Dạy con đối phó với cảm xúc
Tiến sĩ John Gottman, một nhà tâm lý học người Mỹ, nhận định rằng có ba hành động có thể cản trở sự phát triển của EQ ở trẻ em: Làm ngơ trước cảm xúc tiêu cực của trẻ, phản ứng tiêu cực hoặc trừng phạt trẻ vì cảm xúc đó, và cuối cùng là không hỗ trợ trẻ học cách đối mặt với cảm xúc tiêu cực dù đã nhận ra chúng.
Khi trẻ em trải qua cảm xúc tiêu cực, phụ huynh cần phải thừa nhận và chỉ dẫn chúng cách xử lý những cảm xúc này một cách lành mạnh. Chẳng hạn, khi trẻ khóc, cha mẹ nên thể hiện sự cảm thông và sẵn lòng giúp đỡ: "Bố mẹ hiểu con đang cảm thấy buồn, bố mẹ có thể làm gì để an ủi con không?"
Khi trẻ tức giận, cha mẹ nên khám phá nguyên nhân của sự tức giận và thảo luận với con để trẻ cảm nhận được sự thấu hiểu từ phía cha mẹ. Nên sử dụng những từ như "Ừ", "Ồ" và "xin lỗi" trong giao tiếp để làm dịu lòng trẻ và giúp trẻ giải tỏa cảm xúc tiêu cực.
Học cách lắng nghe
Khả năng lắng nghe không chỉ là một đức tính quý giá mà còn là một kỹ năng xã hội quan trọng. Đối với người trưởng thành, khả năng này thiết yếu cho sự nghiệp và cuộc sống hàng ngày, tạo điều kiện cho sự hiểu biết và gắn kết giữa mọi người.
Trong giai đoạn phát triển của trẻ em, kỹ năng lắng nghe cũng vô cùng trọng yếu. Nó giúp trẻ em học cách lọc thông tin và hấp thụ những bài học quý giá từ cuộc sống. Kỹ năng này, nếu được phát triển từ sớm, sẽ trang bị cho trẻ khả năng đánh giá và chọn lọc thông tin một cách khôn ngoan.
Mặc dù nhiều người thích bày tỏ quan điểm hoặc chia sẻ suy nghĩ của mình, không phải ai cũng có xu hướng muốn lắng nghe người khác. Do đó, lắng nghe là một kỹ năng không tự nhiên phát sinh mà cần được học và luyện tập.
Một đứa trẻ có khả năng lắng nghe tốt không chỉ là đứa trẻ có khả năng học hỏi, thông minh mà còn là đứa trẻ có khả năng chia sẻ và tương tác với người khác. Lắng nghe giúp trẻ phát triển khả năng sàng lọc thông tin và tự nhận biết điều gì là hữu ích để học hỏi, điều gì là không. Vậy nên, cha mẹ nên dành sự chú trọng vào việc dạy con kỹ năng này ngay từ nhỏ để trẻ có thể phát triển một cách toàn diện.
Dạy con cách chủ động
Từ sớm, việc giáo dục trẻ về tinh thần chủ động là một phần quan trọng trong việc hình thành nên nền tảng cho thành công của chúng sau này.
Cha mẹ thường rất yêu thương và có thể chiều chuộng con quá mức, lo lắng cho mọi khía cạnh của cuộc sống của con. Khi trẻ còn nhỏ, sự hướng dẫn tỉ mỉ là cần thiết để trẻ học hỏi và bắt chước. Nhưng khi trẻ bắt đầu lớn lên, sự độc lập trong suy nghĩ và chủ động cần được khuyến khích. Nếu cha mẹ liên tục quyết định hộ, trẻ sẽ không phát triển được khả năng sáng tạo, linh hoạt, và có thể trở nên rụt rè, thiếu tự tin và không có khả năng chủ động.
Nếu không được rèn luyện, khi đối mặt với lựa chọn, trẻ có thể trốn tránh và dựa dẫm vào quyết định của cha mẹ, từ đó dần phát triển một tâm lý phụ thuộc và dễ bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác. Do đó, việc kích thích tính chủ động ở trẻ không chỉ cần thiết trong học tập mà còn trong mọi khía cạnh của cuộc sống để trẻ có thể đứng vững sau này.
Cha mẹ nên dành thời gian để lắng nghe những ý tưởng và cảm xúc của con mình, đặt ra những câu hỏi để khuyến khích suy nghĩ và để trẻ tự mình giải quyết vấn đề trong khả năng của mình. Qua những hành động như vậy, trẻ sẽ dần hình thành khả năng chủ động và sáng tạo, sẵn sàng đối mặt và giải quyết các tình huống phức tạp, cũng như phát triển những quan điểm cá nhân.
