Khi đến Ninh Bình, bạn có thể thử món ốc núi và miến lươn.
Miến lươn
Miến lươn cũng là một đặc sản Ninh Bình mà bạn nên thử. Phần nước dùng được nấu từ xương ống và xương lươn để tạo ra vị ngọt thanh, vị béo, đậm đà tự nhiên. Trong khi đó, thịt lươn sẽ có vị thơm béo, săn chắc.
Món này thường được ăn kèm hoa chuối thái sợi.
Mắm tép Gia Viễn
Mắm tép Gia Viễn được làm khá kì công. Người ta phải lựa loại tép tươi ngon nhất để đảm bảo mắm được ủ thành công. Thời gian thuận lợi nhất để ủ mắm là vào mùa đông. Khi đó, mắm được lên men từ từ và sẽ có màu đỏ au, thơm ngon nhất. Mắm tép có thể dùng với rau luộc, thịt luộc đều ngon.
